สมุนไพรไม้เท้ายายม่อมไม้เท้ายายม่อม Trigonostemon longifoliusบางถิ่นเรียก เท้ายายม่อมป่า อ้ายบ่าว (จังหวัดปัตตานี)ไม้ใหญ่ หรือ ไม้ใหญ่ ขนาดเล็ก สูง 2-6 ม. ยอดอ่อนมีขนสีเหลืองอมแดง เมื่อแห้งมีสีเหลือง. ใบ ผู้เดียว เรียงสลับกัน รูปหอกกลับถึงรูปช้อนแกมรูปไข่กลับ กว้าง 5-14 ซม. ยาว 20-55 เซนติเมตร ปลายใบเรียวแหลมเป็นหาง ยาวประมาณ 0.5-2 ซม. ขอบใบหยักน้อยทางใกล้ปลายใบ ส่วนขอบใกล้โคนใบเรียบ; โคนใบเรียวแหลมจนกระทั่งเป็นครีบ; เส้นใบมี 15-20 คู่ ข้างบนใบสีเขียวเข้ม สะอาด ยกเว้นตามเส้นกลางใบมีขน ด้านล่างสีอ่อน มีขนห่างๆทั่วๆไป และก็มีขนมากตามเส้นกึ่งกลางใบ และก็ขอบของใบ; ก้านใบยาว 0.5-1.5 เซนติเมตร มีขน. ดอก ออกตามง่ามใบ เป็นช่อยาว ไม่แยกกิ้งก้าน ยาว 15-25 เซนติเมตร มีขนหนาแน่น ใบประดับประดารูปยาวปลายแหลม; ดอกเพศผู้ และก็
[url=http://www.disthai.com/]สมุนไพร[/url] ดอกเพศเมียกำเนิดบนต้นเดียวกัน. ดอกเพศผู้ มีกลีบรองกลีบ 5 กลีบ ข้างนอกมีขนยาวแล้วก็แข็งชี้ไปทางปลายกลีบ; กลีบ 5 กลีบ รูปไข่กลับแกมขอบขนาน สีแดงคล้ำ เกสรผู้มี 3 หรือ 5 อัน ก้านเกสรเชื่อมติดกันเป็นแท่ง อับเรณูติดที่ปลาย ก้านดอกมีต่อม 5 ต่อม ชอบเชื่อมติดกันเหมือนรูปถ้วย. ดอกเพศเมีย กลีบรองกลีบดอกไม้ แล้วก็กลีบมีลักษณะเหมือนดอกเพศผู้หรือเปล่ามีกลีบ รังไข่มี 3 ช่อง ท่อรังไข่แยกเป็น 2 แฉก แต่ละแฉกแยกต่ออีก 2 แฉก. ผล เป็นช่อตั้งชัน มี 3 พู เส้นผ่านศูนย์กลางโดยประมาณ 14 มม. มีขนปกคลุมหนาแน่น; ก้านผลยาว 0.7-1.0 ซม. เม็ด มีขนาดเล็ก.
นิเวศน์วิทยา: ขึ้นในป่าดงดิบทางภาคใต้ เหนือระดับน้ำทะเลไม่เกิน 400 ม.
คุณประโยชน์ : ราก น้ำยางรากใช้ทาแก้ผึ้งต่อย แล้วก็ทาแก้พิษแมงกะพรุน