จาก เป็นพืชชนิดหนึ่งที่ขึ้นอยู่ทั่วไปในลุ่มน้ำภาคใต้ ตั้งแต่จังหวัดชุมพร จังหวัดนครศรีธรรมราช ชาวบ้านท้องถิ่นจะใช้ประโยชน์หลายอย่างจากต้นจาก ตั้งแต่ใบจากนำมาผูกเป็นตับใช้มุงหลังคา กั้นฝาบ้าน ยอดจากอ่อนนำมาทำมวนยาสูบ ลูกจากนำมาทำขนมหวาน งวงจากให้น้ำหวานสามารถทำน้ำตาลได้
ขั้นตอนวิธีการทำน้ำตาลจาก
การเลือกงวงจาก เพื่อทำน้ำตาลจาก
เลือกงวงจากที่มีอายุ 5-7 เดือน ความยาวก้านงวงประมาณ 1 เมตร ปอกเปลือกงวงจากทิ้งไว้ 15 วัน
การตีงวงจาก แบ่งการตีงวงจากเป็น 2 ระยะ รวม 9 มื้อ
ระยะที่ 1 ตีงวงจากจำนวน 5 มื้อ โดยตีวันเว้นวัน เมื่อครบ 5 มื้อแล้วหยุดตี 15 วัน
ระยะที่ 2 ตีงวงจากต่ออีก 4 มื้อ โดยตีวันเว้นวัน
ใช้ไม้ตีงวงจากในแต่ละมื้อประมาณ 30 ครั้ง
การปาดงวงจากและเก็บน้ำหวาน
เมื่อตีงวงครบ 9 มื้อ แล้วตัดทลายออกจากงวง
ตอนเย็น เวลาประมาณ 16.00-17.00 น. ใช้มีดปาดหน้างวงจาก ตามรอยที่ตัดทะลายออกเป็นแว่นบางๆ จำนวน 3 แว่น ใช้กระบอกไม้ไผ่รองรับน้ำหวานที่ไหลออกมาหลังปาดงวง รอจนถึงตอนเช้าเวลาประมาณ 06.00-07.00 น. ปาดงวงอีก 1 แว่น (ล้างหน้างวง) รอจนถึงเวลาเก็บกระบอกน้ำหวาน ซึ่งจะเก็บเวลาประมาณ 09.00-11.00 น.
การเตรียมกระบอกไม้ไผ่ เพื่อรองรับน้ำหวาน
ลวกกระบอกไม้ไผ่โดยใช้น้ำหวานที่ต้มกำลังเดือด เทใส่กระบอกไม้ไผ่แล้วเขย่าให้ทั่ว เพื่อฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ สามารถลวกต่อๆกันไปได้ไม่เกิน 5 กระบอก
ใส่ไม้เคี่ยมไว้ในกระบอกไม้ไผ่ก่อนนำไปรองรับน้ำหวานทุกครั้ง (เคี่ยม 1 กิโลกรัม : น้ำหวาน 6 ปิ๊บ)
การทำน้ำตาลจาก
เทน้ำหวานในกระบอกไม้ไผ่ใส่กระทะ โดยผ่านภาชนะกรอง เพื่อกรองไม้เคี่ยมและสิ่งเจอปนออก
ต้มน้ำหวานให้เดือด ประมาณ 3-4 ชั่วโมง จนมีลักษณะเป็นสีน้ำตาล เหนียว ข้น
ยกกระทะลงจากเตา ระบายความร้อนออกจากน้ำตาล โดยใช้ไม้โซมน้ำตาล ประมาณ 30 นาที จึงตักน้ำตาลใส่ภาชนะบรรจุ (ปิ๊บ) น้ำหวาน 6 ปิ๊บ จะได้น้ำตาล 1 ปิ๊บ
ภูมิปัญญามีประโยชน์ทางการเกษตร
เป็นน้ำตาลจาก เพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกรและอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นไว้
นำน้ำหวานจากมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ ได้แก่ น้ำผึ้งจาก น้ำตาลจากชนิดผง น้ำตาลจาก/น้ำตาลปึก น้ำส้มจาก
ประโยชน์ของ “น้ำตาลจากแท้ 100%”
ใช้แทนน้ำตาลทรายหรือสารให้ความหวานได้
นำมาประกอบอาหารคาว หวาน
ช่วยในกระบวนการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน
ที่มา : กรมส่งเสริมการเกษตร
https://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=zeroinspace&month=10-2020&date=21&group=1&gblog=6
