[url=http://www.disthai.com/]สมุนไพรชะมดต้น[/url][/size][/b]
ชะมดต้นเป็นพืชอันมีชื่อพฤกษศาสตร์ว่า Abelmoschus moschatus Medik subsp moschatusจัดอยู่ในวงศ์ Malvacaeaประชาชนบางถิ่นเรียก ฝ้ายผีก็มี มีชื่อสามัญว่า musk mallow หรือ Abel muskพืชประเภทนี้เป็นไม้ล้มลุก อายุปีเดียว ลำต้นตั้งชัน แตกกิ่งเล็กน้อยอาจสูงได้ถึง ๒ เมตร ใบเป็นใบผู้เดียวเรียงสลับกัน รูปหัวใจปนรูปไข่ โคนใบเว้า ขอบใบเว้าเป็น ๓-๕ แฉก ใบที่ปลายยอดจะเล็ก แฉกลึกแล้วก็แคบกว่าใบที่อยู่ใกล้โคนต้น ผิวใบมีขนรูปดาว ๒ ด้าน ก้านใบยาว ดอกมักออกผู้เดียวๆตามซอกใบ
สมุนไพร ดอกใหญ่มีกลีบเลี้ยง ๕ กลีบ เชื่อมติดกันบนหลอด ปลายแยกเป็น ๕ แฉก กลีบดอกเป็น ๕ กลีบ เชื่อมชิดกันที่โคน สีเหลืองสด โคนกลีบสีแดงเข้ม เกสรเพศผู้มีหลายชิ้น เชื่อมชิดกันเป็นท่อยาว รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๕ ช่อง ก้านเกสรเพศเมียยาวแทงพ่นท่อเกสรเพศผู้ ปลายแยกเป็น ๕ แฉก ผลเป็นฝัก แตกได้ รูปรีปนรูปไข่ เป็นเฟืองตามแนวยาว ปลายเรียวแหลม ยาว ๖.๓-๗.๕ เซนติเมตร ภายในฝักมี ๕ ช่อง แต่ละช่องมีเมล็ดจำนวนไม่ใช่น้อย เมล็ดรูปไต มีกลิ่นฉุน แพทย์แผนไทยเรียกพืชจำพวกนี้ว่า “เทียนฉมต” หรือ“เทียนชะมด” มีชื่อสามัญทางด้านการค้าว่า Ambrette seed หรือ Grains d’Ambrette ใช้เป็นยาแก้เสลดแล้วก็ดีพิการ แก้ลมให้คลื่นไส้ (ขับลม) เป็ยยาเย็น บำรุงธาตุ ยาบำรุง แก้อาการเกร็ง เมื่อเอามาบดกับนมใช้ทาแก้หิดหรือแก้คันได้ ถ้าเกิดเอาเม็ดมาบดจะได้กลิ่นราวกับราวกับกลิ่นชะมดเช็ด ผงเทียนชะมดใช้โรยในตู้ใส่เสื้อผ้า เพื่อกันไม่ให้แมงมากินเสิ้อผ้ารวมทั้งทำให้เสื้อผ้ามีกลิ่นหอมยวนใจ อีกทั้งใช้ผสมทำบุหงา น้ำมันที่ระเหยง่ายที่ได้จากผู้กระทำลั่นเทียนชะมดที่ใช้ปรุงน้ำหอมให้กลิ่นคงทนถาวร
ผลดีทางยาชะมดเช็ด (civet) เป็นเครื่องยาที่มีกลิ่นหอมหวน ได้จากเมือกของไขของตัวชะมดเช็ดตลอดตัวผู้และตัวเมีย ที่ถูไว้ตามไม้ที่ปักให้หรือที่ซี่กรงที่ขังสัตว์ไว้
ตำราเรียนคุณประโยชน์ยาโบราณ
ชะมดเช็ด มีกลิ่นหอมยวนใจฉุน ใช้เป็นยาบำรุงจิตใจให้ชุ่มชื่น เป็นยาชูกำลัง ใช้เป็นเครื่องหอมนอกจากนั้นยังใช้เป็นตัวทำให้น้ำหอมอยู่ทนทาน (fixative) ด้วย ก่อนนำชะมดเช็ดมาใช้ หมอแผนไทยมักฆ่าฤทธิ์ก่อน โดยผสมกับหัวหอมเล็กหรือผิวมะกรูดที่หั่นให้เป็นฝอยละเอียด ใส่ลงไปในช้าพลูหรือช้อนเงิน นำไป ลนลานไฟเทียนจนกระทั่งชะมดนั้นละลาย แล้วก็มีกลิ่นหอมสดชื่นก็ดีก็เลยกรองเอาน้ำมันชะมดไปใช้เป็นยาต่อไป ชะมดจำพวกอื่นๆที่ให้ “ชะมดเช็ด”ชะมดเช็ดที่ใช้ในยาไทยนั้น ยังบางทีอาจได้จากชะมดประเภทอื่นๆในสกุล Viverridae ที่พบในประเทศไทยอีก ๒ ชนิด เป็น
