บอระเพ็ดชื่อสมุนไพร บอระเพ็ด
ชื่ออื่นๆ/ชื่อเขตแดน จุ้งจาลิง , จุ่งจิง , เถาวัลย์ฮอ (ภาคเหนือ) , เจตมูลหนาม (หนองคาย) , หางหนู (อุบลราชธานี) , เถาหัวขาด , ตัวเจตมูลยาน (จังหวัดสระบุรี)
ชื่อสามัญ Heart leaved moonseed
ชื่อวิทยาศาสตร์ Tinospora crispa (L.) Miers ex Hook.f. & Thomson
ชื่อพ้อง Tinospora tuberculata Miers, Tinospora rumphii Boerl.
วงศ์ Menispermaceae
ถิ่นเกิด บอระเพ็ดเป็นพืชที่มีบ้านเกิดในป่าดิบแล้งรวมทั้งป่าเบญจพรรณ ในแถบเอเซียอาคเนย์พบได้ทั่วไปในประเทศไทย เมียนมาร์ ลาว เขมร ฯลฯ รวมทั้งบางประเทศในทวีปเอเชียใต้ ดังเช่นว่า ประเทศอินเดีย รวมทั้งศรีลังกา สำหรับในประเทศไทยนั้นบอระเพ็ดนับเป็นพืชที่เป็นที่รู้จักเป็นอย่างดีมานานแล้ว เพราะคนไทยในแต่ก่อนได้นำบอระเพ็ดมาใช้เป็นสมุนไพรรักษาอาการป่วยต่างๆอย่างเช่น ใช้ลดไข้ บำรุงร่างกาย บำรุงธาตุ ช่วยเจริญอาหาร ฯลฯ แม้กระทั่งในขณะนี้ก็ยังนิยมใช้บอระเพ็ดเพื่อคุณประโยชน์ทางยากลุ่มนี้อยู่ ซึ่งในประเทศไทยนั้นสามารถเจอบอระเพ็ดได้ทุกภาคของประเทศแล้วก็ส่วนใหญ่พบในป่าดงดิบแล้งและก็ป่าเบญจพรรณทั่วไป
ลักษณะทั่วไป บอระเพ็ด จัดเป็น ไม้เลื้อย เนื้อแข็ง ไม่มีขน ยาวถึง 15 เมตร เถากลม ตะปุ่มตะป่ำไม่เรียบ เป็นปุ่มเปลือกของเถาบางลอกออกได้ เป็นปุ่มกระจัดกระจายทั่วไป เมื่อแก่มองเห็นปุ่มปมพวกนี้หนาแน่น แล้วก็แจ้งชัดมาก เปลือกเถา คล้ายเยื่อกระดาษ มียางขาว ใส เถามีรสขมจัด สีเทาปนเหลือง มีรากอากาศเหมือนเส้นด้ายยาว กลม ยาว สีน้ำตาลเข้ม ใบลำพัง เรียงเวียนสลับ มักเป็นรูปหัวใจ รูปไข่กว้าง หรือรูปกลม กว้าง 6-12ซม. ยาว 7-14 เซนติเมตร โคนเรียวแหลมยาว ปลายจะเป็นรูปหัวใจลึก หรือตื้น เนื้อเหมือนแผ่นกระดาษบาง มักมีต่อม ใบข้างล่างบางคราวเจอต่อมแบนตามโคนง่ามของเส้นใบ เส้นใบออกมาจากโคนใบรูปฝ่ามือมี 3-5 เส้น และก็มีเส้นกิ้งก้านใบอีก 1-3 คู่ ก้านใบยาว 5-15 เซนติเมตร บวมพอง และก็เป็นข้องอ ดอกออกเป็นช่อตามกิ่งแก่ๆที่ไม่มีใบ มักออกดอกเมื่อใบหลุดตกหมด มี 2-3 ช่อ เล็กเรียว ดอกมีขนาดเล็กสีเขียวอมเหลือง ดอกเพศผู้และเพศภรรยาแยกกันอยู่ต่างดอก ช่อดอกเพศผู้ ยาว 5-9 ซม. ดอกมี 1-3 ดอก ติดเป็นกระจุก ดอกเพศผู้ มีก้านดอกย่อยเล็กเรียว ยาว 2-4 มิลลิเมตร กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน วงนอกมี 3 กลีบ รูปไข่ หนาที่โคน ยาว 1-1.5 มิลลิเมตร วงในมี 3 กลีบ รูปไข่กลับ มีก้านกลม หรือโคนแหลม ยาว 3-4 มม. กลีบมี 3 กลีบ กลีบวงนอกแค่นั้นที่รุ่งเรืองขึ้น รูปใบหอกกลับแคบ แบน ไม่มีตุ่ม ยาว 2 มิลลิเมตร ส่วนกลีบวงในลดรูป เกสรเพศผู้มี 6 อัน ยาว 2 มิลลิเมตร ช่อดอกเพศภรรยา ยาว 2-6 มิลลิเมตร ดอกโดยมากกำเนิดลำพังๆตามง่ามใบ ดอกเพศเมีย กลีบเลี้ยงแล้วก็กลีบดอกคล้ายดอกเพศผู้ เกสรเพศผู้ปลอมมี 6 อัน เป็นรูปลิ่มแคบ ยาวประมาณ 1 มม. เกสรเพศเมียมี 3 อัน ทรงรี ยาว 2 มิลลิเมตร ยอดเกสรเพศเมียเป็นพูสั้นมากมาย ผลออกเป็นช่อ มีก้านช่อยาว 1.5-2 เซนติเมตร มีก้านผลเป็นรูปครึ่งปิรามิด ยาว 2-3 มม. ใต้ลงมาเป็นกลีบเลี้ยงที่ติดแน่น รูปไข่ ยาว 2 มม. โค้งกลับ ผลสด เมื่อสุกมีสีเหลืองหรือสีส้ม ทรงรี ยาว 2 ซม. ฝาผนังผลชั้นในสีขาว ทรงรี กว้าง 7-9 มม. ยาว 11-13 มิลลิเมตร ผิวย่นย่อนิดหน่อย หรือแทบเรียบ มีสันที่ด้านบนชัด มีช่องเปิดรูปรีเล็กที่ข้างบน มีดอกปลายเดือนเดือนมกราคมถึงเดือนพฤษภาคม ติดผลราวเมษายนถึงเดือนพฤษภาคม
การขยายพันธุ์ การขยายพันธุ์บอระเพ็ดสามารถทำเป็น 2 แนวทางเป็นการเพาะเมล็ด แล้วก็การปักชำกิ่ง การเพาะเม็ดนั้นต้องใช้เมล็ดจากผลที่สุกจัด ผลมีสีเหลืองเข้ม ยิ่งเป็นผลที่หล่นแล้วยิ่งดี จากนั้น นำผลมาตากแดดให้แห้ง นาน 15-20 วัน รวมทั้งเก็บเอาไว้ภายในร่มก่อนจนถึงต้นฤดูฝนก็เลยนำออกมาเพาะในถุงเพาะชำหรือใช้หยอดปลูกตามจุดที่ต้องการ การปลูกด้วยเม็ดนี้ จะได้เครือบอระเพ็ดที่ใหญ่ยาวมากกว่าการปักชำ การปักชำเถา เป็นวิธีหนึ่งที่สะดวกเร็ว ด้วยการตัดเถาบอระเพ็ดที่แก่จัด เถามีอายุตั้งแต่ 1 ปี ขึ้นไป ตัดเถายาว 20-30 ซม. จากนั้น ค่อยนำลงปักชำในถุงหรือกระถาง แนวทางลักษณะนี้ จะได้ต้นที่แตกหน่อใหม่ด้านใน 15-30 วัน แม้กระนั้นลำต้นมักมีเครือไม่ยาวราวกับการเพาะเม็ด แต่ไม่แตกต่างกันมากสักเท่าไรนัก
ส่วนประกอบทางเคมี- สารขมชื่อ picroretin, columbin, picroretroside, tinosporide, tinosporidine
- สารกลุ่มตรีเทอตะกายอยส์ ตัวอย่างเช่น Borapetoside A, Borapetoside B, Borapetol A, Tinocrisposide, tinosporan
- สารกลุ่มอัลคาลอยด์ ดังเช่น N-formylannonaine, N-acetylnornuciferine เป็นต้น
- สารชนิดอามีนที่พบ ตัวอย่างเช่น N-trans-feruloyl tyramine, N-cis-feruloyl tyramine
- สารฟีนอสิคไกลโคไซด์ อย่างเช่น tinoluberide
- สารอื่นๆยกตัวอย่างเช่น berberine, β-sitosterol
ที่มา : wikipedia
