รับซ่อมแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์

มะนาว
ชื่อสมุนไพร มะนาว
ชื่ออื่นๆ/ชื่อท้องถิ่น ส้มมะนาว (ภาคกลาง),ส้มนาว (ภาคใต้) ,สีมานีปีห์ (มลายู) ,หมากฟ้า (ไทยใหญ่) , โกรยชะม้า (เขมร) , มะเน้าเลย์ , มะนอเกละ , ปะนอเกล (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน) , ปะโหน่ละโมบลยาน (กะเหรี่ยง จังหวัดกาญจนบุรี)
ชื่อสามัญ  Common lime, Lime , Sour lime
ชื่อวิทยาศาสตร์  Citrus aurantifolia (Christm. et Panz.) Swing.
ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์  Limonia aurantifolia Christm. & Panzer.
วงศ์  Rutaceae
บ้านเกิดเมืองนอน เช้าใจกันว่ามะนาวเป็นพืชพื้นเมืองในภูมิภาคเอเซียอาคเนย์ด้วยเหตุว่าผู้ที่อยู่ในภูมิภาคนี้ รู้จักการใช้คุณประโยชน์จากมะนาวกันเป็นอย่างดีมาตั้งแต่สมัยก่อนแล้ว ซึ่งหนึ่งในซึ่งก็คือเมืองไทย แต่ว่ามีการศึกษาและทำการค้นพบอีกชิ้นหนึ่งที่เชื่อว่ามะนาวมีแหล่งเกิดในอินเดียภาคเหนือ แล้วก็เขตเชื่อมต่อกับเมียนมาร์ รวมทั้งทางภาคเหนือของมาเลเซีย (แม้กระนั้นน่าแปลกที่ไม่พบมะนาวในป่าของไทย) เดี๋ยวนี้มีการปลูกมะนาวทั่วไปในเขตร้อน แล้วก็เขตอบอุ่นครึ่งร้อนทั้งโลกด้วยเหตุว่ามะนาวสามารถขึ้นได้ในที่ดินมีความอุดมสมบูรณ์ของดินต่ำ และทนต่อดินเนื้อละเอียดได้ดีมากว่าส้ม
ลักษณะทั่วไป มะนาวเป็นไม้ผลยืนต้นขนาดเล็กมีลักษณะเป็นพุ่มมีความสูงเฉลี่ย 2-5 เมตร ลำต้นมีลักษณะโค้งงอไม่ค่อยแข็งแรง เปลือกของลำต้นมีสีน้ำตาลปนเทา กิ่งอ่อนของมะนาวมีสีเขียวอ่อน เมื่อแก่ สีจะเข้มขึ้นกระทั่งเป็นสีน้ำตาลส่วนกิ่งที่แก่มากจะเป็นสีเทา การออกของกิ่งก้านไม่ค่อยเป็นระเบียบ บนลำต้นและกิ่งไม้จะมีหนาม หนามมีลักษณะแหลมมีหนามสั้นและก็หนามยาวมีสีเขียวเข้มแล้วก็สีเขียวอมเหลือง ส่วนบริเวณปลายหนามีสีน้ำตาล เมื่อแก่ขึ้นหนามจะแห้งตามไป
                ใบของมะนาวมีลักษณะเป็นใบโดดเดี่ยว เป็นมีแผ่นใบอันเดียว ใบมีขนาดเล็กกว้างประมาณ 3-6 ซม. ยาวโดยประมาณ 6-12 ซม.รูปร่างเป็นแบบรีหรือทรงไข่ ฐานใบมีลักษณะกลม ปลายใบมีรูปแหลม ป้าน ขอบของใบเป็นคลื่น หรือเป็นหยักละเอียด ก้านใบสั้นรวมทั้งมีปีกใบแคบหรือบางทีอาจไม่มีปีกใบก็ได้ ดังนี้ขึ้นกับจำพวกมะนาว ใบอ่อนมีสีเขียวจางเกือบเป็นสีขาว ใบแก่มีสีเขียวเข้ม ผิวใบด้านบนละเอียดเป็นเงาส่วนผิวใบด้านล่างค่อนข้างจะหยาบคายและก็มีสีจางกว่า เมื่อกระทำขยี้ใบจะมีกลิ่นฉุน
                ดอกมะนาวอาจกำเนิดเป็นดอกผู้เดียวหรือช่อก็ได้ มีทั้งๆที่เป็นดอกสมบูรณ์และไม่สมบูรณ์ ดอกจะออกบริเวณซอกใบและก็ปลายกิ่ง ดอกมะนาวมีขนาดเล็ก ดอกที่ตูมจะมีขนาดความยาว 1-2 ซม. กลีบเลี้ยงมีสีเขียวเป็นรูปถ้วยมี 4-6 หยัก ส่วนกลีบดอกไม้มีสีขาว และก็ด้านท้องกลีบดอกไม้อาจมีสีม่วงอมแดงเจืออยู่ด้วย กลีบดอกไม้มีลักษณะเป็นรูปถ้วย มีปริมาณ 4-5 อัน ปริมาณกลีบในและกลีบนอกมีจำนวนเท่าๆกัน แต่ละกลีบมีขนาด 0.8-1.2 ซม. ดอกมะนาวมีเกสรตัวผู้มากมายถึง 20-40 อัน เชื่อมชิดกันเป็นกรุ๊ป กลุ่มละ 4-8 อัน เกสรตัวเมียมีรังไข่รูปร่างเป็นทรงกระบอก ใน 1 ดอก จะมีรังไข่ราวๆ 9-12 อัน
                ผลมะนาวมีรูปร่างนานับประการตามประเภทของชนิด มีอีกทั้งรูปร่างยาวรี รูปไข่ และก็รูปร่างกลม ที่ก้นผลมีลักษณะเป็นจุกหรือปุ่มเล็กๆผลโดยทั่วไปมีขนาดความยาว 3-12 เซนติเมตร เปลือกมักษณะตะปุ่มตะป่ำ และมีต่อมน้ำมันเปลือกผิว ผิวเปลือกเมื่อแหลม บรรจุอยู่เป็นจำนวนมาก เนื้อมะนาวมีสีเหลืองอ่อน มีรสเปรี้ยวและก็มีกลิ่นหอมเมล็ด ขนาดเล็กคล้ายรูปไข่ ด้านปลายหัวจะแหลม ภายในเม็ดมีเยื่อสีขาว
การขยายพันธุ์  มะนาวเป็นพืชซึ่งสามารถปลูกเจริญในดินดูเหมือนจะทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็น ดินเหนียว ดินปนทราย แต่ถ้าต้องการจะปลูกมะนาว ให้เติบโตดี มี ผลดก แล้วก็คุณภาพดี ก็น่าจะปลูกเอาไว้ในพื้นที่ที่เป็นดินที่ร่วนซุย มีการระบาย น้ำดี มีอินทรียวัตถุผสม อยู่มากมาย รวมทั้งควรเลือกพื้นที่ที่อยู่ใกล้แหล่งน้ำ
ส่วนการขยายพันธุ์มะนาวนั้นสามารถทำได้หลายวิธี ดังเช่นว่า การตอนกิ่ง การทาบกิ่ง แล้วก็การติดตา แต่ว่าแนวทางที่เป็นที่นิยมสำหรับการขยายพันธุ์มะนาวมากที่สุดคือ การตอนกิ่ง โดยมีแนวทางดังต่อไปนี้

• เลือกกิ่งที่ไม่แก่หรืออ่อนเกินไปและไม่เป็นโรคหรือมีแมลงกัดรับประทาน ยาวราว 30-50 เซนติเมตร แล้วก็มีเส้นผ่าศูนย์กลางราว 0.5 ซม.ขึ้นไป
• ตัดหนามและใบในรอบๆที่จะควั่นกิ่งออกประมาณ 5 เซนติเมตร
• ควั่นกิ่งออกเป็น 2 รอยให้ลึกถึงแก่นไม้ห่างกัน 1-2 ซม.
• ขูดเนื้อเยื่อรุ่งโรจน์ออกให้หมด
• หุ้มด้วยขุยมะพร้าวที่มีความชื้นหรือใช้ตุ้มตอนสำเร็จ ผูกเปาะหัวด้านหลังให้แน่น แล้วทิ้งเอาไว้โดยประมาณ 30-45 วัน เมื่อรากออกมาแล้วก็ใช้กรรไกรตัดกิ่งตัดเพื่อนำไปแช่น้ำจนถึงอิ่มตัว
• นำไปชำต่อในถุงดำขนาด 5x8 นิ้ว ที่ผสมดิน 1 ส่วน แกลบ 1 ส่วน และเมื่อกิ่งที่ชำเดินรากได้ดิบได้ดีในถุงสีดำรวมทั้งแข็งแรงแล้วจากนั้นจึงค่อยนำไปปลูกถัดไป

การเตรียมพื้นที่ปลูก

• พื้นที่ลุ่ม จัดแจงพื้นที่โดยทำคันนาให้มีความกว้างประมาณ 6-8 เมตร ความสูงให้พิจารณาจากจำนวนน้ำที่เคยท่วมสูงโดยให้อยู่สูงกว่า แนวระดับน้ำหลาก 50 ซม. แทงร่องหรือซอกซอยร่องทำแต้มน้ำเพื่อ ระบายน้ำเข้าออก ขนาดร่องน้ำกว้าง 1.5 เมตร ลึก 1 เมตร พื้นที่ร่องกว้าง 0.5-0.7 เมตร ใช้ระยะปลูก 5X5 เมตร
• พื้นที่ดอน ควรจะไถกระพรวนเพื่อกำจัดวัชพืช รวมทั้งทำให้ดินร่วนซุย ใช้ระยะปลูก 4 x 4 – 6 x 6 เมตร ทั้งนี้ขึ้นกับความอุดมสมบูรณ์ของดิน

กรรมวิธีการปลูก
ควรปลูกเอาไว้ภายในช่วงต้นฤดูฝน ควรขุดหลุมปลูก ให้มีขนาดกว้างรวมทั้งลึกราวๆ 50 ซม. ผสมดิน ปุ๋ยคอก และก็ปุ๋ยร็อคฟอสเฟตเข้าด้วยกัน ในหลุมให้ สูงโดยประมาณ 2 ใน 3 ของหลุม ยกถุงกล้า ต้นไม้วางในหลุม โดยให้ระดับของดินในถุงสูงกว่า ระดับดินปากหลุมบางส่วน ใช้มีดที่คม กรีดถุง จากก้นถุงขึ้นมาถึงปากถุง 2 ด้าน (ช้ายรวมทั้งขวา) ดึงถุงพลาสติกออก โดยระวังไม่ให้ดินแตก กลบดินที่เหลือลงในหลุม กดดินรอบๆโคนต้นให้แน่น ปักไม้หลักแล้วก็ผูกเชือกยึด เพื่อปกป้องลมพัดโยก หาวัสดุคลุมดินรอบๆโคนต้น เช่น ฟางข้าว ต้นหญ้าแห้ง รดน้ำให้โชก ทำร่มเงา เพื่อช่วยอำพรางแสงแดด
การปฏิบัติดูแล การให้น้ำ ควรมีการให้น้ำอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในตอน ที่ปลูกใหม่ๆควรให้น้ำวันละครั้งเป็นอย่างน้อย (กรณีฝนไม่ตก) ภายหลังปลูกราว 15 วัน มะนาวสามารถตั้งตัวได้แล้ว ให้น้ำเดือนละ 2-3 ครั้ง แล้วก็ควรหา สิ่งของมาหุ้มดินบริเวณโคนต้น เพื่อช่วยรักษาความชุ่มชื้น                ควรจะเริ่มงดให้น้ำ ตั้งแต่ตอนมี.ค. เป็นต้นไป จนกระทั่งช่วงออกดอก เพื่อมะนาวสะสม ของกินให้มากถึงระดับที่สามารถสร้างตาดอกได้ ปกติมะนาวจะออกดอก เมษายน-พฤษภาคม หลังจากมะนาวออกดอก และก็กำลังติดผลอ่อน เป็นตอนๆที่มะนาวอยากน้ำมาก เพื่อใช้สำหรับในการเจริญวัย ของผล

     ส่วนชนิดมะนาวที่มีการปลูกกันมากมายในไทย เช่น

• มะนาวไข่ ผลกลม หัวท้ายยาวคล้ายมะนาวหนัง เมื่อโตเต็มที่ผลมีลักษณะกลมมน เปลือกบางผลโต กว่ามะนาวหนัง
• มะนาวแป้น ผลใหญ่ ค่อนข้างจะกลมแป้น เปลือกบาง มีน้ำมาก นิยมใช้บริโภคมากกว่าประเภทอื่นๆเชิงการค้าจะปลูกมะนาวพันธุ์แป้นดกพิเศษ สามารถบังคับให้ออกฤดูแล้งได้ง่าย
• มะนาวหนัง ผลอ่อนกลมยาวหัวด้านหลังแหลม เมื่อโตเต็มที่ผลจะมีลักษณะกลมค่อนข้างยาว มีเปลือกหนา ทำให้เก็บรักษาผลประโยชน์นาน

ส่วนประกอบทางเคมี น้ำจากผลมีกรด citric acid, malic acid, ascorbic acid,  ผิวมะนาวมีน้ำมันหอมระเหยที่มาจากการกลั่นผิวผล ร้อยละ 0.3-0.4 มีสารต่างๆอาทิเช่น  d-limonene (42-64%), alpha-berpineol (6.81%), bergamotene ผสมกับ terpinen-4-ol (3%),  alpha-pinene          citric acid       
(1.69%), geraniol (0.31%), linalool,  terpineol, camphene, bergapten (furanocoumarin)    ใบมะนาวเมื่อนำมาสกัดน้ำมันหอมระเหยโดยการ    camphene
ต้มกลั่น (hydrodistillation) ได้น้ำมันหอมระเหยปริมาณร้อยละ 0.27  ส่วนประกอบทางเคมีของน้ำมันประกอบด้วยสารต่างๆยกตัวอย่างเช่น  6-methyl-5-hepten-2-one (3.19), limonene (44.82), neral (4.95), geranial (7.66) , geranyl acetate (8.98), caryophyllene oxide (2.31) ส่วนข้อมูลทางโภชนาการของมะนาวมีดังนี้

• พลังงาน 30 กิโลแคลอรี
• คาร์โบไฮเดรต 10.5 กรัม
• น้ำตาล 1.7 กรัม
• เส้นใย 2.8 กรัม terpineol
• ไขมัน 0.2 กรัม
• โปรตีน 0.7 กรัม
• วิตามินบี 1 0.03 มก.
• วิตามินบี 2 0.02 มก.
• วิตามินบี 3 0.2 มิลลิกรัม
• วิตามินบี 5 0.217 มก.
• วิตามินบี 6 0.046 มิลลิกรัม
• วิตามินบี 9 8 ไมโครกรัม
• วิตามินซี 29.1 มก.
• แคลเซียม 33 มิลลิกรัม
• เหล็ก 0.6 มิลลิกรัม
• แมกนีเซียม 6 มิลลิกรัม
• ธาตุฟอสฟอรัส 18 มิลลิกรัม
• โพแทสเซียม 102 มิลลิกรัม
• โซเดียม 2 มิลลิกรัม ที่มา : Wikipedia