๑.ชะมดประเภทแผงหางบ้องมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Viverra zibetha Linnaeusมีชื่อสามัญว่า large Indian civetเป็นชะมดที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ขนาดวัดจากจมูกถึงปลายหางราว ๗๕-๘๕ ซม. หางยาว ๓๕-๔๕ เซนติเมตร น้ำหนักตัว ๘-๙ โล พื้นลำตัวมีสีเทาหรือสีน้ำตาล เหลือง มีจุดดำกระจายอยู่ทั่วๆไป ข้างคอมีแถบดำ ๓ แถบ รวมทั้งแถบขาว ๒ แถบ พิงผ่านจากไหล่ทั้ง ๒ ข้าง มีลายดำเป็นเส้นยาวไปถึงโคนหาง กึ่งกลางหลังจากหัวถึงโคนหางมีขนสีดำตั้ง หางมีลายเป็นปล้อง มีขาวสลับดำ ๕-๗ ข้อ ปลายหางสีดำ ปลายตีนสีน้ำตาลไหม้ เล็บหดกลับได้ครึ่งหนึ่งชะมดแผงหางข้อเป็นสัตว์ที่ทำมาหากินในยามค่ำคืน รวมทั้งถูกใจอยู่ตามลำพังในป่าทึบ ขึ้นต้นไม้เก่ง แม้กระนั้นพบได้มากอยู่บนพื้นดินมากกว่าบนต้นไม้ กลางวันหลบนอนในที่ป่าทึบหรือในโพรงดิน ต่อมกลิ่นอยู่ที่บริเวณตูด ใกล้โคนหาง จะเช็ดถูของเหลวจากต่อมนี้กับต้นไม้ เพื่อแสดงอาณาเขตและก็ติดต่อสื่อสารระหว่างกัน โดยยิ่งไปกว่านั้นในช่วงฤดูผสมพันธุ์กลิ่นดังที่ได้กล่าวผ่านมาแล้วจะแรงมาก เป็นสัตว์ออกจะประหม่า มักวิ่งหลบซ่อนมากยิ่งกว่าจะต่อสู้กับศัตรูชะมดแผงหางบ้องโตสุดกำลังเมื่อแก่ราว ๒ ปี ผสมพันธุ์ได้ตลอดทั้งปี ตั้งท้องนาน ๖๐-๗๒ วัน คลอดทีละ ๒-๔ ตัว แก่ถึงราว ๑๐ ปี กินสัตว์เล็กๆอาทิเช่น
หนู งู นก แมลงและไข่แมลง ผลไม้และก็หน่อไม้ลางจำพวกเป็นอาหารพบในประเทศอินเดีย เมียนมาร์ จีนตอนใต้ ลาว เวียดนาม เขมร และทุกภาคของไทย โดยยิ่งไปกว่านั้นภาคใต้
๒.ชะมดแผงสันหางดำมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Viverra magaspila Blyth (ชื่อพ้อง Viverra civettina Blyth)มีชื่อสามัญว่า large – spotted civetเป็นชะมดขนาดใหญ่ ขนาดวัดจากปลายจมูกถึงโคนหางยาว ๗๒-๘๕ ซม. หางยาว ๓๐-๓๗ ซม. น้ำหนักตัว ๘-๙ โล พื้นตัวสีเนื้อปนเทา มีจุดดำขนาดใหญ่ที่ข้างลำตัว สีข้าง รวมทั้งต้นขา ขาอีกทั้งสี่ดำ มีขนเป็นสันสีดำจากคอถึงหาง ปลายหางสีดำ จากกึ่งกลางหางถึงโคนหางมีบ้องสีดำ ๔-๕ ปล้อง หน้าค่อนข้างยาว ตีนสีน้ำตาลแก่ หางสั้น ขายาว ต่อมกลิ่นอยู่ที่รอบๆก้น ใกล้โคนหาง จะเช็ดของเหลวจากต่อมนี้ถึงต้นไม้ เพื่อแสดงขอบเขตและสื่อสารระหว่างกัน โดยเฉพาะในฤดูสืบพันธุ์ กลิ่นดังกล่าวข้างต้นจะแรงมาก ชะมดแผงสันหางดำถูกใจอาศัยอยู่บริเวณป่าทึบรกๆออกหากินตัวเดียว ชอบออกหากินเวลาค่ำคืน ช่วงเวลากลางวันนอนแอบรอบๆตามป่าทึบหรือตามทุ่งที่มีต้นไม้ขึ้นเกลื่อนกลาดๆการขยายพันธุ์และของกินทำมาหากินที่เสมือนชะมดแผงหางข้อ พบในประเทศไทย ประเทศพม่า ลาว เวียดนาม เขมรรวมทั้งในทุกภาคของไทย
ผู้เขียน
หัวข้อ: สมุนไพร ชะมดต้น มีทั้งประโยชน์ เเละ สรรพคุณดีอย่างไร (อ่าน 391 ครั้ง)