สมุนไพรคำฝอยชื่อพื้นบ้านอื่น ดอกคำฝอย (ภาคเหนือ) คำยอง (ลำปาง) คำ (ทั่วไป)ชื่อวิทยาศาสตร์ Carthamus tinctorius L.ชื่อวงศ์ COMPOSITAEชื่อสามัญ False saffron , Safflower , Saffron thistle.ลักษณะทั่วไปทางวิชาพฤกษศาสตร์ไม้ล้มลุก (ExH) แก่ราว 1 ปี สูงโดยประมาณ 1-1.5 เมตร ลักษณะลำต้นเป็นสัน ผิวเกลี้ยง
ใบ เป็นใบคนเดียว ลักษณะใบรูปหอกปนขอบขนาน ก้านใบสั้น ปลายใบแหลม ขอบของใบมีหนามหยักเป็นซี่ฟัน กว้าง 2-4 ซม. ยาวราวๆ 3-15 เซนติเมตร เส้นแขนงใบมองเห็นชัดเจน
ดอก เป็นกลุ่มที่ปลายลำต้น ก้านดอกใหญ่ ผิวเนียน กลีบดอกช่วงแรกเหลือง ปลี่ยนเป็นสีส้มอมแดงเมื่อแห้ง
ผล ผลแห้ง ลักษณะเป็นรูปไข่กลับเบี้ยว ยาวโดยประมาณ 5-8 ซม. มีสีขาวเสมือนงวงช้าง ตรงปลายตัดมีสันอยู่ 4 สัน และมีรยางค์ยาว 5 ซม. แล้วก็มีเกล็ดด้วย
นิเวศวิทยามีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชีย สำหรับประเทศไทยได้เอามาปลูกภายในภาคเหนือ
การปลูกแล้วก็ขยายพันธุ์เจริญวัยก้าวหน้าในดินซึ่งร่วนซุย เพาะพันธุ์ด้วยการเพาะเม็ด
ส่วนที่ใช้ รส แล้วก็สรรพคคุณดอก รสหวานร้อน ใช้เป็นยาระบาย ขับเหงื่อ หยุดประสาท บำรุงเลือด ขับระดู รักษาอาการบวม แก้ไข้หลังคลอดบุตร รักษาแผลพุพอง ยับยั้งอาการปวดในสตรีที่มีรอบเดือนมาเปลี่ยนไปจากปกติ เป็นยาบำรุงสำหรับเป็นอัมพาต ใช้ลดความอ้วนและไขมันในเส้นเลือดเกสร รสหวานร้อน บำรุงเลือดแล้วก็น้ำเหลืองให้ธรรมดา แก้แสบร้อนตามผิวหนัง
สมุนไพร เมล็ด รสหวานร้อน เป็นยาระบาย ขับฉี่ ลดการอักเสบข้างหลังการคลอดลูก น้ำมันเม็ดคำฝอย รักษาลักษณะของการปวดเมื่อยล้าในโรคไขข้ออักเสบ รักษาแผล ทาปก้อัมพาต ดอกแก่ รสหวานร้อน ใช้แต่งสีของกินให้มีสีเหลืองส้มในของกินขึ้นรถ carthamin ในกลีบดอก และก็ใช้ย้อมผ้าได้
วิธีใช้และจำนวนที่ใช้- ขับรอบเดือน บำรุงหัวใจ โดยใช้ดอกแห้ง 5 กรัม ชงเป็นน้ำชาดื่มก่อนที่จะกินอาหาร เช้าตรู่-เย็น เสมอๆทุกเมื่อเชื่อวัน
- ลดไขมันในเลือด แล้วก็แก้เมื่อย โดยใช้น้ำมันจากเมล็ดใช้ปรุงเป็นอาหาร แล้วก็ทาแก้ปวดเมื่อย ไขข้ออักเสบ และก็อัมพาต เป็นประจำ
ข้อควรจะรู้น้ำมันที่่ใช้ในการประกอบอาหารและทานวด จะต้องเป็นน้ำมันที่่สกัดโดยไม่ใช้ความร้อน
ส่วนน้ำมันที่สกัดโดยใช้ความร้อน จะใช้ฉาบหนังไม้ให้เปียกน้ำ แล้วก็ใช้ผสมสีทาบ้านเรือน
สารสกัดจากดอกคำฝอยโดยใช้แอลกอฮอล์ สามารถทำลายเชื้อแบคทีเรียแล้วก็ยั้งเชื้อไวรัสได้