คุณประโยชน์/สรรพคุณ
น้ำมะนาวมีคุณค่าสำหรับการเป็นสารให้ความเปรี้ยว ผิวมะนาวมีกลิ่นหอมหวนจากน้ำมันหอมระเหย มะนาวเป็นเครื่องปรุงรสของกินไทยที่ขาดเสียมิได้ เป็นส่วนประกอบรสเปรี้ยวหลักของน้ำพริก ส้มตำ ยำทุกชนิด ลาบรวมทั้งอาหารไทยอีกอีกเยอะมาก ต่างประเทศใช้มะนาวทั้งในอาหารคาวหวาน ดังเช่น ในพายมะนาวของรัฐฟลอริด้า อเมริกา
น้ำมะนาวนอกเหนือจากใช้แต่งรสเปรี้ยวในอาหารหลาย จำพวกแล้ว ยังนำมาใช้เป็นเครื่องดื่ม ผสมเกลือ แล้วก็น้ำตาล เป็นน้ำมะนาว ซึ่งมีชื่อเสียงกันดีในประเทศไทย และต่างประเทศทั้งโลก นอกเหนือจากนั้นเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์บางจำพวกยังนิยมฝานมะนาวเป็นชิ้นบางๆแทงไว้กับขอบแก้ว เพื่อใช้แต่งรส
โดยภายในผลมะนาวมีน้ำมันหอมระเหยถึงปริมาณร้อยละ 7 น้ำมะนาวจึงมีคุณประโยชน์สำหรับใช้เป็นส่วนผสมน้ำยาทำความสะอาด เครื่องหอม การบำบัดด้วยกลิ่น (aromatherapy) หรือน้ำยาสำหรับล้างจาน
นอกนั้นยังมีการใช้ประโยชน์จากมะนาวด้านอื่นๆอีกอาทิเช่น หุงข้าวให้ขาวและก็อร่อยขึ้น ด้วยการใช้น้ำมะนาวราวๆ 2-3 ช้อนนำไปซาวข้าว  ทอดไข่ให้ฟูและก็นุ่ม มะนาว 4-5 หยดจะช่วยได้  มะนาวช่วยลดเหม็นคาวจากปลาเมื่อประกอบอาหารแล้วก็ทำให้ปลาอาจรูปไม่เละ เมื่อใช้มีดผ่าปลี มีดจะมีสีม่วงหมู่ ล้างออกทุกข์ยากลำบาก นำมาท้องนาวที่ผ่าแล้วมาเช็ดตามใบมีด จะช่วยให้มีดสะอาดเหมือนเดิม  การเชื่อมกล้วยหักมุกให้น่ากิน เมื่อน้ำตาลเดือดเป็นยางมะตูมแล้ว ให้บีบมะนาวครึ่งซีกลงไป จะช่วยให้กล้วยใส น่ารับประทานมากขึ้นเรื่อยๆ  มะนาว 2-3 ลูกใส่ในถังข้าวสารช่วยคุ้มครองป้องกันมอดได้  ส่วนการเปลี่ยนแปลงรูปมะนาว มะนาวดัดแปลงได้ ดังเช่น น้ำมะนาวประกอบอาหาร มะนาวแช่อิ่มตากแห้ง น้ำมะนาวเข้มข้น มะนาว ผง เครื่องดื่มผสมน้ำมะนาว แยมมะนาว เยลลีมะนาว แยมเปลือกของมะนาว แยมนะท้องนาวดอง มะนาวดองเค็ม มะนาวหวาน กิมจ้อมะนาว เปลือกของมะนาวสามรส เปลือกของมะนาวเส้นปรุงรส เปลือกของมะนาวเชื่อม เปลือกของมะนาวแช่อิ่ม มาร์มาเลดมะนาว เป็นต้น
ส่วนคุณประโยชน์ทางยานั้นระบุว่า แบบเรียนยาไทยผิวมะนาวจัดอยู่ใน “เปลือกส้ม 8 ประการ” ประกอบด้วย ผิวส้มเขียวหวาน ผิวส้มจีน ผิวส้มซ่า ผิวส้มโอ ผิวส้มจังหวัดตรังกานู ผิวมะงั่ว ผิวมะกรูด และก็ผิวมะนาว (หรือผิวส้มโอมือ) มีคุณประโยชน์แก้ลมกองละเอียด กองหยาบคาย แก้เสลดโลหะ ใช้ปรุงยาหอม แก้ทางลม
           นอกเหนือจากนั้นบัญชียาจากสมุนไพร: ที่มีการใช้ตามองค์ความรู้เริ่มแรก ตามประกาศ คณะกรรมการแห่งชาติด้านยา ปรากฏการใช้ผิวมะนาว ในยารักษาอาการทางระบบไหลเวียนโลหิต (แก้ลม) ปรากฏตำรับ”ยาหอมเทพจิตร” มีส่วนประกอบของผิวมะนาว อยู่ใน ”เปลือกส้ม 8 ประการ” ร่วมกับสมุนไพรจำพวกอื่นๆในตำรับ มีคุณประโยชน์ในการแก้ลมตาลาย แก้อาการหน้ามืด ลายตา ใจสั่น คลื่นเหียนอาเจียน คลื่นไส้ แก้ลมจุกแน่นในท้อง
                ส่วนในทางการแพทย์แผนปัจจุบันเจาะจงถึงสรรพคุณของมะนาวว่า สารดี-ลิโมนิน (d-limonin) เป็นสารที่นำมาซึ่งการก่อให้เกิดความขมในน้ำมะนาว น้ำมันผิวมะนาว (lime oil) พบได้ทั่วไปบริเวณผิวเปลือกของมะนาวมีสารดี-ลิโมนิน เป็นองค์ประกอบหลักเกินกว่าปริมาณร้อยละ 90 พบว่าน้ำมันผิวมะนาว มีคุณลักษณะปกป้องรวมทั้งรักษามะเร็งหลายอย่าง
คนตะวันตกทั่วไปมักกินน้ำส้ม หรือน้ำจากผลพืชตระกูลส้ม ดังเช่น ส้มโอ หรือมะนาว ประกอบกับอาหารเช้า น้ำผลไม้กลุ่มนี้มีวิตามินซี และมีสารกลุ่มฟลาโวนอยด์ (flavonoid) มีสารเฮสเพอริดิน (hesperidin) รูทิน (rutin) และก็ท้องนาริงจิน (naringin) และก็ลิโมนิน เป็นฟลาโวนอยด์หลักของพืชเครือญาติส้ม จากนี้จะเรียกสารกลุ่มนี้ว่าฟลาโวนอยด์ส้ม (citrus bioflavonoid)
สารกลุ่มฟลาโวนอย์ส้มนี้มีรายงานทางการแพทย์ตะวันตกว่าใช้เพื่อการรักษามาลาเรีย โรครูมาติเตียนสม์เรื้อรังรวมทั้งโรคเกาต์ ใช้เพื่อการคุ้มครองปกป้องโรคเลือดออกตามไรฟัน คุ้มครองปกป้องการตกเลือดหลังคลอด แล้วก็ช่วยทุเลาอาการระคายคอจากการตำหนิดเชื้อรวมถึงโรคลักปิดลักเปิด ซึ่งโรคที่มีต้นเหตุมากจากการได้รับวิตามินซีในของกินไม่เพียงพอ ซึ่งอาจจะส่งผลให้มีลักษณะของโรคเกิดขึ้นด้านใน 8-12 อาทิตย์ ผู้ป่วยมักมีลักษณะคล้ายเจ็บป่วย เหน็ดเหนื่อย ง่วงซึม โลหิตจาง ปวดกล้าม เจ็บกระดูก มีแผลฟกช้ำดำเขียวหรือบวมง่าย มีจุดเลือดออกแดงๆตามผิวหนัง กำเนิดโรคทางปริฟัน เป็นแผลแล้วหายยาก อารมณ์แปรปรวน หรือมีสภาวะหม่นหมอง สำหรับประโยชน์ที่ได้รับมาจากน้ำมะนาวต่อโรคนี้ มีการวิจัยเมื่อก่อนที่ให้ผู้ป่วยโรคนี้กินส้มกับมะนาวเหลือง พบว่าคนเจ็บสามารถฟื้นได้อย่างสมบูรณ์และก็รวดเร็วทันใจ เมื่อเทียบกับผู้ป่วยอีกกลุ่มที่รับประทานอาหารจำพวกอื่น นอกเหนือจากนั้นในน้ำมะนาวยังมีกรด citric ซึ่งมีรสเปรี้ยว จะเป็นตัวกระตุ้นให้มีการขับน้ำลายออกมาทำให้ชุ่มคอ ก็เลยช่วยทุเลาลักษณะการเจ็บคอได้
แบบอย่าง/ขนาดการใช้
อาการไอ  ระคายคอจากเสลดใช้น้ำจากผลที่โตเต็มที่  เพิ่มเติมเกลือนิดหน่อย  จิบบ่อยๆหรือ จะทำน้ำมะนาวเพิ่มเติมเกลือและก็น้ำตาลนิดหน่อย           อาการท้องอืดท้องอืด แน่นจุกเสียด   ใช้เปลือกผลสด 1/2-1 ผล ฝานเป็นชิ้นเล็กๆบางๆชงด้วยน้ำเดือด ปิดฝาทิ้งเอาไว้ 5-10 นาที ดื่มแต่ว่าน้ำขณะมีอาการ หรือหลังรับประทานอาหาร 3 เวลาใช้มะนาว 1 ผล บีบเอาน้ำมะนาวมาชงกับน้ำร้อนดื่มหรือใช้มะนาวฝานบางๆจิ้มเกลือกินจะช่วยขับเสลดได้รุ่งเช้าหลังตื่นนอน ดื่มน้ำอุ่น 1 แก้ว บีบมะนาว 1/4 ผล (หรือใส่เกลือนิดหน่อย) จะช่วยบรรเทาอาการท้องผูก และช่วยกำจัดสารพิษออกมาจากร่างกายน้ำมะนาวผสมผงกำมะถันใช้ทาก่อนนอน แก้อาการขี้กลาก โรคเกลื้อน หิดใช้น้ำมะนาวทาที่ตุ่มคัน ทิ้งไว้ให้แห้ง ล้างน้ำสบู่แล้วขัดถูให้แห้ง แล้วใช้แป้งทาตุ่มคัน แก้น้ำกัดเท้าในด้านความสวยงาม ผลัดเซลล์ผิว ลดรอยด่างดำ ใช้น้ำมะนาว 1 ช้อนชา ผสมน้ำผึ้ง 2 ช้อนโต๊ะ คนจนเข้ากัน ทาให้ทั่วบริเวณใบหน้า ทิ้งเอาไว้สักประเดี๋ยว ล้างออกด้วยน้ำสะอาดแล้วซึมซับให้แห้ง ทำอาทิตย์ละครั้ง ผิวหน้าจะมองสดใส หรือใช้น้ำมะนาวผสมน้ำแช่อาบใช้สำหรับการแก้ไข้ทับประจำเดือน ด้วยการเอาใบมะนาวราวๆ 100 ใบมาต้มรับประทานช่วยแก้ลิ้นเป็นฝ้า ด้วยการใช้สำลีชุบน้ำมะนาวขัดถูที่ลิ้นวันละ 2-3 ครั้ง
การเรียนรู้ทางเภสัชวิทยา การศึกษาสัตว์ทดสอบในหนู พบว่าเมื่อให้สารเฮสเพอริดินซึ่งเป็นฟลาโวนอยด์หลักจากเปลือกในพืชเครือญาติส้มกับหนูไขมันสูง มีผลเพิ่มไขมันที่ดี (เอชดีแอล-คอเลสเตอรอล) ลดไขมันไม่ดี (แอลดีแอล-คอเลสเตอรอล) ลดปริมาณไขมันรวมรวมทั้งไตรกลีเซอไรด์ ในหนูดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น แล้วก็ส่งผลลดระดับความดันเลือดแล้วก็ขับปัสสาวะในหนูความดันสูง การทดลองในห้องปฏิบัติในแคนทุ่งนาดาการพบว่า ฤทธิ์ดังที่กล่าวผ่านมาแล้วของฟลาโวนอยด์ส้มมีสาเหตุมาจากผลการกระตุ้นการทำงานของยีนรีเซปเตอร์ไขมันไม่ดี (แอลดีแอล) ในตับในตำแหน่งที่ควบคุมโดยสเตอรอล (sterol regulatory element, SRE)
ในสหรัฐฯ งานค้นคว้าในสัตว์ทดลองพบว่า ฟลาโวนอยด์ส้มสองกลุ่ม ยกตัวอย่างเช่นกลุ่มเฮสเพอริดิน แล้วก็กลุ่มโพลีเมททอกซิเลตฟลาโวน (PMFs) มีฤทธิ์ลดคอเลสเตอรอลในพลาสม่าของสัตว์ทดสอบ ซึ่งสนับสนุนผลงานวิจัยในหนูถีบจักรของแคนาดา
ประเทศจีน งานศึกษาเรียนรู้และค้นคว้าและทำการวิจัยพบว่า ทุ่งนาริงจิน และเฮสเพอริดินซึ่งเป็นฟลาโวนอยด์ส้มมีฤทธิ์กระตุ้นแนวทางการทำงานของยีนอะดีโพเนกทิน (adiponectin) ซึ่งเป็นยีนสำคัญในเมตาบอลิซึมของกลูโคสและก็ไขมันที่เกี่ยวข้องกับการผลิตพลัคตันของเส้นเลือดและก็ขั้นตอนการอักเสบ ผลการศึกษาเรียนรู้พูดว่าฟลาโวนอยด์ส้มอีกทั้ง 2 ชนิดแสดงผลต้านการเกิดพลัคโดยกระตุ้น perovisome proliferator-activated receptor (PPAR) และก็ยีนอะดีโพเนกทินในเซลล์ไขมันอะดีโพไซต์
นอกเหนือจากนี้ สารทั้งสองยังมีฤทธิ์เอสโทรเจนอย่างอ่อน ส่งผลต่อการสร้างไนตริกออกไซด์ในเซลล์ฝาผนังเส้นโลหิตผ่านการกระตุ้นรีเซปเตอร์ของเอสโทรเจน ก็เลยมีฤทธิ์คุ้มครองป้องกันการเกิดโรคเส้นเลือดหัวใจ ส่งผลให้เกื้อหนุนการกินมะนาว และก็ฟลาโวนอยด์ส้มเพื่อลดจำนวนคอเลสเตอรอลในเลือด ปกป้องโรคเส้นเลือดหัวใจ โดยเฉพาะในหญิงวัยทอง
งานศึกษาทำการค้นคว้าและวิจัยหนึ่งพบว่า น้ำมะนาวเข้มข้น (concentrated lime juice, CLJ) มีฤทธิ์กระตุ้นเซลล์โมโนนิวเคลียร์ในระบบภูมิคุ้มกัน รวมทั้งโปรตีนในน้ำมะนาวเข้มข้นมีฤทธิ์ต่อต้านการแบ่งตัวของเซลล์ของโรคมะเร็ง การศึกษาในห้องแลปในมลรัฐเท็กซัสรวมทั้งแคลิฟอเนีย ประเทศสหรัฐอเมริกาพบว่า สารกลุ่มฟลาโวนอยด์ส้มมีฤทธิ์ต้านทานออกซิเดชั่นพอสมควร แม้กระนั้นน้อยกว่าฟลาโวนอยด์ในพืชเครือญาติขิง มีบทความทางการแพทย์กล่าวว่า ฟลาโวนอยด์ส้มยั้งการเจริญของเซลล์ของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ปอด ช่องปาก กระเพาะอาหาร แล้วก็โรคมะเร็งเต้านมจากการทดลองในห้องทดลองรวมทั้งในสัตว์ทดลองหลายแบบ แต่ว่ายังไม่พบผลการศึกษาเรียนรู้ทางสถานพยาบาล
ส่วนฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของมะนาวที่เกี่ยวกับแก้เจ็บคอมีดังนี้  ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย มีการศึกษาวิจัยผลของอีกทั้งน้ำมันหอมระเหยและก็สารสกัด พบว่า น้ำมันหอมระเหยมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อ Bacillus cereus รวมทั้ง E. coli สารสกัด 80% เอทานอลจากเปลือกผิว มีฤทธิ์ยั้งเชื้อ Staphylococcus aureus และก็ Bacillus cereus สารสกัดจากเมล็ดมีฤทธิ์ยั้งเชื้อ Bacillus subtilis, E. coli. Pseudomanas cichorii และ Salmonella typhimurium สารสกัดเอทานอลจากส่วนกิ่ง (branches) ความเข้มข้น 20 มิลลิกรัม/มล. ไม่มีฤทธิ์ยั้งเชื้อ Staphylococcus aureus, Bacillus subtilis และ Streptococcus faecalis
การเล่าเรียนทางพิษวิทยา การทดสอบความเป็นพิษ  เมื่อให้น้ำสกัดจากใบมะนาวทางปาก หรือฉีดเข้าใต้ผิวหนังหนูเม้าส์ ด้วยขนาด 10 กรัม/กก.น้ำหนักตัว (เท่ากันกับ 1,852 เท่าของขนาดที่ใช้ในคน) ไม่เจอความไม่ดีเหมือนปกติอะไรก็ตามเมื่อป้อนสารสกัดรากมะนาวด้วยน้ำครั้งเดียวทางปาก ในขนาด 5 กรัม/กิโลกรัมน้ำหนักตัว ให้หนูแรทไม่พบว่าเป็นพิษทั้งแบบกระทันหันแล้วก็กึ่งเรื้อรัง แม้กระนั้นพบว่าในหนูที่ได้รับสารสกัด 1.2 กรัม/กิโลกรัมน้ำหนักตัว/วัน  มีเอ็นไซม์ในตับเพิ่มขึ้นแม้กระนั้นยังอยู่ในตอนธรรมดา และไม่เจอความแปลกของอวัยวะภายใน  ส่วนสารสกัดจากเปลือกผิวมะนาวส่งผลยับยั้งฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์  รวมทั้งการทดลองฤทธิ์ระคายเคืองโดยกรรมวิธี Patch test พบว่าสารสกัดจากมะนาวให้ผล positive
คำแนะนำ/สิ่งที่จำเป็นต้องระมัดระวัง

• การทาน้ำมันมะนาวลงบนผิวหนังโดยตรงบางทีอาจไม่ปลอดภัยในมีผิวหนังแพ้ง่าย ที่สามารถส่งผลให้ผิวหนังไวต่อแสงแดดอย่างมาก โดยเฉพาะผู้ที่มีผิวค่อนข้างขาว หลังจากการใช้น้ำมันมะนาวทาลงผิวหนังจำเป็นจะต้องทาโลชั่นที่เอาไว้สำหรับกันแสงแดดและก็สวมเสื้อผ้ามิดชิดเพื่อคุ้มครองปกป้องก่อนออกไปพบเจอกับแดด
• รสเปรี้ยวของมะนาวอาจจะทำให้เกิดท้องเดินหรือท้องเสียได้ถ้าเกิดรับประทานมากเกินความจำเป็น
• ภายหลังจากดื่มน้ำมะนาวแล้วไม่สมควรแปรงฟันในทันทีเนื่องจากว่าอาจจะเป็นผลให้สารเคลือบฟันตามธรรมชาติหลุดได้
• แม้ดื่มหรือรับประทานมะนาวบ่อยๆรวมทั้งเป็นระยะเวลาที่ยาวนานต่อเนื่องกันอาจก่อให้ฟันผุร่อนได้
• คนที่มีภาวะโลหิตจางไม่สมควรกินมะนาว เนื่องจากรสเปรี้ยวจะไปกัดฟอกโลหิตก่อให้เกิดอันตรายได้
• ยาบางจำพวกที่จะถูกเปลี่ยนแปลงด้านในตับ โดยมะนาวอาจส่งให้ช่วงเวลาสำหรับในการเปลี่ยนรูปของยากลุ่มนี้น้อยลง การดื่มน้ำมะนาวขณะกินยาบางชนิดที่เปลี่ยนรูปในตับก็เลยอาจทำให้ส่งผลข้างเคียงมากขึ้น อย่างเช่น ยาคีโตโคนาโซล (Ketoconazole) ไอทราโคนาโซล (Itraconazole) เฟกโซเฟนาดีน (Fexofenadine) ตรีอาโซแลม (Triazolam) เพราะฉะนั้น ก่อนรับประทานมะนาวควรขอความเห็นแพทย์เกี่ยวกับยาที่ใช้อยู่ด้วย

เอกสารอ้างอิง

• วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม. 2536. พจนานุกรมสมุนไพรไทย. กรุงเทพ ฯ : พิมพ์ครั้งที่ 2, สำนักพิมพ์สุริยบรรณ.
• รวี เสรฐภักดี.2553.คู่มือประกอบการฝึกอบรมโครงการปลูกมะนาวและการผลิตมะนาวนอกฤดู:การสร้างสวนไม้ผลยุคใหม่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน.นครปฐม
• Sethpakdee, R. 1992. Citrus aurantifolia (Christm. & Panzer) Swingle . In: L.P.A. Oyen and Nguyen Xuan Dung (Editors): Plant Resourses of South-East Asia No 2. Edible fruits and nuts. Prosea Foundation, Bogor, Indonesia. pp. 126-128.
• รศ.สุธาทิพ ภมรประวัติ.มะนาว ลดคลอเรสเตอรอลป้องกันโรคหลอดเลือด.นิตยสารหมอชาวบ้าน.เล่มที่354.คอลัมน์บทความพิเศษ.ตุลาคม.2551.
• มะนาว.ฐานข้อมูลเครื่องยาคณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานีธิราภา แสนเสนา นพดล กิตติวราฤทธิ์ มาลิน จุลศิริ รุ่งระวี เติมศิริฤกษ์กุล. ฤทธิ์ต้านเชื้อและฤทธิ์ต้านการก่อกลายพันธุ์ของสารสกัดจากผิวผลพืชตระกูลส้ม. โครงการพิเศษ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, 2536.
• มะนาว.สมุนไพรที่ใช้ในงานสาธารณสุขมูลฐาน.สำนักงานข้อมูลสมุนไพรคณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล http://www.disthai.com/
  
• อรรถศิษฐ์  วงศ์มณีโรจน์.2553.คู่มือประกอบการฝึกอบรมโครงการปลูกมะนาวและการผลิตมะนาวนอกฤดู ดินและปุ๋ยสำหรับการปลูกมะนาวมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน.นครปฐม.ไม้ผลเศรษฐกิจ.ฉบับที่102(251)/2552.วารสารเมืองไม้ผล.เทคนิคการปลูกมะนาวพันธุ์แป้นเกษตรดกพิเศษให้ออกในช่วงฤดูแล้ง.88-93 น.
• Prabuseenivasan, S. et al. 2006. Invitro antibacterial activity of some plant essential oils. BMC Complement Altern Med 30(6):39
• ประโยชน์ของมะนาวต่อการรักษาโรคได้ผลชัวร์หรือไม่.พบแพทย์ดอทคอม
• อาจินต์ ปัญจพรรค์.

ถั่งเช่า
คุณหรือแฟน.......มีลักษณะ/เป็นโรค เหล่านี้อยู่หรือไม่?
-ถั่งเช่า น้ำตาลในเลือดสูง เบาหวาน ความดันโลหิต ไขมันเกิน หรือ โคเลสเตอคอยเกิน
-เหนื่อยทำงาน เหนื่องาย หรือมีปัญหาการนอนหลับภูมิแพ้ หอบหืด ภูมิแพ้ หรือภูมิต้านทานอ่อน
-คิดว่าร่างกายเสื่มไว แก่เร็ว หรือผิวเสียเร็ว
-โรคไต มะเร็ง ได้รับทำเคมีบรรเทา/ฉายรังสี(รวมทั้งผู้ที่ไม่ได้อยากต้องการเป็น)
-โรคหัวใจ
ถั่งเช่า ทั้งปวงนี้มีสาเหตุจาก การไม่ดูแลรักษาสุขภาพร่างกาย การใช้ชีวิตไม่ถูกวิธี พันธุกรมม หรือเกิดขึ้นได้เพราะมีสาเหตุเนื่องมาจากความเสื่อมของร่างกาย
ในนี้ เราจะมาดูกันว่า..........
งานศึกษาเรียนรู้วิจัยจากทั้งโลกชี้ว่า ถั่งเช่าสมารถยนต์ช่วยโรคหรืออาการเหล่านี้ได้ใช่หรือปล่าว?
รวมถึงท่านที่ยาก.....
-แก่ยืนแข็งแร็ง
-อยากบำรุงสุขภาพและความจำ รวมทั้งบำรุงเลือด ร่างกายรวมทั้งอวัยวะภายใน
-ไม่อยากป่วย และก็ต้องการสมุนไพร ไกลห่างจากโรคภัยน่าสยดสยอง ที่เป็นสาเหตุการตายอันดับต้นๆของไทย
ถั่งเช่าช่วยโรคความดัน
-การค้นคว้าทดลองที่แคลิฟอร์เนีย พบว่าถั่งเช่าสามารถปรับสมดุลความดันโลหิตได้ด้วยหลายกลไก โดยมีอีกทั้งกลไกลทางตรงรวมทั้งทางอ้อม
ถั่งเช่าช่วยลดโคเลสเตอรอคอยลไขมันในเส้นโลหิต
-ที่สถาบันวิจัย NEL Biotech ประเทศเกาหลี พบว่าถั่งเช่าสกัดสามารถลดปริมาณวัวเลสเตอคอยลในเลือดของตัวทดลองได้
ถั่งเช่าแก้เหน็ดเหนื่อยง่าย เพลียเพลีย ช่วยให้ชื่นบาน ดำเนินการได้นานขึ้น สู้งานได้มากขึ้น
-ได้มีการทดสอบในกรุ๊ปคนที่มีลักษณะอาการอ่อนแรงได้ง่าย 53 คนให้26คนทานถั่งเช่า 3 กรัมต่อวัน อีก 27 คนทานยาที่ไม่มีสารออกฤทธ์(กลุ่มควบคุม)หลังจากผ่านไป 3 เดือน กรุ๊ปที่ทานถั่งเช่าหายจากอาการเหนื่อยล้าง่ายได้ถึง 92% ส่วนกรุ๊ปควบคุมหายเพียงแค่14%(5)
ถั่งเช่าช่วยทำให้หลับดี/หลับลึกขึ้น
-จากการให้หนูรับประทานสาร coydcepin ที่เจอในถั่งเช่า 4 ชั่วโมงก่อนนอน รวมทั้งกระทำวัดคลื่นสมอง ชี้ให้เห็นว่าหนูหลับลึกขึ้น รวมทั้งเป็นหลักฐานขึ้นรากฐานว่า Cordycepin สามารถช่วยผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการนอนได้
ถั่งเช่าลดภูมิแพ้/โรคหอบหืด/ไซนัสปักเสบ
-ถั่งเช่าช่วยปรับปรุงคุณภาพชีวิตของคนไข้โรคหอบหืดเรื้อรัง จากการทดลองจากกรุ๊ปผู้เจ็บป่วยโรคหอบหืด 120 คน 60 คนทานถั่งเช่าเป็นระยะเวลา 3 เดือน อีกกรุ๊ปได้ทานยาหลอก พบว่าหลุ่มได้รับถั่งเช่ามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น(จากการทดลอง AQLQ)อย่างเป็นจริงเป็นจัง เทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอก ผลสรุปเป็นถั่งเช่าช่วยโรคหอบหืด ปอด และลดการอักเสบในกลุ่มคนป่วยโรคหอบหืดระดับกลางถึงร้ายแรงได้จริง
-จากการทดสอบในหนู พบว่าถั่งเช่าสกัดช่วยลดอาการอักเสบในระบบทางเดินหายใจได้
สมุนไพร ถั่งเช่าช่วยเสริมภูมิต้านทานให้แข็งแรง
-การทดสอบที่แคนดาพบว่าถั่งเช่าช่วยเสริมรูปแบบการทำงานของเม็ดเลือดขาวและกระตุ้นระบบภูมิต้านทานในหนูได้จริง
ถั่งเช่าช่วยทำนุบำรุงระบบแพร่พันธุ์
-ในจีนได้มีการทดสอบกับคนที่ประสบเจอกับปัญหาเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ 189 คน โดยให้ทานถั่งเช่า 3 กรัม ต่อวัน เป็นเวลาติดกัน 40 วัน พบว่าสามารถฟื้นฟูสมรรถภาพคนรับการทดสอบได้ถึง 66%
ถั่งเช่าเป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยชะลอวัย ทำให้แก่ช้าลง ผิวพรรณสดใส ไม่ให้ผิวหนังเสื่อมเร็ว
-ได้มีการนำสาร Cordycepi ที่เจอในถั่งเช่า มาทดลองการยับยั้งผลกระทบจากแสงแดดที่มีต่อผิว ผลปรากฎว่าสารดังกล่าวข้างต้นสามารถคุ้มครองปกป้องการเหนียวนำการสร้าง MMP เมื่อผิวโดนรังสี UVB ได้ ซึ่งหมายถึงสามารถป้องกันการเสื่อมของผิวหนังเมื่อโดนแสงแดดได้

