นกกระจอกนกกระจอก หรือนกกระจอกบ้าน ภาคใต้เรียก นกจอกมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Passer montanas (Linnaeus)มีชื่อสามัญว่า tree sparrow หรือ European sparrow ที่เจอในประเทศไทยเป็นประเภทย่อย Passer montanus malaccensis A. Duboisชีววิทยาของนกกระจอกนกประเภทนี้เป็นนกขนาดเล็ก ความยาวของตัววัดจากปลายปากถึงปลายหางราว ๑๓ ซม. ปากอ้วนสั้นเป็นปากกรวย หัวออกจะใหญ่ คอสั้น ปีกสั้น สิ้นปีกมน หางค่อนข้างจะสั้น ปลายหางหยักเว้าไปทางโคนหางเล็กน้อย ขาค่อนข้างจะสั้น กระหม่อมสีน้ำตาลเข้ม หัวด้านข้างรวมทั้งคอสีขาว ขนบริเวณหูมีแถบสีดำ คอหอยสีดำ ลำตัวข้างบนรวมทั้งปีกสีน้ำตาลเข้ม ขนสิ้นปีกแล้วก็ขนโคนปีกมีแถบสีขาว ๒ แถบ ลำตัวด้านล่างสีน้ำตาลอ่อน เพศผู้รวมทั้งตัวเมียมีลักษณะคล้ายคลึงกันมากมาย แม้กระนั้นตัวผู้มีสีผ่องใสกว่านิดหน่อย มักอยู่รวมกันเป็นฝูงใกล้ถิ่นอาศัยของผู้คน อาจเจอได้ตั้งแต่ระดับน้ำทะเลจนกระทั่งที่สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ๑,๘๐๐เมตร
นกกระจอกกินเมล็ดพืชและแมลงขนาดเล็กเป็นอาหาร สร้างรังตามใต้หลังคาบ้านหรือตามหลืบตามซอก วัสดุที่ใช้เพื่อทำรังมีต้นหญ้าแห้งเป็นส่วนมาก ขยายพันธุ์ได้ตลอดปี ตกไข่คราวละ ๓ – ๕ ฟอง ใช้เวลาฟักราว ๑๓ วัน ข้างหลังออกมาจากไข่ราว ๑๔ วัน ก็บินได้
ผลดีทางยาสมุนไพร หมอตามบ้านนอกใช้นกกระจอกตลอดตัว ถอนขน ผ่าเอาเครื่องในออก ทำความสะอาด เอาพริกไทยและกระชายยัดในตัว แล้วก็เลยปิ้งไฟ แล้วคัดแยกออกมาตำเป็นผง บางทีอาจผสมกับยาอื่นอีกหรือผสมน้ำผึ้ง กินเป็นยาบำรุงร่างกายให้แข็งแรง ชาวบ้านตามต่างจังหวัดลางถิ่นใช้เลือดนกกระจอกทาปานแดงเด็กอ่อน
