สมุนไพรตะไคร้หอมตะไคร้หอม Cymbopogon nardus (L.) Rendleตะไคร้หอม (ภาคกลาง) จะไคมะขูด ตะไครมะขูด (ภาคเหนือ) ตะไคร้แดง (นครศรีธรรมราช)ไม้ล้มลุก อายุยาวนานหลายปี ขึ้นเป็นกอมากถึง 2.5 ม. ยอดโน้มลง ขนเกลี้ยง มีรากฝอยแตกออกจากโคน ใบ ล่างๆกว้าง 2 ซม. ยาวถึง 1 มัธยม ใบบนๆเล็กกว่า ขอบรวมทั้งผิวใบสาก ขนเกลี้ยง นอกจากใกล้ๆที่โคน ลิ้นใบยาว 5 มิลลิเมตร หมดจด ดอก ออกเป็นช่อเล็กเรียว คดไปมา ข้อยาว 1.5-2.5 เซนติเมตร
สมุนไพร มีใบเล็กๆที่แต่ละข้อ แล้วก็ตามง่ามจะแตกกิ่งสั้น ซึ่งประกอบด้วยช่อดอก 1 คู่ ยาวแตกต่างกัน โดยมีกาบหุ้มยาว 1.5-2 เซนติเมตร ช่อดอกย่อยที่ไม่มีก้าน ยาว 4-4.5 มม. กาบช่อดอกย่อยอันล่าง (lower glume) เกลี้ยง แบน ปลายเรียวแหลม เป็นสันโดยที่สันมีปีกแคบๆที่ปลายและก็ที่ปีกจะเป็นซี่ฟันเล็กๆมีเส้นตามยาว 2-4 เส้น ขอบงอ อันบนรูปเรือ มีเส้นตามยาว 1 เส้น สันมีซี่ฟันที่ปลาย กาบดอกด้านล่างยาว 3 มม. บาง เป็นชุดครุย ไม่มีเส้นตามทางยาว กาบดอกบนคล้ายกันแต่สั้นกว่า ปลายจะเป็น 2 พูสั้นๆโดยมีขนแข็งที่รอยจะ อับเรณูยาว 1.5 มิลลิเมตร ส่วนช่อดอกย่อยที่มีก้าน มีลักษณะคล้ายกัน แต่ว่าสั้นกว่าเล็กน้อย ดอกย่อยบนเป็นดอกเพศผู้ไม่มีกาบดอก (lemma) ตะไคร้หอม C. nardus และตะไคร้ C. citratus ไม่เหมือนกันที่กาบช่อดอกย่อยอันล่างของช่อดอกยอยที่ไม่มีก้าน (lower glume ของ sessile spikelet)
นิเวศน์วิทยา: เจอทั่วไปในเอเซียอาคเนย์ เป็นพืชถูกใจแดด
สรรพคุณ : ราก และ ต้น แก้แผลในปาก แก้ปากแตกระแหง ทำให้แท้ง ขับประจำเดือน ขับลมในลำไส้ แก้อาการแน่นจุกเสียด แก้คลื่นไส้ แก้ไข้ น้ำมันจากต้น ทาคุ้มครองป้องกันยุง