ถั่งเช่าช่วยการดูแลรักษาโรคไตเรื้อรัง บำรุงไตแล้วก็ฟื้นฟูแนวทางการทำงานของไตได้
-ได้มีการทดสอบให้คนไข้ไตวายเรื้อรัง 37 คน ทานถั่งเช่า 5 กรัมต่อวันตรงเวลา 1 เดือน ผลปรากฏว่าค่าไตดีขึ้นมาก ยกตัวอย่างเช่น (creatinine,urinary proteins
-ถั่งเช่าช่วยให้ร่างกายสารภาพการปลูกถ่ายไต ได้มีการทดลองเปรียบเทียบในคนป่วยที่ทำการเปลี่ยนถ่ายไต โดยให้ถั่งเช่า 3 กรัม ต่อวันควบคู่ไปกับยาแผนปัจจุบัน ส่วนอีกกลุ่มได้รับเพียงยาแผนปัจจุบันเพียงแค่นั้น ผลคือสาร Cyclosporing ในเลือด รวมทั้งโปรตีนในปัสสาวะของกรุ๊ปที่ได้ทานถั่งเช่า ต่ำกว่ากรุ๊ปไม่ได้ทาน แสดงให้เห็นว่าถั่งเช่าช่วยทำให้ร่างกายคนเจ็บสารภาพการปลูกถ่ายไตก้าวหน้าขึ้นมาก
-ยิ่งไปกว่านี้มีกล่าวว่าการให้คนเจ็บที่หลักการทำงานของไตบกบิดางจากการใช้ยา gentamicin รับประทานถั่งเช่า4.5 กรัม/วัน ส่งผลทำให้ระบบรูปแบบการทำงานของไตดียิ่งขึ้นปกติ 89% เปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมภายหลังจากกินถั่งเช่าเพียงแต่ 6 วัน
สมุนไพร ถั่งเช่าฆ่าเนื้องอก ยับยั้งโรคมะเร็ง
-ในปี 2011 ได้มีการนำสาร cordycepin จากถั่งเช่ามาทดลองกับเซลล์ของมะเร็งเต้านมของคนเรา cordycepin สามารถฆ่าเซลล์ของโรคมะเร็งเต้านมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
-ที่เกาหลีใต้ได้ทำทดสอบกระตุ้นตัวทดลองให้เกิดมะเร็ง หลังจากนั้นให้หนูกลุ่มหนึ่งทานสารสกัดถั่งเช่า ส่วนอีกกรุ๊ปมิได้รับสารสกัดถั่งเช่า ข้างหลังผ่านไป 21 วัน เจอมะเร็งในกลุ่มตัวทดลองที่ได้รับสารสกัดถั่งเช่ามีขนาดเล็กกว่ากรุ๊ปที่มิได้รับสารสกัดถั่งเช่า
ถั่งเช่าแก้พิษจากการฉายรังสี และแนวทางการทำคีโม
-การทดสอบใน University of Louisville อเมริกา พบว่าสารเบต้ากลูแคน(ซึ้งพบได้ในกลุ่มถั่งเช่า)ช่วยให้ผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับฉายเคมีหรือเคมีบำบัดรักษาฟื้นได้เร็ว เพราะกระตุ้นการผลิตเม็ดเลือดขาวให้มีปริมาณเพิ่มสู่สภาวะธรรมดาได้เร็วขึ้น
ถั่งเช่าป้องกันอัมพฤกษ์ อัมพาต ด้วยการคุ้มครองการแข็งตัวของเกล็ดเลือด
-จากการทดสอบในหลอดเลือดทดลอง พบว่าสารโพลีแซคค้างไรค์ในถั่งเช่า สามารถช่วยปกกันการจับตัวของเกล็ดเลือดได้
ถั่งเช่าป้องกันความจำเสื่อม
-ลดการตายของ cell สมอง
ถั่งเช่าช่วยคนไข้โรคหัวใจ
-สมุนไพร ได้มีการทดลองให้คนป่วยโรคหัวใจล้มเหลวเรื้อรังทานถั่งเช่าพร้อมกันไปกับยาแผนปัจจุบัน3-4 กรัมต่อวัน เป็นเวลา 23-29 เดือน พบว่ากรุ๊ปผู้เจ็บป่วยที่ได้รับถั่งเช่าพร้อมกันไปด้วยมีอาการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เทียบกับกรุ๊ปที่ได้รับแม้กระนั้นยาแผนปัจจุบันสิ่งเดียวโดยกรุ๊ปที่ได้รับถั่งเช่ามอาการหายใจถี่ลดน้อยลง ไม่เหน็ดเหนื่อยง่าย สภาพร่างกายและก็จิตใจสมบูรณ์แข็งแร็งขึ้น รวมถึงมีสรรมภาพทางเพศดีขึ้นอีกด้วย

Tags : สมุนไพรถั่งเช่า

ถั่งเช่ามีประโยชน์ ขายถั่งเช่า

ประโยชน์ถั่งเช่น ขายถั่งเช่า

มะกรูด
ชื่อสมุนไพร  มะกรูด
ชื่ออื่นๆ/ชื่อท้องถิ่น มะขูด , มะขุน (ภาคเหนือ) , ส้มมั่วผี , ส้มกรูด (ภาคใต้) , โกร้ยเชีด (เขมร) , มะขู (แม่ฮ่องสอน)
ชื่อสามัญ    Kaffir lime , Mauritius papeda , Leech lime
ชื่อวิทยาศาสตร์  Citrus hystrix DC.
สกุล  RUTACEAE
ถิ่นกำเนิด เป็นพืชเครือญาติส้ม และก็มะนาว เป็นพืชท้องถิ่นในเขตร้อนชื้นแถบประเทศเอเซียอาคเนย์ ตัวอย่างเช่น ไทย เมียนมาร์ ลาว กัมพูชา ฯลฯ  ซึ่งถูกจัดเป็นไม้ผล สำหรับมะกรูดในประเทศไทยนั้น  ชาวไทยคงคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เนื่องจากว่าเป็นสมุนไพรคู่ห้องครัวไทยมาอย่างยาวนาน เพราะเหตุว่านิยมใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องแกงที่ต้องอย่างห้ามให้ขาดเลยเด็ดขาดเลย (ซึ่งปกติแล้วเรามักจะนิยมใช้ใบมะกรูดรวมทั้งผิวมะกรูดมาเป็นส่วนประกอบของพริกแกง) นอกเหนือจากนี้มะกรูดก็ยังมีคุณประโยชน์ในด้านอื่นๆอีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นในด้านของความงดงามและก็ในด้านของยาสมุนไพร ทั้งยังยังนับว่าเป็นไม้มงคลที่นิยมนำมาปลูกไว้บริเวณบ้านอีกด้วย เพราะเหตุว่าเชื่อว่าจะทำให้ผู้อาศัยสุขสบาย โดยชอบปลูกไว้ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของตัวบ้าน
ลักษณะทั่วไป
มะกรูด เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก เนื้อไม้เป็นเนื้อแข็ง เปลือกเรียบมีสีน้ำตาลอ่อน ลำต้นแตกกิ่งก้านจำนวนไม่ใช่น้อยตั้งแต่ระดับล่างของลำต้นทำให้มีลักษณะเป็นพุ่มไม้ ตามลำต้น แล้วก็กิ่งมีหนามแหลมยาว ใบมะกรูด เป็นใบประกอบ ออกเป็นใบโดดเดี่ยว มีก้านใบแบออกเป็นครีบเหมือนแผ่นใบ ใบมีลักษณะดก เรียบ มีผิวมัน สีเขียว แล้วก็เขียวเข้มตามอายุของใบ ใบมีคอดกิ่วที่กึ่งกลางใบทำให้ใบแบ่งออกเป็น 2 ตอน หรือ คล้ายใบไม้ 2 ใบ ต่อกัน ขนาดใบกว้างประมาณ 2.5-5 เซนติเมตร ยาวราวๆ 5-12 ซม. ใบมีกลิ่นหอมมากมายเพราะว่ามีต่อมน้ำมันอยู่  ดอกมะกรูดเป็นดอกสมบูรณ์เพศ ดอกออกเป็นช่อมีสีขาว แทงออกรอบๆส่วนยอดหรือตามซอกใบ แต่ละช่อมีดอกโดยประมาณ 1-5 ดอก หลีบดอกมีสีขาวครีม 5 กลีบ มีขนปกคลุม ด้านในดอกมีเกสรมีสีเหลือง ดอกมีกลิ่นหอมหวนนิดหน่อย และเมื่อแก่จะหล่นง่าย  ผลมะกรูดหรือลูกมะกรูด มีลักษณะค่อนข้างกลม มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 5-7 ซม. ผลเหมือนผลส้มซ่า ผลมีขนาดใหญ่กว่ามะนาวน้อย รูปแบบของผลมีรูปร่างนาๆประการแล้วแต่ประเภท เปลือกผลค่อนข้างหนา ผิวเปลือกมีสีเขียวเข้ม ผิวตะปุ่มตะป่ำเป็นลูกคลื่นหรือเป็นปุ่มนูน ข้างในเปลือกมีต่อมน้ำมันหอมระเหยจำนวนมาก มีจุกที่หัว แล้วก็ด้านหลังของผล เมื่อสุก ผลจะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง  ข้างในผลประกอบด้วยเนื้อฉ่ำน้ำ มีเมล็ดแทรกบริเวณกึ่งกลางผล 5-10 เมล็ด เนื้อผลมีรสเปรี้ยวผสมขมบางส่วน
การขยายพันธุ์   การขยายพันธุ์มะกรูดสามารถทำได้ด้วยหลายแนวทาง ยกตัวอย่างเช่น การทำหมันกิ่ง การทาบกิ่ง การต่อว่าดตา การต่อยอด รวมทั้งการเพาะเม็ด แม้กระนั้นวิธีที่ได้รับความนิยม ดังเช่น การทำหมันกิ่ง การต่อยอด และการเพาะด้วยเม็ด เมื่อได้ต้นกล้าที่จะนำไปปลูกแล้ว ลำดับต่อไป ให้ขุดหลุม ให้ขนาดหลุมกว้าง x ยาว x ลึก ราวๆ 50 x 50 x 50 ซม. รองก้นหลุมด้วยขี้วัวผสมดิน กรีดถุงสีดำออก น้ำต้นกล้าลงปลูก กลบดิน รดน้ำ ปกคลุมฟาง และทำหลักปักกับต้นเพื่อกันโยกเวลาลมพัด  โดยปกตินิยมนำมาปลูกมะกรูดระยะติด คือ 2×2 เมตร 1 ไร่จะได้มะกรูด 400 ต้น แม้ปลูกระยะ 1.5 x 1.5 เมตร 1 ไร่จะได้ 1067 ต้น สำหรับเพื่อการปลูกระยะติดนี้จะเป็นการปลูกมะกรูดเพื่อใบ เนื่องมาจากมีการตัดใบจำหน่ายทุกๆ3 – 4 เดือน พุ่มมะกรูดก็จะไม่ชิดกันมาก  ถ้าหากอยากได้ปลูกเพื่อขายเป็นลูกมะกรูด ผู้ปลูกอาจปลูกระยะห่าง 4 x 4 เมตร 1 ไร่จะได้ 200 ต้น หรือ 5 x 5 เมตร 1 ไร่จะได้ 65 ต้น เป็นต้น
สำหรับมะกรูดปลูกได้ดีในดินทุกประเภทแล้วก็ระยะปลูกมะกรูดนั้น ปลูกได้หลายระยะขึ้นกับจุดหมายแล้วก็พื้นที่ของผู้ปลูกดังกล่าว
องค์ประกอบทางเคมี นํ้ามันหอมระเหยมะกรูดมี 2 ส่วนมากๆเป็น สารในกรุ๊ปเทอร์พีน ( terpenes) รวมทั้งสารที่ไม่ใช่กลุ่มเทอร์พีน ( non-terpene) หรือ oxygenated compounds เป็นต้นว่า ในผิวมะกรูดมีน้ำมันระเหยง่ายร้อยละ 4 มีองค์ประกอบหลักเป็น “เบตาไพนีน” (beta-pinene) ราวๆจำนวนร้อยละ 30 , “ลิโมนีน” (limonene)  ราวๆปริมาณร้อยละ 29 , beta-phellandrene, citronellal นอกเหนือจากนี้ยังพบ linalool, borneol, camphor, sabinene, germacrene D, aviprin   
ที่มา :  Wikipedia
       สารกลุ่มคูมาริน เป็นต้นว่า umbelliferone, bergamottin,  oxypeucedanin, psoralen, N-(iminoethyl)-L-ornithine (L-NIO)       น้ำจากผลเจอกรด citric
ส่วนในใบมะกรูดเมื่อกลั่นด้วยไอน้ำ จะได้น้ำมันระเหยง่ายประมาณปริมาณร้อยละ 0.08 มีองค์ประกอบหลักเป็น “แอล-ซิโตรเนลลาล”(l-citronellal) ราวๆร้อยละ 65, citronellol, citronellol acetate ยิ่งไปกว่านี้ยังพบ sabinene, alpha-pinene, beta-pinene, alpha –phellandrene, limonene, terpinene, cymene, linalool รวมทั้งสารอื่นที่เจอเป็นต้นว่า indole alkaloids, rutin, hesperidin, diosmin, alpha-tocopherol ส่วนค่าทางโภชนาการของมะกรูดนั้นสามารถแยกได้ดังนี้
ค่าทางโภชนาการของใบมะกรูด (100 กรัม)

• พลังงาน 171 กิโลแคลอรี่
• โปรตีน 6.8 กรัม
• ไขมัน 3.1 กรัม
• คาร์โบไฮเดรต 29.0 กรัม
• เส้นใย 8.2 กรัม
• แคลเซียม 1672 มิลลิกรัม
• ธาตุฟอสฟอรัส 20 มิลลิกรัม
• เหล็ก 3.8 มก.
• วิตามินเอ 303 ไมโครกรัม
• ไทอามีน 0.20 มิลลิกรัม
• ไรโบฟลาวิน 0.35 มก.
• ไนอาสิน 1.0 มก.
• วิตามินซี 20 มิลลิกรัม
• ขี้เถ้า 4.0 กรัม

คุณค่าทางโภชนาการของผิวลูกมะกรูด (100 กรัม)

• คาร์โบไฮเดรต 21.3 กรัม
• โปรตีน 2.8 กรัม
• ไขมัน 1.1 กรัม
• ใยอาหาร 3.4 กรัม
• แคลเซียม 322 มก.
• ฟอสฟอรัส 62 มก.
• เหล็ก 1.7 มิลลิกรัม
• วิตามินบี 1 0 มก.
• วิตามินบี 2 0.13 มก.
• วิตามินซี 115 มิลลิกรัม

คุณค่าทางโภชนาการของน้ำมะกรูด (100 กรัม)

• คาร์โบไฮเดรต 10.8 กรัม
• โปรตีน 0.6 กรัม
• ไขมัน 0 กรัม
• ใยอาหาร 0 กรัม
• แคลเซียม 20 มก.
• ธาตุฟอสฟอรัส 20 มิลลิกรัม
• เหล็ก 0.6 มก.
• วิตามินบี 1 0.02 มิลลิกรัม
• วิตามินบี 2 58 มก.
• วิตามินซี 55 มก.