ผลดี/คุณประโยชน์ น้ำสกัดหรือน้ำต้มจากบอระเพ็ดสามารถใช้ฉีดพ่นกำจัด แล้วก็คุ้มครองปกป้องหนอนแมลงศัตรูพืช เป็นต้นว่า หนอนใยผัก และเพลี้ยต่างๆได้อย่างดีเยี่ยม ส่วนลำต้น และใบของบอระเพ็ดสามารถใช้ผสมในอาหารสัตว์หรือให้สัตว์กินโดยตรง เพื่อสัตว์มีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง และรักษาโรคในสัตว์ ทั้งยังวัว กระบือ สุกร ไก่ แล้วก็อื่น ซึ่งชาวบ้านนิยมให้ไก่ชนกินในระยะก่อนออกชน ยิ่งกว่านั้นลำตัน และใบยังสามารถเอามาบด และใช้พอกศีรษะหรือสระผม สำหรับกำจัดเหาได้อีกด้วย ส่วนสรรพคุณทางยาของบอระเพ็ดนั้นมีดังนี้
ตำรายาไทย ใช้ เถา ซึ่งมีรสขมจัดเย็น แก้ไข้ทุกชนิด แก้พิษไข้ทรพิษ เป็นยาขมเจริญอาหาร ต้มดื่มเพื่อให้เจริญอาหาร ช่วยในการย่อย บำรุงน้ำดี บำรุงไฟธาตุ แก้โรคกระเพาะอาหาร บำรุงร่างกาย แก้สะอึก แก้มาลาเรีย เป็นยาขับเหงื่อ ดับกระหาย แก้ร้อนในดีมาก แก้อหิวาต์ แก้ท้องร่วง ไข้มาลาเรีย ยับยั้งความร้อน ทำให้เนื้อเย็น แก้เลือดทุพพลภาพ ใช้ข้างนอกใช้ล้างตา ล้างแผลที่เกิดขึ้นมาจากโรคซิฟิลิส ใบ มีรสขมเมา เป็นยาพอกรอยแผล ทำให้เย็นรวมทั้งทุเลาอาการปวด ดับพิษปวดแสบปวดร้อน พอกฝี แก้ฟกช้ำ แก้คัน แก้รำมะนาด ปวดฟัน ฆ่าแมลงที่น่าฟัง ฆ่าพยาธิไส้เดือน แก้ไข้ แก้โรคผิวหนัง บำรุงน้ำดี ราก มีรสขม เป็นยาช่วยให้เจริญอาหาร ดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ รากอากาศ รสขมเย็น แก้ไข้ขึ้นสูงมีลักษณะอาการคลั่งเพ้อ ดับพิษร้อน ถอนพิษร้อน ถอนพิษไข้ เจริญอาหาร ผล รสขม แก้ไข้ แก้เสลดเป็นพิษ ทุกส่วนของพืช ใช้แก้ไข้ เป็นยาบำรุง โรคดีซ่าน ยาเจริญอาหาร แก้มาลาเรียใช้เป็นยาอายุวัฒนะ แก้ร้อนในหิวน้ำ
นอกจากนี้บอระเพ็ดยังจัดอยู่ใน “พิกัดตรีญาณรส” เป็นการจำกัดจำนวนตัวยาที่ทำให้รู้รสของกิน 3 อย่าง มี ไส้หมาก รากสะเดา เถาบอระเพ็ด มีคุณประโยชน์ แก้ไข้ ดับพิษร้อน ขับเยี่ยว ขับเสลด บำรุงไฟธาตุ ชูกำลัง “พิกัดยาแก้ไข้ 5 ชนิด” เป็นการจำกัดจำนวนตัวยาแก้ไข้ 5 อย่าง มี รากย่านาง รากคนทา รากต้นกระโรกใหญ่ ขี้เหล็กทั้ง 5 แล้วก็เถาบอระเพ็ด คุณประโยชน์แก้ไข้พิษร้อน
หนังสือเรียนอายุรเวทของประเทศอินเดีย ใช้ เถา เป็นยาแก้ไข้ เหมือนกันกับชิงช้าชาลี กล่าวไว้ว่า แก้ไข้ดีเท่ากับซิงโคนา แก้ธาตุผิดปกติ โรคที่มีปัญหาเกี่ยวกับทางเท้าปัสสาวะ แก้อาการอักเสบ แก้อาการเกร็ง
แบบอย่าง/ขนาดวิธีใช้รักษาลักษณะของการมีไข้ ใช้เถาบอระเพ็ดที่ไม่แก่หรืออ่อนจนกระทั่งเกินไป (เถาเพสลาก) โดยประมาณ 1- 1.5 ฟุต (2.5 คืบ) หรือเถา น้ำหนัก 30-40 กรัม โดยตำ เพิ่มเติมน้ำบางส่วน คั้นเอาน้ำ หรือต้มกับน้ำ 3 ส่วน เคี่ยวให้เหลือ 1 ส่วน หรือบดเป็นผุยผง ทำให้เป็นลูกกลอนรับประทานวันละ 2 ครั้ง ก่อนกินอาหาร รุ่งเช้า เย็น
