กุยมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Saiga tatarica Linnaeusในสกุล Bovidaeมีชื่อสามัญว่า saiga antelopeมีชื่อยาในภาษาละตินว่า Cornu saigae Tataricaeพบในที่ราบทุ่งหญ้าและก็ในที่สูงที่มีลมเย็นจัด และก็มักมีฝุ่นทรายเรี่ยราดอยู่ ตั้งแต่ประเทศโปรแลนด์ไปถึงที่ราบสูงตอนใต้ของรัสเซียถึงทุ่งหญ้าที่ราบสูงในประเทศดูโกเลีย
ชีววิทยาของกุยกุย เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม กีบคู่ ขนาดวัดจากปลายจมูกถึงตูดยาว ๑.๑0-๑.๔0 เมตร หางยาว 0.๘0-๑.๓0 เมตร สูง ๖0-๘0 ซม. น้ำหนักตัว ๒๓-๔0 กก. หัวใหญ่และก็อ้วน ตัวเมียไม่มีเขา ตัวผู้มีเขารูปคล้ายพิณฝรั่ง ยาว ๒0-๒๖ เซนติเมตร มีวงเป็นข้อนูนต่อเนื่องกันขึ้นไปจากโคนเขา ถึงแทบปลายเขา ๑0-๑๖ วง ระยะระหว่างวงนูนราว ๒ เซนติเมตร ปลายแหลม สันจมูกหนารวมทั้งโค้งงุ้ม จมูกเหมือนกระเปาะพอง มีสันตามทางยาว รูจมูกเปิดออกทางด้านล่างภายในรูจมูกมีโครงสร้างพิเศษหลายอย่าง กระดูกรุ่งเรืองดีมากและก็เรียงช้อนล้ำกัน
สมุนไพร ข้างในมีขนดก ต่อมและร่องเมือก สำหรับกรองฝุ่นผงแล้วก็ทำให้อากาศที่หายใจเข้าไปอุ่นและก็ชุ่มชื้นขึ้น มีประสาทสูดกลิ่นดีมาก นอกเหนือจากนั้นในรูจมูกยังมีถุงที่พองได้ ข้างในบุด้วยเยื่อเมือก มีขนที่ใต้คอดกเพื่อกันความหนาว ในช่วงฤดูขนบนตัวจะสั้นสีน้ำตาลออกแดง จมูกและก็หน้าผากสีน้ำตาลคล้ำกว่า บนกระหม่อมมีลายสีออกเทา รอบก้น ใต้ท้อง และหางสีขาว ในช่วงฤดูหนาวขนจะยาวแล้วก็ดกกว่า มีขนรองครึ้ม มีสีขาวเทาตลอดลำตัว กุยมีขาเรียวยาว ด้นหลังกีบกางออกน้อย หางสั้นมาก ใต้หางไม่มีขน สัตว์ชนิดนี้ถูกใจอยู่เป็นฝูงเล็ก ในช่วงฤดูใบไม้หล่น มักรวมฝูงและก็ย้ายที่อยู่ลงไป ทางใต้ที่อบอุ่นกว่า ในฤดูใบไม้ผลิ (ราวเดือนเมษายน) เพศผู้ย้ายถิ่นขึ้นไปตอนเหนือก่อน แล้วฝูงตัวเมียก็ย้ายถิ่นที่อยู่ขึ้นไปสมทบ เวลาวิ่งมักก้มหัวต่ำ แต่ว่าวิ่งได้เร็วถึงชั่วโมงละ ๖0 กิโลเมตร ชอบกินใบไม้ตามพุ่มไม้และใบต้นหญ้า อดน้ำได้นาน
ประโยชน์ทางยาเขากุยมีที่ใช้ทั้งในยาไทยแล้วก็ยาจีน จำนวนมากที่มีขายในร้านค้ายาจีนมาจากทางภาคเหนือของเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ ประเทศสหรัฐประชาชนจีน มีสีขาวๆถึงสีขาวอมเหลือง ราว ๑ ใน ๓ ถึงครึ่งเดียวจากโคนเขามีเนื้อกระดูกที่แข็งและก็แน่นเมื่อเอาออกจะมีผลให้เขากลวง โปร่งใส เมื่อส่องกับแสงสว่างจะเห็นข้างในครึ่งหลังเขากุยมีช่องเล็กๆ ทอดเป็นเส้นตรงยาวไปจนถึงปลายเขา เรียก รูทะลุปลายเขา ซึ่งเป็นลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์ของเขากุย
การเตรียมเขากุยสำหรับใช้เป็นยาทำเป็น ๒ แนวทาง เป็น๑.ทำเป็นแผ่นบางๆ ซึ่งทำโดยเอาเขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว แช่น้ำอุ่นไว้เป็นเวลานานพอสมควร คัดออกจากน้ำแล้วตัดตามขวางเป็นชิ้นบางๆแล้วทำให้แห้ง
๒.ทำเป็นผงละเอียด โดยใช้เขาที่เอาเนื้อกระดูกออกแล้ว นำไปบดเป็นผุยผงละเอียด
แบบเรียนยาคุณประโยชน์โบราณว่า
เขากุยเป็นยาเย็น มีรสเค็ม ใช้แก้ไข้สูง แล้วก็อาการอื่นๆ ที่เกี่ยวโยงกับอาการไข้สูง เช่น หมดสติ ชัก เพ้อ คลั่ง เป็นต้น แก้โรคลมชัก
จีนว่ายานี้เป็นยาแก้ตับทำงานมากเกินไป มีสรรพคุณกำจัดความร้อนและพิษต่างๆในร่างกาย เมื่อกินเขากุยแล้วจะทำให้ตัวเย็น รวมทั้งคุณประโยชน์นี้แรงกว่า เขาควายราว ๑๕ เท่า (อาจใช้เขาควายแทนได้)
