[url=http://www.disthai.com/]สมุนไพร[/u]โลดทะนง[/url][/b]
โลดทะนง Trigonostemon reidioides (Kurz) Craibชื่อพ้อง Baliospermum reedioides Kurz.บางถิ่นเรียกว่า โลดทะนง (ราชบุรี จังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดตราด) ข้าวเย็นเนิน (จังหวัดราชบุรี ประจวบคีรีขันธ์) ดู่เบี้ย ดู่เตี้ย (เพชรบุรี) ทะนง รักทะนง (จังหวัดโคราช) ทะนงแดง (จังหวัดประจวบคีรีขันธ์) นางแซง (จังหวัดอุบลราชธานี) โลดทะนงแดง (บุรีรัมย์) หนาดคำ (เหนือ) หัวยาข้าวเย็นเนิน (จังหวัดราชบุรี).
ไม้พุ่ม ขนาดเล็ก สูง 0.5-1.5 ม. มีขนปกคลุมดกนแน่นทั่วไป. ใบ เดี่ยว เรียงสลับกน รูปขอบขนาน แคบบ้างกว้างบ้าง หรือ กว้าง 2-4 เซนติเมตร ยาว 7-12 เซนติเมตร; ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ โคนใบกลม หรือ มน เส้นใบมี 5-7 คู่ ด้านล่างนูน มีขนทั้งยัง 2 ด้าน ข้างบนค่อนข้างสาก ข้างล่างขนยาว นุ่มและก็หนาแน่นกว่าด้านบน ที่ฐานใบมีต่อมเล็กๆ2 ต่อม ก้านใบยาว 10-15 มม. มีขน. ดอก สีขาว ชมพู ม่วงเข้ม หรือ แทบดำ ออกเป็นช่อตามง่ามใบ และก็ตามกิ่ง ดอกเพศผู้ แล้วก็ดอกเพศภรรยาเกิดบนต้นเดียวกัน. ดอกเพศผู้ ดอกตูมกลม กลีบรองกลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่กลับ ข้างนอกมีขน กลีบ 5 กลีบ รูปไข่กลับ ไม่มีขน เกสรผู้ 3 อัน ก้านเกสรติดกัน อับเรณูรูปกลม ฐานดอกขอบเป็นคลื่น. ดอกเพศภรรยา
สมุนไพร ดอกตูมรูปไข่ กลีบรองกลีบ 5 กลีบ รูปไข่ปลายมน กว้างราว 1.5 มม. ยาวประมาณ 3 มม. ข้างนอกมีขน กลีบดอกรูปไข่ กว้างประมาณ 2 มม. ยาว 3 มม. รังไข่รูปไข่ มีขน ท่อรังไข่สั้น มี 3 อัน ปลายท่อใหญ่ ปลายสุดหยักเว้าบางส่วน ฐานดอกขอบไม่เป็นคลื่น. ผล มี 3 พู เส้นผ่าศูนย์กลางราว 12 มม. มีขนปกคลุมครึ้มนแน่น ก้านผลยาวราว 15 มิลลิเมตร เม็ด รูปค่อนข้างกลม หรือ รูปไข่แกมสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 5-6 มม. สีออกเหลือง ผิวเรียบ.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นทั่วๆไปในที่ดินผสมทราย ในป่าสัก และก็มีเกลื่อนกลาดกระจัดกระจายในป่าเบญจพรรณแล้ง เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 450 ม.
สรรพคุณ : ราก รสร้อน ฝนรับประทานเพื่อทำให้อ้วก ทำให้ท้องเดิน ใช้ถอนพิษรับประทานยาเบื่อเมา แก้โรคหืด ใช้ข้างนอกฝนทาเป็นยาเกลื่อนฝี แก้ฟกช้ำ กลยุทธ์บวม กินเป็นยาคุมกำเนิด