ประโยชน์/คุณประโยชน์
ใบมะกรูดและก็น้ำมะกรูดสามารถใช้กำจัดกลิ่นคาวในของกินแล้วก็ใช้สำหรับการเตรียมอาหารรวมทั้งแต่งกลิ่นคาวหวานของอาหาร ตัวอย่างเช่น ต้มยำ แกงเผ็ด ผัดเผ็ด ฉู่ฉี่ ห่อหมก อื่นๆอีกมากมาย มีการนำเปลือกของมะกรูดมาใช้เป็นส่วนประกอบในเครื่องแต่งตัวบางจำพวก ตัวอย่างเช่น สบู่ แชมพูมะกรูดหรือแชมพูมะกรูด สินค้าคุ้มครองยุงรวมทั้งแมลง เป็นต้น ส่วนคุณประโยชน์ทางยาของมะกรูดนั้นมีดังนี้
แบบเรียนยาไทย: ใบมะกรูด มีรสปร่า หอม แก้ไอ แก้คลื่นไส้เป็นโลหิต แก้ช้ำใน กัดเสลดในคอ แก้น้ำลายเหนียว กัดเถาดานในท้อง แก้เมนส์เสียฟอกโลหิตเมนส์ ขับรอบเดือน ขับลมในไส้ แก้จุกเสียด ผิว มีรสปร่าหอม ร้อน เป็นยาขับลมในลำไส้ แก้แน่น ขับประจำเดือน ขับผายลม เป็นยาบำรุงหัวใจ ผล ดองเป็นยาฟอกโลหิตในสตรี ช่วยขับประจำเดือน ขับลมในไส้ แก้จุกเสียด ลักปิดลักเปิด น้ำมันจากผิวช่วยคุ้มครองป้องกันรังแค แล้วก็ทำให้เส้นผมดกดำเป็นเงาสวย ผล รสเปรี้ยว กัดเสมหะ แก้น้ำลายเหนียว กัดเถาดานในท้อง แก้รอบเดือนเสีย ฟอกโลหิตประจำเดือน ขับเมนส์ ขับลมในไส้ ทำลายพิษผิดสำแดง ผล ปิ้งไฟให้สุก ผ่าครึ่งลูก เอาเช็ดฟอกสระผม ทำให้ผมดกดำเป็นเงางาม นุ่มสลวย แก้คัน แก้รังแค แก้ชันนะตุ ทำให้ผมสะอาดแพทย์ตามต่างจังหวัดใช้ผลเอาไส้ออก ใส่มหาหิงคุ์แทน สุมไฟให้ไหม้เกรียม บดปัดกวาดปากลิ้นเด็กทารก ขับขี้เทา ขับลม แก้ปวดท้องในเด็ก หรือใช้ผลสดนำมาผิงไฟให้เกรียม แล้วละลายให้เข้ากับน้ำผึ้ง ใช้ทาลิ้นให้เด็กที่เกิดใหม่ ยาท้องถิ่นบางถิ่นใช้น้ำมันมะกรูดดองยาที่เรียกว่า “ยาดองเปรี้ยวเค็ม” ที่ใช้รับประทานเป็นยาฟอกเลือดในสตรี น้ำผลมะกรูด มีรสเปรี้ยว แก้เสลดในคอ แก้เลือดออกตามไรฟัน ฟอกโลหิตประจำเดือน ขับลมในไส้ และใช้ถนอมยาไม่ให้บูดเน่า แก้อาการท้องอืด ช่วยเจริญอาหาร ใช้สระผมกันรังแค  เนื้อของผล แก้ปวดหัว
หนังสือเรียนยาไทย: ผิวมะกรูดจัดอยู่ใน “เปลือกส้ม 8 ประการ” ประกอบด้วย ผิวส้มเขียวหวาน ผิวส้มจีน ผิวส้มซ่า ผิวส้มโอ ผิวส้มตรังกานู ผิวมะงั่ว ผิวมะนาว หรือผิวส้มโอมือ แล้วก็ผิวมะกรูด มีคุณประโยชน์แก้ลมกองละเอียด กองหยาบ แก้เสลดโลหะ ใช้ปรุงยาหอม แก้ทางลม
           ในตำราเรียนพระยารักษาโรคพระนารายณ์: เจาะจงตำรับ “น้ำมันมหาจักร” ตระเตรียมได้ง่าย ใช้เครื่องยาน้อยสิ่ง หาซื้อได้ง่าย ในตำรับให้ใช้น้ำมันงา 1 ทะนาน (ขนาดทะนาน 600) มะกรูดสด 30 ลูก ปอกมัวแต่ผิว ตระเตรียมโดยการเอาน้ำมันงาตั้งไฟให้ร้อน เอาผิวมะกรูดใส่ลง ทอดจนถึงเหลืองเกรียมก็ดีแล้วให้ชูน้ำมันลง กรองเอากากออก ทิ้งเอาไว้ให้เย็น แล้วเอาเครื่องยาอีก 7 สิ่ง บดให้เป็นผงละเอียด ใส่ลงในน้ำมันที่ได้ เครื่องยาที่ใช้มี เทียนทั้ง 5 (เทียนตาตั๊กแตน เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนแดง รวมทั้งเทียนดำ) หนักสิ่งละ 2 สลึง ดีปลีหนัก 1 บาท แล้วก็การบูรหนัก 2 บาท สรรพคุณ ใช้ยอนหู แก้ลม แก้ริดสีดวง แก้ยุ่ยคันก็ได้ ทาแก้เมื่อยขบ รวมทั้งใส่บาดแผล ที่มีอาการปวด ที่เกิดจากเศษไม้ จากหนาม จากหอกดาบ ระวังไม่ให้แผลถูกน้ำ จะไม่เป็นหนอง
           นอกเหนือจากนั้นบัญชียาจากสมุนไพร ที่มีการใช้ตามองค์ความรู้ดั้งเดิม ตามประกาศ คณะกรรมการแห่งชาติด้านยา ปรากฏการใช้ผิวมะกรูด ในยารักษาอาการโรคในระบบต่างๆของร่างกาย เช่น ตำรับ”ยาหอมเทพจิตร” มีส่วนประกอบของผิวมะกรูด อยู่ใน ”เปลือกส้ม 8 ประการ” ร่วมกับสมุนไพรประเภทอื่นๆในตำรับ มีสรรพคุณในการแก้ลมเวียนหัว แก้อาการหน้ามืด ลายตา ใจสั่น คลื่นเหียน คลื่นไส้ แก้ลมจุกแน่นในท้อง  ตำรับ “ยาประสะไพล” มีส่วนประกอบของผิวมะกรูด ร่วมกับสมุนไพรประเภทอื่นๆในตำรับ ใช้ในสตรีที่รอบเดือนมาไม่บ่อยนัก หรือมาน้อยกว่าปกติ แล้วก็ขับน้ำคาวปลาในสตรีข้างหลังคลอด
แบบอย่าง/ขนาดการใช้ ใช้ขับลมในลำไส้ แก้แน่น แก้เสมหะ ฝานผิวมะกรูดสดเป็นชิ้นเล็กๆ1 ช้อนแกง เติมการบูร หรือพิมเสน 1 จับมือ ชงด้วยน้ำเดือดแช่ทิ้งเอาไว้ ดื่มแต่ว่าน้ำรับประทาน 1-2 ครั้ง หากยังไม่ดีขึ้นกว่าเดิมกินติดต่อกัน 2-3 วัน ใช้สระผม ให้ดกดำ เงางาม รักษาชันนะตุ  ให้ผ่ามะกรูดเป็น 2 ชิ้น เมื่อสระผมเสร็จแล้ว เอามะกรูดมาสระซ้ำโดยยีไปบนผม น้ำมะกรูดเป็นกรดจะก่อให้ผมสะอาด แล้วล้างเอาสมุนไพรออกให้หมด หรือใช้ผลเผาไฟ นำมาผ่าซีกใช้สระผม  ช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ ด้วยการใช้ผิวมะกรูด รากชะเอม ไพล เฉียงมีดพร้า ขมิ้นอ้อย ในจำนวนเสมอกัน นำมาบดเป็นผง นำมาชงละลายน้ำร้อนหรือต้มเป็นน้ำดื่ม  ช่วยฟอกโลหิต ด้วยการนำผลมะกรูดสดมาผ่าเป็น 2 ด้านแล้วนำไปดองกับเกลือหรือน้ำผึ้งราวๆ 1 เดือน แล้วรินเอาแต่น้ำดื่ม จะช่วยฟอกเลือดได้อย่างดีเยี่ยม
การเรียนทางเภสัชวิทยา
ฤทธิ์ต่อต้านการอักเสบ สาร coumarins 2 ชนิดที่ได้จากผลมะกรูด เช่น bergamottin และก็ N-(iminoethyl)-L-ornithine (L-NIO) มีฤทธิ์ยับยั้งการหลั่งไนตริกออกไซด์ (NO) ในหลอดทดสอบ ซึ่งเป็นสารที่กระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดการอักเสบ ซึ่งหลั่งจาก macrophage ของหนูที่ถูกกระตุ้นด้วย lipopolysaccharide (LPS) และ interferon-g (IFN- g)  โดยมีค่า IC50 เท่ากับ 14.0 µM แล้วก็ 7.9 µM เป็นลำดับ
      สารคูมาริน 3 ประเภท ยกตัวอย่างเช่น bergamottin, oxypeucedanin รวมทั้ง psoralen สามารถยับยั้งการผลิตไนตริกออกไซด์ เมื่อทดลองในเซลล์แมคโครฟาจ RAW 264.7 ของหนู ที่ถูกกระตุ้นด้วยลิโปพอลิแซ็กคาร์ไรด์ (LPS) รวมทั้งอินเตอร์เฟอรอน (interferon)
ฤทธิ์คุ้มครองตับ    ศึกษาฤทธิ์คุ้มครองตับของใบมะกรูดในหนูขาว โดยให้สารสกัด 80% เมทานอล จากใบมะกรูด ขนาด 200 mg/kg ตรงเวลา 7 วัน ก่อนให้ยา paracetamol ขนาด 2 g/kg เป็นเวลา 5 วัน เพื่อกระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดพิษต่อตับ ซึ่งยา paracetamol จะทำการกระตุ้นให้ตับของหนูกำเนิดพิษในวันที่ 5 ใช้สาร Silymarin ขนาด 100 mg/kg เป็นสารมาตรฐาน ในวันที่ 7 จะมีการตรวจประเมินลักษณะการทำงานของตับ ดังเช่น ระดับเอนไซม์ตับ (ALT, AST, ALP), total bilirubin, total protein,blood serums แล้วก็ hepatic antioxidants (SOD, CAT, GSH and GPx) จากการทดสอบพบว่าสารสกัดใบมะกรูดจะช่วยฟื้นฟูตับ โดยทำให้ระดับโปรตีนที่ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาเคมีตับ และเอนไซม์ต้านอนุมูลอิสระของตับกลับมาอยู่ในระดับธรรมดาได้อย่งมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ซึ่งการศึกษาชิ้นนี้สรุปได้ว่าสารสกัดใบมะกรูดมีฤทธิ์คุ้มครองป้องกันตับไม่ให้เกิดพิษจากยา paracetamol ได้
การทดลองพิษกะทันหันของสารสกัดใบด้วยเอทานอล 50% โดยให้หนูกินในขนาด 10 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโล (คิดเป็น 357 เท่า เปรียบเทียบกับขนาดรักษาในคน) และให้โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนังหนู ในขนาด 10 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 โล ตรวจไม่พบอาการเป็นพิษ
มีการทดสอบความเป็นพิษอีกฉบับหนึ่งบอกว่า สารสกัดผิวมะกรูดด้วยเอทานอล (95%) เมื่อป้อนให้หนูกินเพื่อเรียนรู้ความเป็นพิษทันควัน พบว่าขนาดที่ทำให้สัตว์ทดสอบตายเป็นจำนวนครึ่งเดียว (LD50) มีค่ามากกว่า 100  ก./กก.
ฤทธิ์เสริมการเกิดโรคมะเร็งตับ    จากการทบทวนงานค้นคว้าพบว่ามะกรูดมีฤทธิ์ต่อต้านฤทธิ์ของสารเสริมการเกิดโรคมะเร็ง (tumor promoter) สำหรับในการทดสอบแบบ tumor promoter-induced Epstein-Barr virus activation ได้ งานศึกษาเรียนรู้วิจัยนี้มีจุดประสงค์ที่จะเรียนฤทธิ์ของมะกรูดต่อการเกิดโรคมะเร็งตับของหนูขาว สายพันธุ์ F344 ที่ได้รับสารก่อมะเร็ง 2-amino-3,8-dimethylimidazo 4,5-ƒ quinoxaline (MeIQx) สำหรับในการทดลองแบบ medium-term bioassay ผลการวิจัยพบว่ามะกรูดมีฤทธิ์เสริมฤทธิ์ของ MelQx ในการทําให้เกิดโรคมะเร็งตับ (preneoplastic liver foci) อย่างมีความนัยสําคัญทางสถิติ
พิษต่อระบบสืบพันธุ์   เมื่อป้อนสารสกัดผิวมะกรูดด้วยเอทานอล (95%) ให้กับหนูขาวที่ตั้งครรภ์ขนาด 1 และ 2.5 กรัม/กก. ทางสายยางให้อาหารวันละ 2 ครั้ง พบว่าสามารถต้านการฝังตัวของตัวอ่อนได้ 42.5 ±14.8 แล้วก็ 86.1±8.1% ตามลำดับ รวมทั้งมีผลทำให้แท้งได้ 86.3±9.6 และ 96.9±3.1% ตามลำดับ และสารสกัดผิวมะกรูดด้วยคลอโรฟอร์มเมื่อป้อนให้กับหนูที่ตั้งครรภ์ในขนาด 0.5 และ 1.0 กรัม/กก. ทางสายยางให้อาหารวันละ 2 ครั้ง เช่นเดียวกัน พบว่าสามารถต่อต้านการฝังตัวของตัวอ่อนได้ 34.4±14.3 และก็ 62.2±14.5% เป็นลำดับ และส่งผลทำให้แท้งได้ 62.2±14.5 รวมทั้ง 91.9± 5.5%
พิษต่อเซลล์สารสกัดใบด้วยเมทานอล กระทำทดลองกับเซลล์ ด้วยความเข้มข้น 20 มคก./มิลลิลิตร พบว่ามีพิษต่อ Cells-Raji (9) น้ำมันหอมระเหย (ไม่กำหนดส่วนที่ใช้และก็ขนาด) เป็นพิษต่อเซลล์ CEM-SS
ฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์     สารสกัดใบด้วยน้ำ และน้ำร้อน กระทำการทดสอบในจานเพาะเลี้ยงเชื้อ ด้วยความเข้มข้น 0.5 มล./จาน พบว่าไม่มีฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์ต่อเชื้อ Bacillus subtilis H-17 (Rec+) รวมทั้ง B. subtilis M-45 (Rec-)
ข้อเสนอแนะ/ข้อควรระวัง การใช้น้ำมันหอมระเหยกับผิวหนังในปริมาณที่มาก  จำต้องเลี่ยงการสัมผัสแสงสว่างเนื่องมาจากน้ำมันที่ได้จากการบีบผิวผล อาจจะทำให้เกิดพิษเมื่อสัมผัสกับแสงได้ แล้วก็เกิดมีสารสีเกินที่ผิวหนัง ใบหน้า แล้วก็ลำคอ เนื่องจากว่ามีสารกรุ๊ปคูมาริน แม้กระนั้นน้ำมันจากผิวผลที่ได้จากการกลั่นจะไม่มีสารนี้  น้ำมะกรูดมีความเป็นกรดสูง จึงควรระมัดระวังการรับประทานขณะท้องว่าง เพราะว่าอาจจะก่อให้มีการเคืองต่อระบบทางเดินอาหารได้
เอกสารอ้างอิง

• ดนัย ทิวาเวช, Hirose M, Futakuchi M, วิทยา ธรรมวิทย์, Ito N, Shirai T.  ฤทธิ์เสริมการเกิดมะเร็งตับของข่า กระชาย และมะกรูด ในหนูที่ได้รับสารก่อมะเร็ง 2-amino-3,8-dimethylimidazo(4,5-ƒ)quinoxaline (MeIQx).  การประชุมวิชาการ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ครั้งที่ 11 “ วิทยาศาสตร์การแพทย์ไทยกับกติกาใหม่ของโลก ” กรุงเทพฯ, 9-11 ตุลาคม 2543:33
• มะกรูด (ผิวผล).ฐานข้อมูลเครื่องยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
• กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข.2546.ประมวลผลผลงานวิจัยด้านพิษวิทยา ของสถาบันวิจัยสมุนไพร เล่ม 1.โรงพิมพ์การศาสนา:กรุงเทพมหานคร. http://www.disthai.com/
  
• Murakami A, Gao G, Kim OK, Omura M, Yano M, Ito C, et al. Identification of coumarins from the fruit of Citrus hystrix DC as inhibitors of nitric oxide generation in mouse macrophage RAW 264.7 cells. J Agric food chem. 1999;47:333-339.
• กอบกุล เฉลิมพันธ์ชัย ดวงชัย บำเพ็ญบุญ ธิดา โตจิราการ และคณะ.  ตำรับยาสมุนไพรที่มีฤทธิ์ทำลายจุลินทรีย์.  รวมบทคัดย่องานวิจัยการแพทย์แผนไทยและทิศทางการวิจัยในอนาคต สถาบันการแพทย์แผนไทย, 2543.
• คุณค่าทางโภชนาการของอาหารไทย.กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.2544.
• มะกรูด/ใบมะกรูดประโยชน์และสรรพคุณมะกรูด.พืชเกษตรดอทคอม
• Tangyuenyongwatana P, Gritsanapan W. Prasaplai: An essential Thai traditional formulation for primary dysmenorrhea treatment. TANG. 2014;4(2):10-11.
• ชนิพรรณ บุตรยี่. การศึกษาชีวภาพความพร้อมและคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระของฟลาโวนอยด์จากใบมะกรูดในหลอดทดลองและศักยภาพในการป้องกันการแตกหักของโครโมโซมในหนูเม้าส์โดยวิธีการตรวจไมโครนิวเคลียสในเม็ดเลือดแดง [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. กรุงเทพฯ. มหาวิทยาลัยมหิดล;2551.
• มะกรูด(ใบ).ฐานข้อมูลเครื่องยาคณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