รักษาอาการเบื่ออาหาร: ใช้เถาที่โตเต็มที่ ราว 1- 1.5 ฟุต (2.5 คืบ) น้ำหนัก หรือเถา 30-40 กรัม โดยตำ เพิ่มน้ำน้อย คั้นเอาน้ำ หรือต้มกับน้ำ 3 ส่วน ต้มให้เหลือ 1 ส่วน หรือบดเป็นผง ทำให้เป็นลูกกลอนกินวันละ 2 ครั้ง ก่อนอาหาร ตอนเช้า เย็น ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ ด้วยการใช้บอระเพ็ด / เมล็ดข่อย / หัวหญ้าแห้วหมู / เม็ดพริกไทย / เปลือกต้นทิ้งถ่อน / เปลือกต้นตะโกนา ในรูปทรงเสมอกันเอามาบดเป็นผุยผง ปั้นเป็นยาลูกกลอนเท่าปลายนิ้วก้อย รับประทานก่อนนอนทีละ 2-3 เม็ด หรือถ้าไม่อย่างนั้นก็อาจจะนำเถาบอระเพ็ดมาหั่นตากแห้งแล้วเอามาบดให้เป็นผุยผงปั้นเป็นลูกกลอนก็ได้ ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ด้วยการใช้เถาสดที่โตสุดกำลังตากแห้งแล้วบดเป็นผุยผง นำมาชงน้ำร้อนดื่มครั้งละ 1 ช้อน ตอนเช้าและก็เย็น แก้โรคกระเพาะอาหารด้วยการใช้บอระเพ็ด 5 ส่วน / มะขามแฉะ 7 ส่วน / เกลือ 3 ส่วน / น้ำผึ้งพอเหมาะ นำมาคลุกจนเข้ากันแล้วรับประทานก่อนกินอาหาร 3 เวลา นำทุกส่วนของ
บอระเพ็ด (เถา,ใบ,ราก) มาบดแล้วก็ใช้ประคบฝี เพื่อลดน้ำหนอง,ลดอาการปวดบวม หรือ แผล(สำหรับห้ามเลือด)
การเรียนรู้ทางเภสัชวิทยาฤทธิ์ลดไข้ มีผู้ทำการศึกษาฤทธิ์ลดไข้ของบอระเพ็ด โดยทดสอบกับสัตว์ทดลองที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิดไข้ด้วยสารต่างๆได้แก่ การทดสอบกรอกสารสกัดบอระเพ็ดด้วยอัลกอฮอล์แล้วก็น้ำ (1:1) ให้กระต่ายที่ถูกรั้งนำให้กำเนิดไข้ด้วยยีสต์ พบว่าสารสกัดไม่มีฤทธิ์ลดไข้ บุญเทียม และคณะ ได้ทดสอบให้สารสกัดบอระเพ็ดด้วยน้ำกับหนูเพศผู้ที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิดไข้ด้วยวัคซีนไทฟอยด์ในขนาด 100 มิลลิกรัม/กก. โดยการผสมกับน้ำ พบว่าสารสกัดมีฤทธิ์ลดไข้ และก็ต่อมาได้ทำทดสอบโดยให้สารสกัดบอระเพ็ดกับกระต่ายและก็หนูขาวเพศผู้ที่รั้งนำให้เกิดไข้ด้วย LPS (Lipopolysaccharide) ในขนาด 200 มิลลิกรัม/กก. รวมทั้ง 600 มิลลิกรัม/กิโลกรัม เป็นลำดับ พบว่าสารสกัดมีฤทธิ์ลดไข้ได้ด้วยเหมือนกัน จากการเรียนรู้มั่นใจว่ากลไกในการยั้งการเกิดไข้ของสารสกัดบอระเพ็ดคงจะมีต้นเหตุจากการไปยับยั้งการสร้าง interleukin-1 หรือ prostaglandins (PGs) ซึ่งกลไกนี้เป็นกลไกที่อยู่ในระบบ CNS ยิ่งกว่านั้นยังมีผู้พบว่าส่วนสกัดด้วยบิวทานอลมีฤทธิ์ลดไข้ ไม่มีการทดลองแยกสารออกฤทธิ์ลดไข้จากบอระเพ็ด แม้กระนั้นมีรายงานฤทธิ์ลดไข้ของสารที่เจอในบอระเพ็ดคือ berberine เมื่อป้อนให้หนูในขนาด 10 มก./กก. และก็ b-sitosterol ซึ่งออกฤทธิ์ในขนาด 160 มก./กก.
