สมุนไพรไม้เท้ายายม่อมไม้เท้ายายม่อม Trigonostemon longifoliusบางถิ่นเรียก เท้ายายม่อมป่า อ้ายบ่าว (ปัตตานี)ไม้ใหญ่ หรือ ไม้ใหญ่ ขนาดเล็ก สูง 2-6 ม. ยอดอ่อนมีขนสีเหลืองอมแดง เมื่อแห้งมีสีเหลือง. ใบ เดี่ยว เรียงสลับกัน รูปหอกกลับถึงรูปช้อนแกมรูปไข่กลับ กว้าง 5-14 เซนติเมตร ยาว 20-55 เซนติเมตร ปลายใบเรียวแหลมเป็นหาง ยาวราวๆ 0.5-2 ซม. ขอบใบหยักเล็กน้อยทางใกล้ปลายใบ ส่วนขอบใกล้โคนใบเรียบ; โคนใบเรียวแหลมกระทั่งเป็นครีบ; เส้นใบมี 15-20 คู่ ด้านบนใบสีเขียวเข้ม หมดจด นอกจากตามเส้นกึ่งกลางใบมีขน ข้างล่างสีอ่อน มีขนห่างๆทั่วๆไป แล้วก็มีขนมากตามเส้นกลางใบ และก็ขอบใบ; ก้านใบยาว 0.5-1.5 ซม. มีขน. ดอก ออกตามง่ามใบ เป็นช่อยาว ไม่แยกกิ้งก้าน ยาว 15-25 ซม. มีขนหนาแน่น ใบตกแต่งรูปยาวปลายแหลม; ดอกเพศผู้ รวมทั้ง
[url=http://www.disthai.com/]สมุนไพร[/url] ดอกเพศภรรยากำเนิดบนต้นเดียวกัน. ดอกเพศผู้ มีกลีบรองกลีบดอกไม้ 5 กลีบ ข้างนอกมีขนยาวรวมทั้งแข็งชี้ไปทางปลายกลีบ; กลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่กลับแกมขอบขนาน สีแดงคล้ำ เกสรผู้มี 3 หรือ 5 อัน ก้านเกสรเชื่อมชิดกันเป็นแท่ง อับเรณูติดที่ปลาย ก้านดอกมีต่อม 5 ต่อม ชอบเชื่อมติดกันเหมือนรูปถ้วย. ดอกเพศเมีย กลีบรองกลีบดอก แล้วก็กลีบดอกมีลักษณะเหมือนดอกเพศผู้หรือไม่มีกลีบดอกไม้ รังไข่มี 3 ช่อง ท่อรังไข่แยกเป็น 2 แฉก แต่ละแฉกแยกต่ออีก 2 แฉก. ผล เป็นช่อตั้งชัน มี 3 พู เส้นผ่านศูนย์กลางโดยประมาณ 14 มิลลิเมตร มีขนปกคลุมหนาแน่น; ก้านผลยาว 0.7-1.0 เซนติเมตร เมล็ด มีขนาดเล็ก.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นในป่าดงดิบทางภาคใต้ เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 400 ม.
สรรพคุณ : ราก น้ำยางรากใช้ทาแก้ผึ้งต่อย รวมทั้งทาแก้พิษแมงกะพรุน