Tags : มะกรูด

ตะไคร้
ชื่อสมุนไพร ตะไคร้
ชื่ออื่นๆ/ ชื่อท้องถิ่น จะไคร (ภาคเหนือ) , ติดอยู่หอม (ไทใหญ่แม่ฮ่องสอน) , ไคร (ภาคใต้) , สิงไคร , หัวสิงไคร (อีสาน) , ห่อวอตะโป่ (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน) , เชิดเกรย , เหลอะเกรย (เขมร)
ชื่อสามัญ Lemon grass, West Indian lemongrass , Sweet rush
ชื่อวิทยาศาสตร์ Cymbopogon citratus (DC.) Stapf
วงศ์   GRAMINEAE
บ้านเกิดเมืองนอน ตะไคร้เป็นพืชสมุนไพรประเภทหนึ่งที่ผูกพันกับวิถีชีวิตของคนประเทศไทยเรามาตั้งแต่อดีตแล้ว ทั้งนี้เพราะตะไคร้เป็นพืชที่มีถิ่นเกิดในแถบเขตร้อนของทวีปเอเชีย เป็นต้นว่า ไทย , พม่า , ลาว , มาเลเซีย , อินโดนีเซีย , ประเทศอินเดียว , ศรีลังกา ฯลฯและยังสามารถพบได้ในประเทศเขตร้อนบางประเทศในแถบอเมริกาใต้ ด้วยเหมือนกัน โดยธรรมดา ตะไคร้จัดเป็นพืชล้มลุกเครือญาติหญ้าและก็สามารถแบ่งออกเป็น 6 ชนิด ดังเช่นว่า ตะไคร้หอม ตะไคร้กอ ตะไคร้ต้น ตะไคร้น้ำ ตะไคร้หางนาค และก็ตะไคร้หางสิงห์
ลักษณะทั่วไป ตะไคร้ เป็นไม้ล้มลุกตระกูลเดียวกับหญ้า มักแก่มากยิ่งกว่า 1 ปี (ขึ้นกับเหตุทางสภาพแวดล้อม)ลำต้นตะไคร้มีเหง้าใต้ดิน ลำต้นมีลักษณะตั้งตรง ทรงกระบอก มีความสูงได้ถึง 1 เมตร (และก็ใบ) ส่วนของลำต้นที่พวกเราแลเห็นจะเป็นส่วนของกาบใบที่ออกเรียงช้อนกันแน่น โคนต้นมีลักษณะกาบใบหุ้มห่อครึ้ม ผิวเรียบ และมีขนอ่อนปกคลุม ส่วนโคนมีรูปร่างอ้วน มีสีม่วงอ่อนน้อย และก็เบาๆเรียวเล็กลงเปลี่ยนเป็นส่วนของใบ ศูนย์กลางเป็นปล้องแข็ง ส่วนนี้สูงราวๆ 20-30 ซม. ขึ้นอยู่กับความอุดมสมบูรณ์ของดิน และจำพวก แล้วก็เป็นส่วนที่ประยุกต์ใช้สำหรับเข้าครัว ใบตะไคร้ประกอบด้วย 3 ส่วนเป็นก้านใบ (ส่วนลำต้นที่กล่าวข้างต้น) หูใบ (ส่วนต่อระหว่างกาบใบ และใบ) และก็ใบ  ใบตะไคร้ เป็นใบลำพัง มีสีเขียว มีลักษณะเรียวยาว ปลายใบโค้งทางลงดิน โคนใบเชื่อมต่อกับหูใบ ใบมีรูปขอบขนาน ผิวใบสากมือ แล้วก็มีขนปกคลุม ปลายใบแหลม ขอบของใบเรียบ แต่คม กึ่งกลางใบมีเส้นกึ่งกลางเรือใบแข็ง สีขาวอมเทา เห็นต่างกับแผ่นใบกระจ่าง ใบกว้างราวๆ 2 เซนติเมตร ยาว 60-80 ซม.  ตะไคร้เป็นพืชที่มีดอกยาก ก็เลยไม่ค่อยประสบพบเห็น ดอกตะไคร้ดอกจะออกดอกเป็นช่อกระจัดกระจาย มีก้านช่อดอกยาว และมีก้านช่อดอกย่อยเรียงเป็นคู่ๆในแต่ละคู่จะมีใบตกแต่งรองรับ มีกลิ่นหอมสดชื่น ดอกมีขนาดใหญ่คล้ายดอกอ้อ
การขยายพันธุ์ ตะไคร้สามารถขยายพันธุ์ได้ด้วย การปักชำต้นเหง้า โดยตัดใบออกให้เหลือตอนโคนโดยประมาณหนึ่งคืบ นำมาปักชำไว้สักหนึ่งสัปดาห์ก็จะมีรากแตกหน่อออกมา แล้วนำไปลงแปลงดินที่จัดแจงไว้  สำหรับวิธีการปลูกตะไคร้มีดังนี้

• การเตรียมดิน ตะไคร้ชอบดินที่ร่วนซุย ให้ไถกลับดินรวมทั้งไถกระพรวนลึกราวๆ 0.5 เมตร แล้วทำหลุม แต่ละหลุมห่างกันราว 0.5 เมตร
• ลงต้นจำพวกหลุมละ 3 ต้น กลบดินให้พอมิดรากตะไคร้ราว 10 เซนติเมตร
• ตอนแรกรดน้ำทุกวี่วัน แม้กระนั้นระวังอย่าให้น้ำเข้าไส้ตะไคร้เวลารดน้ำให้รดครั้งโคนต้นตะไคร้เพียงแค่นั้น มิฉะนั้นต้นตะไคร้จะเน่าห้ามใช้สปริงเกอร์เป็นอันขาดจำต้องให้น้ำที่โคนเท่านั้น
• ในช่วง 3 วันแรกที่ปลูกให้พรางแสงอาทิตย์ให้ตะไคร้ด้วย หลังจากตะไคร้ปรับตัวได้แล้วให้เอาสิ่งของบดบังแสงออกเพราะเหตุว่าธรรมชาติของตะไคร้ชอบแดด แล้วก็เติบโตเจริญในที่ที่มีแสงสว่างแรง
• เมื่อผ่านไป 1 เดือนตะไคร้จะเริ่มตั้งกอ ให้พินิจที่ต้น ถ้าต้นเจริญเติบโตดี ลำต้นจะมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางโดยประมาณ 1.5-2 เซนติเมตรก็สามารถตัดไปใช้หรือขายได้ การตัดตะไคร้ให้ตัดติดกก แต่อย่าให้กระเทือนรากที่อยู่ในดินเพราะว่าตะไคร้สามารถแตกขึ้นมาตั้งกอได้อีก ไม่จำเป็นต้องไปหาต้นประเภทมาปลูกใหม่แทน
• เมื่อตัดควรตัดให้หมดกอ เพื่อต้นตะไคร้ที่แตกใหม่จะได้เติบโตได้เต็มกำลัง
• หลัง จากตัดแล้วตะไคร้จะตั้งกอใหม่ภายในระยะเวลา 1-2 เดือนเมื่อตะไคร้โตสุดกำลังและสามารถตัดได้อีกอยู่ตลอดไปตราบจนกระทั่งต้นจะโทรม หรือ ตะไคร้ไม่แตกขึ้นมาอีก

ตะไคร้ชอบดินร่วนซุย แต่ก็สามารถเจริญได้ในดินดูเหมือนจะทุกจำพวกเป็นพืชที่ดูแลง่ายดายชอบน้ำชอบแดดจ้า เป็นพืชทนแล้งได้ดิบได้ดี รวมทั้งเป็นพืชที่มีโรคน้อย ศัตรูพืชก็ไม่ค่อยมี (น่าจะเกิดขึ้นจากการที่ตะไคร้มีน้ำมันหอมระเหยในทุกๆส่วนจึงสามารถคุ้มครองป้องกันจากแมลงต่างๆได้)
ส่วนประกอบทางเคมี
เจอสาร  citral 80% นอกจากนั้นยังเจอ trans – isocitral , geranial, nerol, geraniol, myrcene, limonene, eugenol, linalool, menthol, nerolidol, camphor, farnesol, citronellol,
ที่มา : wikipedia
citronellal, farnesol , caryophyllene oxide ส่วนในน้ำมันหอมระเหยของตะไคร้ มีสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ลดการบีบตัวของลำไส้เป็นmenthol, cineole, camphor และ linalool ก็เลยลดอาการแน่นจุกเสียด  รวมทั้งช่วยขับลม  นอกจากนั้นมี citral, citronellol, geraneol และก็ cineole มีฤทธิ์ยับยั้งการเติบโตของแบคทีเรียยกตัวอย่างเช่น E. coli   ส่วนคุณค่าทางโภชนาการของตะไคร้มีดังนี้
คุณประโยชน์ทางโภชนาการของตะไคร้ ( 100 กรัม)

• พลังงาน 143 กิโลแคลอรี่
• โปรตีน 1.2 กรัม
• ไขมัน 2.1 กรัม
• คาร์โบไฮเดรต 29.7 กรัม
• เส้นใย 4.2 กรัม
• แคลเซียม 35 มิลลิกรัม
• ธาตุฟอสฟอรัส 30 มิลลิกรัม
• เหล็ก 2.6 มก.
• วิตามินเอ 43 ไมโครกรัม
• ไทอามีน 0.05 มก.
• ไรโบฟลาวิน 0.02 มก.
• ไนอาสิน 2.2 มิลลิกรัม
• วิตามินซี 1 มก.
• เถ้า 1.4 กรัม

ที่มา: กองโภชนาการ (2544)
ประโยชน์ / คุณประโยชน์ ใช้ส่วนของเหง้า ลำต้นรวมทั้งใบของตะไคร้ เป็นส่วนประกอบของของกินที่สำคัญหลายชนิดได้แก่ ต้มยำ และอาหารไทยหลายประเภท และใช้เป็นเครื่องเทศทำกับข้าวสำหรับกำจัดกลิ่นคาว ช่วยทำให้อาหารมีกลิ่นหอมสดชื่น รวมทั้งปรับแต่งรสให้น่าอร่อยมากยิ่งขึ้น สามารถนำมาใช้ทำเป็นน้ำตะไคร้ น้ำตะไคร้ใบเตย ช่วยดับร้อนแก้หิวได้เป็นอย่างดี  สามารถนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลากหลายประเภท เป็นต้นว่า เครื่องปรุงอบแห้ง ตะไคร้แห้งสำหรับชงดื่ม เอามาสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหย เป็นต้น
น้ำมันตะไคร้ (น้ำมันหอมระเหยที่ได้จากการสกัดตะไคร้)
– ใช้เป็นส่วนผสมของน้ำหอม
– ใช้เป็นส่วนผสมสำหรับทำสบู่ ยาสระผม
– ใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอาง
– ใช้ทานวด แก้เมื่อย
– ใช้ทาลำตัว แขน ขา เพื่อคุ้มครอง ยุง แล้วก็แมลง
– ใช้เป็นส่วนประกอบของสารป้องกัน และก็กำจัดแมลง
ส่วนคุณประโยชน์ของทางยาของตะไคร้นั้นมีดังนี้
หนังสือเรียนยาไทย: ต้น รสหอมปร่า ขับลม ลดอาการท้องอืดท้องอืดแน่นจุกเสียด  แก้อาการเกร็ง ขับเหงื่อ แก้โรคฟุตบาทเยี่ยว แก้อาการขัดเบา แก้นิ่ว แก้ฉี่เป็นเลือด ทำให้เจริญอาหาร ลดระดับความดันโลหิต เหง้า แก้เบื่อข้าว บำรุงไฟธาตุ แก้กระษัย ขับลมในลำไส้ แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้ฉี่ขัด แก้ปัสสาวะพิการ แก้นิ่ว เป็นยารักษาเกลื้อน แก้ไข้หวัด ขับประจำเดือน ขับระดูขาว ใช้ด้านนอกทาแก้อาการปวดบวมตามข้อ
           ตำราเรียนยาประจำถิ่นอีสาน : ใช้อีกทั้งต้น ลดไข้ โดยนำมาต้มกระทั่งเดือดโดยประมาณ 10 นาที ยกลงดื่มครั้งละครึ่งแก้วสามเวลา ใช้ข้างนอกรักษาโรคผิวหนังโดยต้มกับน้ำและก็เอามาอาบ
           ตำรับยาสมุนไพรล้านนา: ใช้รักษาอาการบวมในเด็ก วัยกลางคน รวมทั้งผู้สูงอายุ โดยในตำรับมีตะไคร้ รวมทั้งสมุนไพรอื่นอีก 13 ชนิด นำไปต้มอาบ
           ทางสุคนธบำบัดน้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้บ้าน ช่วยกระตุ้นให้ตื่นตัว กระปรี้กระเปร่า ทำให้กระชุ่มกระชวย คลายความเครียด แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยในการย่อยของกิน ช่วยเจริญอาหาร บรรเทาลักษณะของการปวดโรคข้ออักเสบ ปวดกล้ามเนื้อ
ส่วนสรรพคุณด้านการแพทย์แผนปัจจุบันที่ได้มีการศึกษาวิจัยทางคลินิกผลปรากฏว่า น้ำยาบ้วนปากจากตะไคร้สามารถช่วยลดกลิ่นปากที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียบางจำพวกลงได้รวมทั้งพบว่ามีความปลอดภัยจากการใช้งานในกลุ่มผู้ถูกทดสอบ ถึงแม้ยังคงจะต้องมีการปรับปรุงแก้ไขกลิ่นฉุนรวมทั้งรสจากตะไคร้เพิ่มอีกถัดไป แล้วก็ในน้ำมันหอมระเหยที่สกัดจากตะไคร้มีอัตราการดูแลและรักษาคนป่วยโรคเกลื้อนอยู่ที่ประมาณ 60% ในขณะตัวยาคีโตโคนาโซลมีประสิทธิผลทางการรักษาสูงยิ่งกว่าหมายถึงอยู่ที่ 80%  และก็มีการทดสอบคุณภาพของตะไคร้ด้วยการทาโลชั่นที่มีส่วนผสมของน้ำมันตะไคร้ลงบนแขนของผู้อาสาสมัครทดลอง แล้วให้ผู้ทดลองอยู่ในบริเวณที่มีตัวริ้นจำพวก Culicoides Pachymerus อยู่อย่างเยอะมาก โดยทดสอบบ่อยๆ10 ครั้ง เพื่อทดสอบประสิทธิผลทางการคุ้มครองปกป้องด้านใน 3-6 ชั่วโมง ผลการทดสอบพบว่า โลชั่นที่มีส่วนผสมของตะไคร้มีประสิทธิผลทางการป้องกันภัยริ้นจำพวกนี้ได้สูงสุดถึงราว 5 ชั่วโมง  ส่วนการทดสอบถึงคุณภาพของตะไคร้ในการป้องกันยุงก้นปล่องสายพันธุ์ Anopheles Arabiensis ในอาสาสมัครทดสอบเพศชาย 3 คน พบว่ายากันยุงที่มีส่วนผสมของตะไคร้มีคุณภาพสำหรับการป้องกันยุงได้ช้านานที่ราว 3 ชั่วโมง  ส่วนในประเด็นการกำจัดรังแคนั้น มีงานทดลองหนึ่งในไทยที่นำเอาน้ำมันสกัดจากตะไคร้มาเป็นส่วนประกอบในสินค้าน้ำมันบำรุงเส้นผมแต่งกลิ่น 5, 10 และก็ 15% โดยมีอาสาสมัครทดลองเป็นคนประเทศไทยในวัย 20-60 ปี ปริมาณ 30 คน ผลของการทดสอบพบว่า สินค้าน้ำมันบำรุงเส้นผมแต่งกลิ่นตะไคร้มีประสิทธิผลต่อการลดปริมาณรังแคลงอย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะในผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของตะไคร้ 10%
แบบอย่าง/ขนาดวิธีใช้
ใช้รักษาอาการขัดเบา    เหง้ารวมทั้งลำต้นสด   หรือแห้ง  1  กำมือ  หรือน้ำหนักสด  40-60  กรัม  แห้ง  20-30  กรัม  ตีต้มกับน้ำพอสมควร  แบ่งดื่ม  3  ครั้งๆละ  1  ถ้วยชา (75  มิลิลิตร) ก่อนที่จะรับประทานอาหาร  หรือจะหั่นตะไคร้  คั่วด้วยไฟอ่อนๆเพียงพอเหลือง  ชงด้วยน้ำเดือด  ปิดฝาทิ้งไว้  5-10  นาที  ดื่มแม้กระนั้นน้ำ 3 ครั้ง ทีละ  1  ถ้วยชา  ก่อนกินอาหาร                     
ใช้รักษาท้องอืดท้องเฟ้อแน่นจุกเสียด   ใช้เหง้าและก็ลำต้นสด  1  กำมือ  น้ำหนัก  40-60  กรัม  ตีเพียงพอแตก  ต้มกับน้ำ  2  ถ้วยแก้ว  เดือด  5-10  นาที  ดื่มแต่น้ำ  ครั้งละ  1/2  แก้ว  วันละ  3  ครั้งหลังของกิน     
การใช้ตะไคร้รักษาอาการแน่นจุกเสียด ตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุข (สาธารณสุขพื้นฐาน)