ฤทธิ์ต้านการอักเสบ มีผู้ทำการศึกษาฤทธิ์ลดการอักเสบของชาชงบอระเพ็ดโดยการกรอกให้แกะเพศผู้ (ตอน) ในขนาด 8 มิลลิลิตร/ตัว พบว่าชาชงบอระเพ็ดมีฤทธิ์ต้านการอักเสบเทียบเท่ากับแอสไพริน 30 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 200 กรัม Higashino และก็ภาควิชา ได้ศึกษาฤทธิ์ต่อต้านการอักเสบของสารสกัดเถาบอระเพ็ดด้วยเมทานอล (50%) กับหนูขาวที่ถูกเหนี่ยวนำให้มีการอักเสบที่อุ้งเท้าด้วย carrageenin โดยให้รับประทานสารสกัดในขนาด 10 มก./กิโลกรัม พบว่าสารสกัดมีฤทธิ์ต้านทานการอักเสบ โดยส่วนสกัดด้วยบิวทานอลออกฤทธิ์เจริญที่สุด ไม่ว่าจะให้โดยการกิน ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง หรือฉีดเข้าท้อง แล้วก็พบว่าส่วนสกัดในขนาด 3 มิลลิกรัม/กก. เมื่อให้โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนังมีฤทธิ์เสมอกันกับ sulpyrine 250 มก./กิโลกรัม และ diphenhydramine 10 มก./กิโลกรัม
ฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดของสาร borapetosides A การเล่าเรียนฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดของสาร borapetosides A สารสำคัญที่เจอในต้นบอระเพ็ด โดยการฉีด borapetosides A ให้แก่หนูเม้าส์ที่เป็นโรคโรคเบาหวาน ชนิดที่ 1 และก็ชนิดที่ 2 และหนูเม้าส์ธรรมดา วันละ 2 ครั้ง ต่อเนื่องกัน 7 วัน พบว่า borapetosides A จะช่วยเพิ่มระดับของไกลโคเจน และก็ลดน้ำตาลในเลือดได้หนูปกติ แล้วก็หนูที่เป็นเบาหวาน โดยฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดของ borapetosides A เกี่ยวพันกับการเพิ่มจำนวนอินซูลินในหนูปกติและหนูที่เป็นโรคเบาหวานจำพวกที่ 2 แต่ว่าไม่เป็นผลต่อระดับอินซูลินในหนูที่เป็นเบาหวานจำพวกที่ 1 นอกเหนือจากนั้นยังพบว่าสาร borapetosides A กระตุ้นการสังเคราะห์ไกลวัวเจนในเซลล์เนื้อกล้ามเนื้อ รวมทั้งลดการแสดงออกของโปรตีน phosphoenolpyruvate carboxylase ที่มากขึ้นจากการเป็นเบาหวานได้ การศึกษาค้นคว้าวิจัยนี้ทำให้เห็นว่าสาร borapetosides A จากต้นบอระเพ็ดสามารถออกฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดได้จำพวกที่เกี่ยวข้องและไม่เกี่ยวเนื่องกับอินซูลิน โดยผ่านกลไกกระตุ้นการใช้กลูโคสของกล้ามเนื้อ ลดการสั่งสมน้ำตาลในเซลล์ รวมทั้งกระตุ้นการผลิตอินซูลิน
การทดสอบในสัตว์ทดสอบพบว่าบอระเพ็ดมีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดได้ ส่วนการเรียนในผู้ป่วยเบาหวานโดยให้ทานบอระเพ็ด วันละ 250 มก. วันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 2 เดือน พบว่าช่วยลดระดับน้ำตาลได้ แต่ขณะที่กำลังทำการทดลองคนเจ็บหลายรายมีอาการตับอักเสบ และก็พบว่าการใช้บอระเพ็ดในขนาดสูงรวมทั้งติดต่อกันนานจะเป็นพิษต่อตับแล้วก็ไต มีรายงานการวิจัยของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ระบุว่าเมื่อให้อาสาสมัครร่างกายแข็งแรง 12 ราย กินบอระเพ็ดขนาด 1 กรัม วันละ 3 ครั้ง นาน 8 สัปดาห์ พบว่าแนวโน้มทำให้ระดับโปรตีนที่ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาเคมีในตับเพิ่มขึ้น หมายความว่ามีลัษณะทิศทางจะทำให้กำเนิดพิษต่อตับ
