สมุนไพรว่านธรณีสารว่านธรณีสารPhyllanthus pulcher Wall. Ex Muell. Arg.บางถิ่นเรียกว่า ว่านธรณีสาร(จังหวัดกรุงเทพมหานคร) กระทืบยอบ (ชุมพร) ก้างปลา (จังหวัดนราธิวาส) ก้างดิน ดอกใต้ใบ (นครศรีธรรมราช) ก้างแดง ครีบยอด (สุราษฎร์ธานี) คดทราย (จังหวัดสงขลา) เคอก้อเนาะ (มลายู-นราธิวาส) ตรึงบาดาล (จังหวัดประจวบคีรีขันธ์) รูรี (สตูล).
ไม้พุ่ม สูงไม่เกิน 1 มัธยม ลำต้นกลม สั้น มีขนปกคลุมเป็นสีน้ำตาล ขนหักง่าย แม้กระนั้นกิ่งยาวเรียว ใบ ผู้เดียว เรียงสลับกันซ้ายขวาถี่ๆรูปขอบขนานเบี้ยวๆหรือ รูปไข่ปนขอบขนาน กว้าง 0.8-1.3 เซนติเมตร ยาว 1.5-3.0 ซม. ปลายใบกลม มน ปลายสุดมีติ่งแหลมเล็กๆขอบใบเรียบ โคนใบแหลมหรือมน เบี้ยว เนื้อใบบาง เกลี้ยงทั้งคู่ด้าน ข้างล่างมีสีอ่อนกว่างด้านบน ก้านใบสั้นมาก ราวๆ 1 มิลลิเมตร มีหูใบเล็กๆแหลมๆหนึ่งคู่ ยาว 2.5 มิลลิเมตร ติดอยู่ที่โคนก้านใบ. ดอก ออกลำพังๆตามง่ามใบและก็ปลายๆกิ่ง ซึ่งใบได้ลดรูปลงไปกระทั่งมองเหมือนช่อดอก. ดอกเพศผู้ ออกเป็นกระจุกตามง่ามใบใกล้โคนกิ่ง ก้านดอกยาว 0.5-1 เซนติเมตร ดอกมี 4 กลีบ สามเหลี่ยม รูปไข่แกมสามเหลี่ยม หรือ รูปไข่แกมรูปขอบขนาน เรียงเป็นชั้นเดียว สีเขียวอ่อน โคนกลีบสีแดงเข้ม ขอบกลีบสีอ่อน และเป็นแฉกแหลมๆเยอะๆ ยาว 3.5-4.5 มม. เกสรผู้มี 2 อัน ก้านเกสรเชื่อมชิดกันเป็นแท่งสั้นๆอับเรณูแตกตามยาว ฐานดอกมีต่อมรูปไต 4 ต่อม.
สมุนไพร ดอกเพศเมีย ชอบออกตามง่ามใบที่อยู่ตอนบนของกิ่ง ก้านดอกยาว 1.5-2.0 ซม. มีกลีบดอกไม้ 6 กลีบ รูปไข่ หรือ รูปไข่แกมขอบขนาน ยาวราวๆ 8 มิลลิเมตร เรียงเป็นชั้นเดี่ยว รังไข่รูปกลมแป้น มี 3 พู สีแดงเข้ม ไม่มีขน ข้างในมี 3 ช่อง ท่อรังไข่ 3 อัน แยกจากกันเกือบถึงโคนท่อ แต่ละอันแยกเป็น 2 แฉก ฐานดอกเป็นรูปถ้วย สูง 2 ใน 3 ของรังไข่. ผล ออกจะกลม มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3 มิลลิเมตร ผิวเนียน สีน้ำตาลอ่อน ก้านผลยาว 2.5 เซนติเมตร
นิเวศน์วิทยา : ขึ้นเรี่ยราดในป่าดงดิบ เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 420 มัธยม ปลูกเป็นสมุนไพร และก็เป็นวัชพืชตามสวนผลไม้.
คุณประโยชน์ : ต้น น้ำต้มอีกทั้งต้นรับประทานแก้เจ็บท้อง ใช้ภายนอกเป็นยาล้างตา ทาผิวหนัง แก้ฝีอักเสบ แก้คัน ทาท้องแก้ไข้ และทาท้องเด็กช่วยทำให้ไตดำเนินการเป็นปกติ ใบ ตำเป็นยาพอกเหงือกแก้ปวดฟัน พอกฝี แก้อาการบวม และก็คันตามร่างกาย
ผู้เขียน
หัวข้อ: สมุนไพรว่านธรณีสาร มีสรรพคุณ-ประโยชน์ สามารถรักษาอาการเเพ้ตามร่างกายต่างๆได้ดี (อ่าน 488 ครั้ง)