• นำตะไคร้อีกทั้งต้นรวมทั้งรากจำนวน 5 ต้น สับเป็นท่อน ต้มกับเกลือ เพิ่มเติมน้ำต้ม 3 ส่วน ให้เหลือ 1 ส่วน ดื่มครั้งละ 1 ถ้วยแก้ว ติดต่อกัน 3 วัน จะหายเจ็บท้อง
• นำลำต้นแก่ใหม่ๆทุบพอแหลกโดยประมาณ 1 กำมือ (40-60 กรัม) ต้มเอาน้ำ

                ใช้รักษาอาการเมาค้าง ใช้ต้นสดตำคั้นเอาน้ำกินแก้อาการเมาในกรณีผู้ที่เมามากๆช่วยทำให้หายเร็ว
การศึกษาทางเภสัชวิทยา

• ฤทธิ์ลดการบีบตัวของลำไส้ สารเคมีในน้ำมันหอมระเหยของตะไคร้ช่วยขับลม น้ำมันหอมระเหยของตะไคร้ก็เลยลดอาการแน่นจุกเสียดได้
• ฤทธิ์ทำลายเชื้อแบคทีเรียปัจจัยอาการแน่นจุกเสียดและก็ท้องร่วง เมื่อนำน้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้ (ความเข้มข้นร้อยละ 0.3) มาทดสอบ พบว่าสามารถต้านทานเชื้อแบคทีเรียที่นำมาซึ่งการก่อให้เกิดอาการท้องเดินได้ปานกลาง   มีการพัฒนาสูตรตำรับเจล ล้างมือจากน้ำมันตะไคร้สำหรับยั้งเชื้อแบคทีเรียที่ส่งผลให้เกิดอาการท้องเสีย พบว่าตำรับที่มีคุณภาพในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียดังที่กล่าวผ่านมาแล้วได้ดีที่สุดหมายถึงตำรับที่มีความเข้มข้นของน้ำมันตะไคร้ร้อยละ 5 โดยน้ำหนัก และมีการจดสิทธิบัตรสำหรับสารสกัดตะไคร้ที่เป็นส่วนผสมในยา ของกิน หรือเครื่องสำอาง โดยบอกว่าสามารถยั้งเชื้อแบคทีเรีย E. coli ได้
• ฤทธิ์ต้านเชื้อรา สารสกัดด้วยเอทานอล รวมทั้งน้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้ สามารถต้านเชื้อราที่เป็นต้นเหตุของโรคผิวหนัง ดังเช่นว่า กลาก โรคเกลื้อน ได้  โดยน้ำมันตะไคร้ที่มีสาร citral รวมทั้ง myrcene เป็นส่วนประกอบหลักจะมีฤทธ์ยั้งเชื้อราดังกล่าว แล้วก็เมื่อนำน้ำมันตะไคร้ไปพัฒนาเป็นครีมต้านทานเชื้อราพบว่าที่ความเข้มข้นปริมาณร้อยละ 2.5 แล้วก็ 3.0 จะได้ผลต้านทานเชื้อราเจริญที่สุดและเหมาะที่จะปรับปรุงเป็นตำรับยาถัดไป

เมื่อนำน้ำมันหอมระเหย และสารสกัดด้วยเฮกเซน, คลอโรฟอร์ม, เอทานอล และก็น้ำ มาทดสอบฤทธิ์ต่อต้านเชื้อรา พบว่าน้ำมันหอมระเหยรวมทั้งสารสกัดตะไคร้ด้วยเฮกเซนสามารถต่อต้านเชื้อราได้ทุกประเภท  ส่วนสารสกัดด้วยคลอโรฟอร์มมีฤทธิ์ต่อต้านเชื้อราได้น้อย ตอนที่สารสกัดด้วยเอทานอลรวมทั้งน้ำไม่มีฤทธิ์ต้านทานเชื้อรา รวมทั้งจากผลการทดสอบยังพบว่าสารประกอบหลักในน้ำมันหอมระเหย และในสารสกัดด้วยเฮกเซนที่มีฤทธิ์ต้านเชื้อราได้ดิบได้ดีหมายถึงสาร citral
                 มีการจดสิทธิบัตรผลิตภัณฑ์ตะไคร้ในรูปของ emulsion และก็ nanocapsule ที่มีน้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้ ใช้สำหรับรักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา E.  floccosum, Microsporum canis และก็  T.  rubrum โดยไปยับยั้งการเจริญเติบโตหรือฆ่าเซลล์ของเชื้อราดังที่กล่าวถึงแล้ว

• ฤทธิ์ต้านยีสต์ สารสกัดด้วยเอทานอล รวมทั้งน้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้สามารถต่อต้านยีสต์ Candida albicans ได้
• ฤทธิ์แก้ปวด พบว่าน้ำมันหอมระเหยสามารถทุเลาอาการปวดได้เมื่อฉีดเข้าทางท้องหนูเม้าส์ที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิดความเจ็บด้วยความร้อน  หรือแม้ป้อนน้ำมันหอมระเหยในขนาดเท่าเดิมทางปากจะสามารถบรรเทาอาการปวดได้เมื่อเทียบกับยา meperidine

ชาชงตะไคร้ เมื่อป้อนให้หนูเม้าส์รับประทานตรงเวลา 30 นาที ก่อนจะเหนี่ยวนำหนูให้ปวดอุ้งเท้าด้วยสารคาราจีแนน 100 ไมโครกรัม/อุ้งเท้า  หรือด้วยสาร prostaglandin E2  และ dibutyryl cyclic AMP พบว่าสามารถยับยั้งอาการปวดจากการที่ถูกเหนี่ยวนำด้วยสารคาราจีแนน และก็ prostaglandin E2 ได้  แม้กระนั้นไม่ได้ผลถ้าเกิดเหนี่ยวนำให้ปวดด้วย dibutyryl cyclic AMP  ยิ่งไปกว่านี้น้ำมันหอมระเหยตะไคร้  และก็สาร myrcene เมื่อป้อนให้หนูที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิดลักษณะของการปวดด้วย prostaglandin E2  พบว่าสามารถยั้งอาการปวดได้

• ฤทธิ์ลดไข้ เมื่อให้สารสกัดน้ำร้อนจากใบของตะไคร้ ทางสายยางแก่หนูขาวในขนาด 20 มิลลิลิตร/กก. ไม่มีฤทธิ์ลดอุณหภูมิของหนูขาว แต่เมื่อฉีดเข้าช่องท้องหนูขาวในขนาด 40.0 มล./กก. พบว่าลดอุณหภูมิของหนูขาวได้อย่างมีนัยสำคัญ (p< 0.05) (2) เมื่อให้สารสกัดน้ำร้อนจากใบของตะไคร้ ทางสายยางแก่หนูขาวในขนาด 20-40 มล./กิโลกรัม ทุกเมื่อเชื่อวันเป็นเวลา 8 อาทิตย์ พบว่าไม่มีฤทธิ์ลดอุณหภูมิกายของหนูขาว
• ฤทธิ์ขับน้ำดี ตะไคร้มีสารช่วยในการขับน้ำดีมาช่วยในการย่อยหมายถึงborneol, fenchone และก็ cineole
• ฤทธิ์ขับลม ยาชงตะไคร้เมื่อให้รับประทานไม่เป็นผลขับลม แต่ถ้าหากให้โดยฉีดทางท้องจะให้ผลดี

เมื่อกรอกน้ำมันหอมระเหยจากใบเข้ากระเพาะอาหาร หรือฉีดเข้าท้องหนูถีบจักรเพศผู้ ขนาด 10, 50, 100 มิลลิกรัม/กก. พบว่าสามารถบรรเทาลักษณะของการปวดได้ รวมทั้งเมื่อกรอก    น้ำมันหอมระเหยจากใบ เข้าด้านในกระเพาะหนูขาว ขนาด 20% พบว่ามีฤทธิ์บรรเทาลักษณะของการปวดที่เหนี่ยวนำด้วย carageenan หรือ PGE2 แม้กระนั้นไม่ได้เรื่องในหนูที่ทำให้ปวดด้วย dibutyryl cyclic AMP ซึ่งสารออกฤทธิ์หมายถึงmyrcene (1) นอกจากนั้นเมื่อกรอกสารสกัดเอทานอล 95% จากใบสด เข้ากระเพาะอาหารหนูถีบจักร ขนาด 1 กรัม/กิโลกรัม พบว่าไม่สามารถบรรเทาอาการปวดได้
การเล่าเรียนทางพิษวิทยา หลักฐานความเป็นพิษและก็การทดลองความเป็นพิษ
เมื่อให้น้ำมันหอมระเหยเข้าทางกระเพาะอาหารกระต่าย พบว่ามีค่า LD50 มากยิ่งกว่า 5 กรัม/กก. ส่วนพิษในหนูขาวไม่ชัดแจ้ง รวมทั้งเมื่อป้อนสารสกัดใบด้วยอัลกอฮอล์รวมทั้งน้ำ (1:1) ขนาด 460 มิลลิกรัม/กก. เข้ากระเพาะอาหารหนูถีบจักร พบว่าเป็นพิษ แต่สารสกัดใบด้วยน้ำ ขนาด 20-40 ซีซี/กิโลกรัม เมื่อให้ทางปากไม่เจอพิษ และไม่เป็นพิษต่อตัวอ่อน และไม่มีผลต่อน้ำหนักตัวของหนูขาว มีผู้เล่าเรียนพิษของน้ำมันหอมระเหย พบว่าอัตราส่วน LD50/TD พอๆกับ 6.9 การป้อนยาชงตะไคร้ให้หนูขาวในขนาด 20 เท่าของขนาดที่ใช้ในคนตรงเวลา 2 เดือน ไม่พบความเป็นพิษ
          การศึกษาพิษทันควันของน้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้ขนาด 1,500 ppm ตรงเวลา 60 วัน พบว่าหนูขาวกรุ๊ปที่ได้ตะไคร้ โตเร็วกว่ากรุ๊ปควบคุม แม้กระนั้นค่าเคมีเลือดไม่เปลี่ยนแปลง
สารสกัดตะไคร้ด้วยเอทานอล (80%) ไม่มีฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์ใน Staphylococcus typhimurium TA98 และก็ TA100 มีผู้ทดลองฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์ใน mammalian cells ของ b-myrcene ซึ่งเป็นสารสำคัญในตะไคร้ พบว่าไม่พบฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์ มีผู้ทดลองใช้ตะไคร้แห้ง ขนาด 400 มคก./จานเพาะเชื้อ มาทดลองกับ S. typhimurium TA98 และเมื่อนำน้ำสุกใบตะไคร้กับเนื้อ (วัว ไก่ หมู) ขนาด 4, 8 และ 16 มิลลิกรัม/จานเพาะเชื้อ ทดลองกับ S. typhimurium TA98 รวมทั้ง TA100 ไม่พบฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์ และสารสกัดด้วยน้ำขนาด 0.5 ซีซี/จานเพาะเชื้อ ไม่เป็นผลก่อกลายพันธุ์ใน Bacillus subtilis H-17 (Rec+) และ M-45 (Rec-) ตะไคร้สดในขนาด 1.23 มิลลิกรัม/ซีซี ไม่มีพิษต่อยีน (16) รวมทั้ง b-myrcene ซึ่งเป็นสารสำคัญก็ไม่เจอพิษเหมือนกัน
สาร citral ซึ่งเป็นสารที่ได้จากน้ำมันหอมระเหยจากใบ เป็นพิษต่อเซลล์ P388 mouse leukemia และก็น้ำมันหอมระเหย เป็นพิษต่อเซลล์ P388 leukemia โดยมีค่า IC50 5.7 มคก./มล. แต่เมื่อผสมน้ำมันหอมระเหยตะไคร้กับโหระพาช้าง (1:1 vol./vol.) มีค่า IC50 10.2 มคกรัม/มล. ส่วนสกัด (partial purified fraction) ไม่เป็นพิษต่อเซลล์ PS (murine lymphocytic leukemia P388),FA   ( murine ascites mammary carcinoma FM3A ) แต่สารสกัดหยาบคายแสดงฤทธิ์อย่างอ่อนต่อเซลล์ FA สารสกัดใบด้วยเมทานอล ในขนาด 50 มคก./ มล. ออกฤทธิ์ไม่แน่นอนต่อเซลล์ของมะเร็ง CA-9KB แม้กระนั้นในขนาด 20 มคกรัม/ มิลลิลิตร ไม่เป็นพิษต่อเซลล์ RAJI
มีผู้ทดลองพิษของชาที่จัดแจงจากตะไคร้พบว่าเมื่อให้อาสาสมัครสุขภาพดีรับประทานเกิดไคร้ 1 ครั้ง หรือรับประทานวันละครั้งตรงเวลา 2 อาทิตย์ ไม่พบการเปลี่ยนแปลงทางเคมีในเลือด เม็ดเลือดและก็ปัสสาวะ มีบางรายเท่านั้นที่มีปริมาณบิลลิรูบิน และ amylase สูงขึ้น จึงถือว่าปลอดภัย ส่วนน้ำมันตะไคร้เมื่อผสมในน้ำหอม โดยผสมน้ำมันตะไคร้ร้อยละ 0.8 พบว่ามีอาการแพ้ อย่างไรก็ตามการแพ้นี้อาจจะเกิดขึ้นได้ก็เพราะสารอื่นได้ รวมทั้งมีรายงานความเป็นพิษต่อถุงลมปอดเมื่อดมกลิ่นน้ำมันตะไคร้
ข้อเสนอ / ข้อควรระวัง