การศึกษาทางพิษวิทยา การทดลองพิษทันควันของสารสกัดเถาด้วยเอทานอล 50% โดยให้หนูกินในขนาด 10 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กก. (คิดเป็น 1,786 เท่า เปรียบเทียบกับขนาดรักษาในคน) แล้วก็ให้โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนังหนู ในขนาด 10 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 โล ตรวจไม่เจออาการเป็นพิษ เมื่อป้อนสารสกัดด้วยเอทานอล ให้หนูถีบจักร ขนาด 4 กรัม/กก. เสมอกันผงยาแห้ง 28.95 กรัม/กิโลกรัม ไม่ทำให้มีการเกิดอาการพิษ การเรียนรู้พิษเรื้อรัง พบว่าเมื่อป้อนสารสกัดด้วยเอทานอล ให้หนูขาวประเภทวิสตาร์ทั้ง 2 เพศ ในขนาด 0.02, 0.16 และ 1.28 กรัม/กิโลกรัม/วัน หรือเท่ากันผงแห้ง 0.145, 1.16 และ 9.26 ก./กก. ตรงเวลา 6 เดือน พบว่าหนูขาวทั้งคู่เพศที่ได้รับสารสกัดในขนาด 1.28 กรัม/กิโลกรัม มีผลทำให้น้ำหนักหนูต่ำลงยิ่งกว่ากรุ๊ปควบคุมรวมทั้งเกิดอาการผิดปกติของแนวทางการทำงานของตับและไตได้ มีหมอผู้ทำการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับฤทธิ์ลดโรคเบาหวานของบอระเพ็ด พบว่าผู้ป่วยมีลักษณะอาการตับอักเสบหลายราย
ข้อแนะนำ/สิ่งที่จำเป็นต้องระมัดระวัง- ส่วนที่นิยมนำเถาบอระเพ็ดมาใช้ทำเป็นยาจะเป็นส่วนของ “เถาเพสลาก” เพราะว่ามีลักษณะไม่แก่หรืออ่อนเหลือเกินนัก และมีรสชาติขมจัด แต่หากเป็นเถาแก่จะแตกแห้ง รสเฝื่อน ไม่ขม หรือถ้าหากอ่อนเกินไปก็จะมีรสไม่ขมมากมาย
- การศึกษาในอาสาสมัครสุขภาพดี 12 คนที่กินบอระเพ็ดในขนาด 1 กรัม วันละ 3 ครั้ง นาน 8 อาทิตย์ เจอแนวโน้มระดับเอนไซม์ในตับมากขึ้นมีความหมายว่าน่าจะนำไปสู่พิษต่อตับ
- ถ้าเกิดนำบอระเพ็ดมาใช้และก็พบอาการแตกต่างจากปกติของการทำงานตับและไต ควรหยุดการใช้
- ห้ามใช้ในคนที่มีภาวการณ์เอนไซม์ตับบกพร่อง หรือคนเจ็บที่มีประวัติเป็นโรคตับหรือโรคไต
- สมุนไพรบอระเพ็ดสำหรับในการกินในส่วนของรากโดยตลอดเป็นเวลานานอาจมีผลต่อหัวจิตใจ ด้วยเหตุว่าเป็นยารสขม สิ่งที่ต้องระมัดระวังก็คือไม่ควรใช้ติดกันต่อเนื่องเกิน 1 เดือน ถ้าหากจำเป็นต้องใช้ในเดือนถัดไปก็ควรเว้นระยะเวลา 1-2 สัปดาห์เป็นอย่างต่ำเพื่อร่างกายสามารถปรับภาวะได้ก่อน ถ้าเกิดใช้ไปแล้วมีลักษณะอาการมือเท้าเย็น แขนขาหมดเรี่ยวแรงก็ควรจะหยุดกิน
เอกสารอ้างอิง- บอระเพ็ด.สมุนไพรที่มีการใช้ในผู้ติดเชื้อและผู้ป่วยเอดส์.สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
- บุญเทียม คงศักดิ์ตระกูล ยุวดี วงษ์กระจ่าง และคณะ. รายงานฉบับสมบูรณ์ขององค์การเภสัชกรรม, 2541:18pp.
