มะยมมะยม Phyllanthus acidus (Linn.) Skeelsชื่อพ้อง P. distichus Muell. Arg. มะยม (ทั่วไป). ต้นไม้ ขนาดเล็ก สูง 3-10 ม. ลำต้นสั้น คดงอ เปลือกตะปุ่มตะป่ำ สีออกชมพูเรื่อยแตกกิ่งก้านกระจัดกระจาย. ใบ ลำพัง เรียงสลับกันบนกิ่งเล็กๆซึ่งเรียงอยู่บริเวณใกล้ปลายกิ่ง หากมองดูผิวเผินจะมีความคิดเห็นว่าเหมือนใบประกอบมาก ใบรูปไข่เบี้ยวๆหรือ ไข่แกมขอบขนาน กว้าง 1.7-4 เซนติเมตร ยาว 3.5-9 ซม. ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ โคนใบกลม แล้วก็มักจะเบี้ยวบางส่วน เนื้อใบบาง ด้านบนสีเขียวอ่อน หรือ เขียวอมเหลือง ข้างล่างสีนวล ก้านใบยาว 2-3 มม. ดอก สีชมพู ออกเป็นช่อเล็กๆตามลำต้น รวมทั้งกิ่งที่ไร้ใบ ช่อยาว 2-9 เซนติเมตร ช่อดอกมี
สมุนไพร ดอกเพศผู้เป็นส่วนมาก มีดอกเพศเมียเพียง 1-2 ดอก หรือ บางครั้งบางคราวไม่มีเลย ก้านดอกยาว 1-1.5 มิลลิเมตร ดอกเล็ก กลม กลีบกลมปนรูปไข่ สีเขียวอ่อน หรือ เขียวอมเหลือง ข้างล่างสีนวล ก้านใบยาว 1-1.5 มม. ดอกเพศผู้ ต่อมที่ฐานไม่ชิดกัน เกสรผู้ยาวกว่ากลีบมากมาย. ดอกเพศเมีย ฐานดอกเป็นรูปวงแหวน ขอบหยักมนๆบางเวลามีเกสรผู้ 1-3 อัน รังไข่มี 3-4 ช่อง. ผล กลม ค่อนข้างจะแป้น เส้นผ่าศูนย์กลาง 1-2 มม. มีพูตื้นๆ6-8 พู ด้านบนบุบ ข้างล่างแบน เนื้อฉ่ำน้ำ สุกนุ่ม สีเขียวอ่อน หรือ ขาวอมเหลือง รสเปรี้ยว ก้านผลยาว 3-4 มม. ห้อยเป็นพวงตามกิ่ง และก็ลำต้น. เม็ด แข็ง เป็นเหลี่ยม มีหนึ่งเม็ด.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นได้ในดินเกือบทุกประเภท ถูกใจดินร่วนซุย น้ำไม่ขัง นิยมนำมาปลูกตามบ้าน.
สรรพคุณ : ราก น้ำต้มรากเป็นยาฝาดสมาน ทาแก้คัน สูดไอร้อนแก้ไอ แก้โรคหืดหอบ และก็แก้ปวดศีรษะ น้ำยางเปลือกรากมีพิษบางส่วน ถ้าหากกินเข้าไปจะมีลักษณะปวดท้องอย่างหนัก ปวดหัวรวมทั้งง่วงซึม ผล ตำรวมกับพริกไทยเป็นยาพอกแก้ปวดกล้าม แล้วก็ปวดหลัง ถ้าหากต้มใบกินพร้อมด้วยผล เป็นยาขับเหงื่อ ผล กินได้ดิบและก็สุก มีรสเปรี้ยว มีฤทธิ์เป็นกรด ใช้ทำขนม หรือ เชื่อมก็ได้ เป็นยาฝาดสมาน แก้หลอดลมอักเสบ แล้วก็ขับฉี่
ผู้เขียน
หัวข้อ: มะยมเป็นสมุนไพร ที่มี สรรพคุณที่น่าทึ่งหลากหลายประโยชน์ที่สามารถรักษาโรคได้ดีอีก (อ่าน 530 ครั้ง)