สมุนไพรมะเยามะเยา Vernicia fordii (Hemsley) Airy Shaw.บางถิ่นเรียกว่า มะเยา (เหนือ) ทังอิ๊ว (จีน)ไม้ใหญ่ ขนาดเล็ก สูง 4-10 ม. เปลือกสีน้ำตาลปนเทา. ใบ เดี่ยว เรียงแบบบันไดเวียนห่างๆรูปไข่ป้อม หรือ รูปหัวใจ กว้าง 3-12 ซม. ยาว 5-15 เซนติเมตร ปลายใบแหลมเป็นติ่ง; ขอบของใบเรียบ โคนใบเว้าเป็นรูปหัวใจ เส้นใบออกมาจากโคนใบ 5-7 เส้น รวมทั้งออกจากเส้นกลางใบแบบขนอีก 5-7 คู่ ใบแก่ข้างบนเกลี้ยง ด้านล่างมีขนเรี่ยราย; ก้านใบยาว 9-12.5 เซนติเมตร ตรงรอยต่อระหว่างก้านใบ แล้วก็แผ่นใบข้างบนมีต่อมกลมๆสีแดง 2 ต่อม. ดอก ออกเป็นช่อที่ยอด แยกเพศ แม้กระนั้นอยู่บนต้นเดียวกัน ธรรมดา
สมุนไพร กลีบดอกมี 5 กลีบ สีขาว แต่ดอกเพศภรรยาอาจมีได้ถึง 9 กลีบ ที่ฐานกลีบมีลาย และก็จุดประสีเหลือง แดง บางเวลาเหลือง หรือ ม่วงอมสีน้ำเงิน. ดอกเพศผู้ มีเกสรผู้ 8-12 อันอับเรณูมี 2 ช่อง. ดอกเพศเมีย มีเกสรภรรยารูปไข่ ด้านในมี 3-5 ช่อง ผลรูปค่อนข้างกลม มีเนื้อ แก่สีเหลือง แดงคล้ำ หรือ น้ำตาลผสมดำ ภายในมี 3-10 เม็ด ส่วนใหญ่จะมี 5 เมล็ด เปลือกหุ้มเม็ดแข็ง.
นิเวศน์วิทยา: มีถิ่นกำเนิดในประเทศจีน ขึ้นทางแถบลุ่มแม่น้ำแยงซีเกียง ปลูกในพื้นที่หลายบริเวณของเมืองจีน ด้วยเหตุว่าเป็นไม้มีค่าด้านเศรษฐกิจ ปลูกกันบ้างทางภาคเหนือของไทย.
สรรพคุณ : ต้น อีกทั้งต้นมีคุณลักษณะเป็นยากำจัดแมลง เมล็ด เมล็ดที่ยังไม่แก่จัด ผึ้งให้แห้งในร่ม ต้มกับเนื้อหมู ให้เด็กรับประทานแก้โรคขาดอาหาร แล้วก็โรคโลหิตจางสำหรับสตรี เนื้อเมล็ดแก่สกัดให้น้ำมันมะเยา (Tung oil) ถึง 33% แค่มีพิษมากยิ่งกว่าน้ำมันที่ได้จากเม็ดมะเยาชนิดอื่น เพราะมีกรด eleostearic ปริมาณสูง รวมทั้งเป็นน้ำมันพืชเพียงแค่ประเภทเดียวที่มีกรดจำพวกนี้ จึงทำให้แห้งเร็วเป็นพิเศษ ใช้ประโยชน์ในทางอุตสาหกรรมหลายหมวดหมู่ ใช้เป็นยาทาแก้โรคผิวหนังบางประเภททาแก้แผลอักเสบ ประสานกับปูนรับประทานกับหมาก ใช้ทาแผลกันน้ำ รวมทั้งเมื่อทำให้บริสุทธิ์แล้ว ใช้รับประทานเป็นยาระบายได้เหมือนกันกับน้ำมันละหุ่ง แต่ว่ามีข้อดีกว่าตรงที่ไม่มีกลิ่นแล้วก็รส ไม่ทำให้อ้วกคลื่นไส้
ผู้เขียน
หัวข้อ: สมุนไพรมะเยา มีทั้งสรรพคุณ-ประโยชน์ ที่น่าอัศจรรย์ (อ่าน 490 ครั้ง)