นกกระจอกนกกระจอก หรือนกกระจอกบ้าน ภาคใต้เรียก นกจอกมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Passer montanas (Linnaeus)มีชื่อสามัญว่า tree sparrow หรือ European sparrow ที่เจอในประเทศไทยเป็นชนิดย่อย Passer montanus malaccensis A. Duboisชีววิทยาของนกกระจอกนกจำพวกนี้เป็นนกขนาดเล็ก ความยาวของตัววัดจากปลายปากถึงปลายหางราว ๑๓ ซม. ปากอ้วนสั้นเป็นปากกรวย หัวออกจะใหญ่ คอสั้น ปีกสั้น ท้ายปีกมน หางค่อนข้างสั้น ปลายหางหยักเว้าไปทางโคนหางน้อย ขาค่อนข้างสั้น กระหม่อมสีน้ำตาลเข้ม หัวด้านข้างและคอสีขาว ขนบริเวณหูมีแถบสีดำ คอหอยสีดำ ลำตัวข้างบนแล้วก็ปีกสีน้ำตาลเข้ม ขนปลายปีกและขนโคนปีกมีแถบสีขาว ๒ แถบ ลำตัวข้างล่างสีน้ำตาลอ่อน ตัวผู้รวมทั้งตัวเมียมีลักษณะคล้ายกันมากมาย แต่ตัวผู้มีสีสดใสกว่าบางส่วน มักอยู่รวมกันเป็นฝูงใกล้ถิ่นอาศัยของคนเรา บางทีอาจเจอได้ตั้งแต่ระดับน้ำทะเลจนกระทั่งที่สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ๑,๘๐๐เมตร
นกกระจอกรับประทานเมล็ดพืชและแมลงขนาดเล็กเป็นของกิน ทำรังตามใต้หลังคาบ้านหรือตามหลืบตามซอก สิ่งของที่ใช้สำหรับเพื่อการทำรังประกอบด้วยหญ้าแห้งเป็นส่วนใหญ่ เพาะพันธุ์ได้ตลอดปี ตกไข่คราวละ ๓ – ๕ ฟอง ใช้เวลาฟักราว ๑๓ วัน หลังออกมาจากไข่ราว ๑๔ วัน ก็บินได้
คุณประโยชน์ทางยาสมุนไพร หมอตามต่างจังหวัดใช้นกกระจอกทั้งตัว ถอนขน ผ่าเอาเครื่องในออก ชำระล้าง เอาพริกไทยและก็กระชายยัดในตัว แล้วก็เลยย่างไฟ แล้วคัดแยกออกมาตำเป็นผุยผง บางทีอาจผสมกับยาอื่นอีกหรือผสมน้ำผึ้ง กินเป็นยาบำรุงร่างกายให้แข็งแรง ราษฎรตามบ้านนอกลางถิ่นใช้เลือดนกกระจอกทาปานแดงเด็กทารก