- Higashino H, Suzuki A, Tanaka Y, Pootakham K. Inhibitory effects of Siamese Tinospora crispa extracts on the carrageenin-induced foot pad edema in rats (the 1st report). Nippon Yakurigaku Zasshi 1992;100(4):339-44.
- บอระเพ็ด.ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี (ออนไลน์)เข้าถึงได้จาก http://www.disthai.com/
- Kongsaktrakoon B, Temsiririrkkul R, Suvitayavat W, Nakornchai S, Wongkrajang Y. The antipyretic effect of Tinospora crispa Mier ex Hook.f. & Thoms. Mahidol Univ J Pharm Sci 1994;21(1):1-6.
- บอระเพ็ด.ชาสมุนไพรบรรเทาอาการไข้.สำนักงานข้อมูลสมุนไพรคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.หน้า3-5
- กัมปนาท รื่นรมย์.ประสิทธิภาพและการออกฤทธิ์ของสารสกัดจากบอระเพ็ดในการเป็นสารกำจัดแมลงต่อหนอนใยผัก(Plutella xylostella L.)
- Sabir M, Akhter MH, Bhide NK. Further studies on pharmacology of berberine. Indian J Physiol Pharmacol 1978;22:9.
- บอระเพ็ด ประโยชน์/สรรพคุณบอระเพ็ด.พืชเกษตรดอทคอมเว็บเพื่อเกษตรไทยบุญส่ง คงคาทิพย์ และสมนึก วงศ์ทอง การแยกสารออกฤทธิ์ฆ่าหนอนเจาะเสมอฝ้ายจากต้นบอระเพ็ดและการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างโครงสร้างของสารกับการออกฤทธิ์
- บอระเพ็ด.ฐานข้อมูลเครื่องยาคณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
- ฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดของสาร borapetosides A จากต้นบอระเพ็ด.ข่าวความเคลื่อนไหนสมุนไพร.สำนักงานข้อมูลสมุนไพรคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.
- Rivai Y. Antiinflammatory effects of Tinospora crispa (L) Miers ex Hook.f & Thoms stem infusion on rat. MS Thesis, Dept Pharm, Fac Math & Sci, Univ Andalas, Indonesia, 1987.
- บอระเพ็ดกับเบาหวาน.กระทู้ถาม-ตอบ.สำนักงานข้อมูลสมุนไพรคณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล
- Gupta M, Nath R, Srivastava N, Shanker K, Kishor K, Bhargava KB. Anti-inflammatory and antipyretic activities of b-sitosterol. Planta Med 1980;39:157-63.
- Mokkhasmit M, Swatdimongkol K, Satrawaha P. Study on toxicity of Thai medicinal plants. Bull Dept Med Sci 1971;12(2/4):36-65.
- บอระเพ็ด.ฐานข้อมูลความปลอดภัยของสมุนไพรที่มีการขึ้นทะเบียนยาแผนโบราณ.สำนังานข้อมูลสมุนไพรคณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล
- Chavalittumrong P, Attawish A, Chuthaputti A, Chuntapet P. Toxicological study of crude extract of Tinospora crispa Miers ex Hook.f. & Thoms. Thai J Pharm Sci 1997;21(4):199-210.
Tags : บอระเพ็ด