• การบริโภคตะไคร้หรือการใช้ตะไคร้ทาบนผิวหนังเพื่อวัตถุประสงค์ทางการรักษาโรค บางทีก็อาจจะไม่เป็นอันตรายแม้ใช้ตะไคร้ในระยะเวลาสั้นๆภายใต้การดูแลและข้อเสนอจากแพทย์
  
• การสูดดมสารที่มีส่วนประกอบของตะไคร้ อาจจะทำให้เป็นผลใกล้กันที่เป็นอันตรายและก็เป็นพิษต่อร่างกายได้ในคนเจ็บบางราย ดังเช่นว่า ผู้มีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพปอด
• ขอความเห็นหมอ เภสัชกร และเรียนรู้ข้อมูลบนฉลากอย่างรอบคอบก่อนใช้สินค้าใดๆก็ตามที่มีสารสกัดมาจากตะไคร้ก่อนเสมอ เพื่อเลี่ยงการเกิดผลข้างเคียงที่บางทีอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพข้างหลังการบริโภค
• ระวังการใช้ตะไคร้แล้วก็สินค้าจากตะไคร้ในผู้ที่เป็นต้อหิน (glaucoma) เนื่องด้วย citral จะมีผลให้ความดันในดวงตามากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

• ตะไคร้.บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน.ฉบับประชาชนทั่วไป.สำนักงานข้อมูลสมุนไพร.คณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล.
• ตะไคร้แกง.ฐานข้อมูลเครื่องยา คณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
• Puatanachokchai R, Vinitketkumnuen U, Picha P.  Antimutagenic and cytotoxic effects of lemon grass.  The 11th   Asia Pacific Cancer Conference, Bangkok Thailand, 16-19 1993.
• คุณค่าทางโภชนาการของอาหารไทย.กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.2544.
• Carlini EA, Contar JDDP, Silva-Filho AR, Solveira-Filho NG, Frochtengarten ML, Bueno,OFA. Pharmacology of  lemongrass (Cymbopogon citratus Stapf).    Effects of teas prepared from the leaves on laboratory animals.  J  Ethnopharmacol 1986;17(1):37-64.
• ตะไคร้สรรพคุณประโยชน์กับบทพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์.พบแพทย์ดอทคอม. http://www.disthai.com/
  
• Lemongrass oil West Indian.  Food Cosmet Toxicol 1976;14:457.
• กาญจนา ขยัน,การอบแห้งตะไคร้ด้วยเทคนิคการให้ความร้อนแบบไดอิเล็กตริกโดยใช้เครื่องอบไมโครเวฟที่ควบคุมอุณหภูมิได้.
• Vinitketkumnuen U, Puatanachokchai R, Kongtawelert P, Lertprasertsuke N, Matsushima T.  Antimutagenicity of   lemon grass (Cymbopogon citratus Stapf) to various known mutagens in Salmonella mutation assay.  Mutat Res   1994;341(1):71-5.
• ตะไคร้ใบตะไคร้ประโยชน์และสรรพคุณตะไคร้.พืชเกษตรดอทคอมเว็บเพื่อเกษตรไทย.
• Souza Formigoni MLO, Lodder HM, Filho OG, Ferreira TMS, Carlini EA. Pharmacology of lemongrass  (Cymbopogon citratus Stapf).    Effects of daily two month administration in male and female rats and in  offspring exposed "in utero". J Ethnopharmacol 1986;17(1):65-74.
• Parra AL, Yhebra RS, Sardinas IG, Buela LI.  Comparative study of the assay of Artemia salina L. and the  estimate of the medium lethal dose (LD50 value) in mice, to determine oral acute toxicity of plant extracts.   Phytomedicine 2001;8(5):395-400.
• ตะไคร้.สมุนไพรที่มีการใช้ในผู้ติดเชื้อและผู้ป่วยเอดส์.สำนักงานข้อมูลสมุนไพร.คณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยมหิดล
• Kauderer B, Zamith H, Paumgartten FJ, Speit G. Evaluation of the mutagenicity of b-myrcene in mammalian cells   in vitro.  Environ Mol Mutagen 1991;18(1):28-34.
• Lorenzetti BB, Souza GEP, Sarti SJ, et al. Myrcene mimics the peripheral analgesic activity of lemongrass tea.  J  Ethnopharmacol 1991;34(1):43-8.   
• Skramlik EV. Toxicity and toleration of volatile oils.  Pharmazie 1959;14:435-45.
• Ostraff M, Anitoni K, Nicholson A, Booth GM. Traditional Tongan cures for morning sickness and their   mutagenic/toxicological evaluations.  J Ethnopharmacol 2000;71(1/2):201-19.
• Wohrl S, Hemmer W, Focke W, Gotz M, Jarisch R. The significance of fragrance mix, balsam of Peru, colophony   and propolis as screening tools in the detection of fragrance allergy.  Br J Dermatol 2001;145(2):268-73.
• Onbunma S, Kangsadalampai K, Butryee B, Linna T. Mutagenicity of different juices of meat boiled with herbs   treated with nitrite.  Ann Res Abst, Mahidol Univ (Jan 1 – Dec 31, 2001) 2002;29:350.
• Costa M, Di Stasi LC, Kirizawa M, et al. Screening in mice of some medicinal plants used for analgesic purposes  in the state of Sao Paulo.  J Ethnopharmacol 1989;27(1/2):25-33.
• Mishra AK, Kishore N, Dubey NK, Chansouria JPN. An evaluation of the toxicity of the oils of Cymbopogon   citr

โรคไซนัสอักเสบ (Sinusitis)
โรคไซนัสอักเสบคืออะไร  ไซนัส คือ โพรงอากาศที่อยู่ภายในกระดูกบริเวณรอบๆหรือใกล้เคียงกับจมูก ซึ่งมีอยู่ 4 กลุ่มใหญ่ๆในแต่ละข้าง  ไซนัสที่ใหญ่ที่สุดอยู่ด้านในกระดูกโหนกแก้ม (maxillary sinus)  อีกกลุ่มหนึ่งมีอยู่หลายโพรง มีขนาดเล็ก และก็อยู่ระหว่างรอบๆโคนจมูก รวมทั้งหัวตาแต่ละข้าง (ethmoidal sinuses)  ในกระดูกหน้าผากก็มีไซนัสข้างใน (frontal sinus) นอกจากนั้นยังมีไซนัสที่อยู่ใต้ฐานกะโหลกศีรษะ (sphenoidal sinus) ด้วย  หน้าที่ของไซนัสนั้นไม่เคยรู้ชัดเจน  แต่มั่นใจว่าอาจช่วยทำให้เสียงที่เราส่งแสงออกมา กังวานขึ้น, ช่วยให้กะโหลกศีรษะค่อยขึ้น และก็ช่วยรักษาสมดุลของศีรษะ, ช่วยสำหรับการปรับความดันของอากาศด้านในโพรงจมูก  ในกรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงของความดัน แล้วก็สร้างสารคัดหลั่งที่ปกป้องการต่อว่าดเชื้อของโพรงจมูกรวมทั้งไซนัส
ซึ่งในคนปกติทั่วไป มูกที่ทำขึ้นในโพรงไซนัสจะระบายลงตามทางเชื่อมมาออกที่รูเปิดในโพรงจมูก กลายเป็นน้ำมูก หรือเสมหะใส เพื่อความชุ่มชื้นและชะล้างโพรงจมูก แต่ว่าถ้าหากรูเปิดดังที่ได้กล่าวผ่านมาแล้วถูกอุดกัน (อาทิเช่น ไม่สบายหวัด หรือโรคไข้หวัดภูมิแพ้) ทำให้มูกในโพรงไซนัสไม่สามารถ ระบายออกมาได้ มูกก็จะหมักหมมกลายเป็นของกินในการเจริญเติบโตของเชื้อโรคที่ขยายมาจากโพรงจมูกเข้าไปในไซนัส ทำให้เยื่อบุภูมิแพ้บวม ขนอ่อนในไซนัสสูญเสียหน้าที่สำหรับการขับมูก ทำให้มีการสะสมของมูกมากขึ้นเรื่อยๆแปลงเป็นหนองขังอยู่ในไซนัส เกิดลักษณะของโรคภูมิแพ้ขึ้นมา
โรคแพ้อากาศ ยังสามารถแบ่งได้เป็น 3 ประเภท คือจำพวกรุนแรง (มีลักษณะอาการน้อยกว่า 30 วัน) จำพวกครึ่งกะทันหัน (มีลักษณะอยู่ระหว่าง 30-90 วัน) รวมทั้งจำพวกเรื้อรัง (มีลักษณะอาการมากกว่า 90 วัน) โดยการอักเสบบางทีอาจเกิดกับไซนัสได้ทุกตำแหน่ง อาทิเช่น ไซนัสข้างตา (Ethmoid sinus), ไซนัสหน้าผาก (Frontal sinus), ไซนัสโหนกแก้ม (Maxillary sinus) แล้วก็ไซนัสที่อยู่ใต้ฐานกะโหลกศีรษะ (Sphenoidal sinus) แม้กระนั้นที่พบได้มากที่สุด คือ ไซนัสโหนกแก้ม (Maxillary sinus) ซึ่งจะมีผลให้มีอาการปวดที่รอบๆโหนกแก้ม  แม้กระนั้นโรคนี้ส่วนมากชอบไม่มีความร้ายแรง เว้นแต่สร้างความอารมณ์เสียหรือปวดทรมาทรกรรม ส่วนน้อยที่อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง แม้ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องตั้งแต่แรก ก็มักจะหายได้ หรือลดภาวะแทรกซ้อนลงได้
  โรคไซนัสอักเสบเป็นโรคที่พบได้บ่อยที่สุดโรคหนึ่งที่ทำให้ผู้เจ็บป่วยมาพบแพทย์  ราวกันว่าราษฎรทั่วไป 1 ใน 8 คน  จะเป็นโรคไซนัสอักเสบในช่วงใดช่วงหนึ่งของชีวิต  เกิดการของการเกิดภูมิแพ้   มีลัษณะทิศทางที่เกิดเพิ่มมากขึ้นในฤดูกาลที่มีคนเจ็บป่วยหวัดหรือมีการอักเสบติดเชื้อในทางเดินหายใจมาก โดยปกติ
มากกว่า 0.5% ของผู้เจ็บป่วยที่เป็นโรคหวัด ได้โอกาสกำเนิดเป็นภูมิแพ้ตาม มา ผู้ป่วยที่เป็นโรคจมูกอักเสบภูมิแพ้ (Allergic rhinitis) หรือโรคหืดจะมีไซนัสอักเสบร่วมด้วยโดยประมาณ 40-50% อุบัติการของภูมิแพ้ประเภทกระทันหันที่เกิดขึ้นมาจากการติดเชื้อแบคทีเรียในคนแก่ที่เกิดตามหลังหวัดพบได้ราวๆร้อยละ 0.5-2 รวมทั้งในเด็กพบได้ราวจำนวนร้อยละ 5-10 สำหรับโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังนั้น  ในกลุ่มมวลชนทั่วไปเจอโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังประมาณร้อยละ 1.2-6 
ที่มาของโรคแพ้อากาศ

• การตำหนิดเชื้อของระบบฟุตบาทหายใจตอนบน (Upper respiratory tract infec tion) ระยะต้นเกิดจากเชื้อไวรัสโรคไข้หวัด ซึ่งจะไปทำให้เยื่อบุจมูกอักเสบ ซึ่งบางทีอาจอักเสบต่อ เนื่องเข้าไปถึงในไซนัส ถัดมามีการติดเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วย โดยธรรมดาก็จะหายได้เป็นปกติ แม้กระนั้นหากการติดเชื้อนั้นร้ายแรง อาจเกิดการทำลายของเยื่อบุจมูกและก็เยื่อบุไซนัส ทำให้มีการบวมและมีพังผืด นำไปสู่การอุดตันของรูเปิดระหว่างไซนัสกับโพรงจมูก ร่วมกับการที่เซลล์ขน (Cilia) ที่มีบทบาทผลักดันสารคัดหลั่งในไซนัส ไม่ทำงาน ก็จะทำให้การอักเสบแปลงเป็นการอักเสบเรื้อรังได้
• การต่อว่าดเชื้อของฟัน โดยยิ่งไปกว่านั้นฟันกรามน้อยและก็ฟันกรามแถวบน โดยธรรมดาพบว่า ประมาณ 10% ของการอักเสบของไซนัสแมกสิลลาจะเกิดขึ้นได้เนื่องมาจากฟันผุ (เนื่องจากผนังด้านล่างของไซนัสแมกสิลลาจะชิดกับรากฟันดังที่กล่าวถึงมาแล้ว) บางรายจะออกอาการชัดแจ้งภายหลังที่ไปถอนฟันแล้วเกิดรูทะลุระหว่างไซนัสแมกสิลลาและเหงือก (Oroantral fistula) ขึ้น
• โรคติดเชื้ออื่นๆอย่างเช่น ไข้หวัดใหญ่ โรคฝึก โรคไอกรน
• การว่ายน้ำ มุดน้ำ ซึ่งบางทีอาจเกิดการสำลักน้ำเข้าไปในจมูกและก็เข้าไปในไซนัสได้ โดยอาจมีเชื้อโรคเข้าไปด้วย นำมาซึ่งการอักเสบได้ นอกเหนือจากนั้น สารคลอรีน (Chlorine) ในสระว่ายน้ำ ยังเป็นสารเคมีที่นำไปสู่การอักเสบของเยื่อบุไซนัสได้
• การกระทบกระแทกอย่างแรงบริเวณใบหน้า อาจจะเป็นผลให้ไซนัสโพรงอันใดโพรงหนึ่งแตกหัก บอบช้ำบวม หรือมีเลือดออกข้างในโพรง กระตุ้นให้เกิดการอักเสบติดโรคตามมาได้
• มีสิ่งปลอมปนในจมูก ดังเช่นว่า เมล็ดผลไม้ จึงก่อการอุดตันโพรงจมูก จึงเป็นสาเหตุให้มีการติดเชื้อโรคอีกทั้งในโพรงจมูก แล้วก็ในไซนัส
• จากความเคลื่อนไหวความดันอากาศบริเวณตัวทันที (Barotrauma หรือ Aero sinusitis) ได้แก่ ขณะเครื่องบินขึ้นหรือลงจอด และการดำน้ำลึก เป็นต้น หากรูเปิดของไซนัสขณะ นั้นบวมอยู่ ดังเช่น กำลังเป็นหวัด หรือโรคจมูกอักเสบภูมิแพ้ (Allergic rhinitis) กำเริบ จะทำให้เยื่อบุ บวมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ รวมถึงอาจมีการหลั่งของเหลว/สารคัดหลั่งออกมา หรือมีเลือดออกได้ ก็เลยก่อการอักเสบขึ้น ซึ่งพบบ่อยที่ไซนัสฟรอนตัล ที่มา  :    wikipedia                 

ส่วนไซนัสอักเสบเรื้อรังมักสำเร็จสอดแทรกจากภูมิแพ้ฉับพลันที่  มิได้รับการดูแลรักษาที่ถูก นอกเหนือจากนี้ ยังอาจเป็นเพราะเนื่องจากต้นเหตุอื่นๆอาทิเช่น หวัดภูมิแพ้เรื้อรัง ริดสีดวงจมูก เนื้องอกในโพรงจมูกหรือไซนัส ผนังกั้นจมูกคด การตำหนิดเชื้อของทางเท้าหายใจส่วนต้นซ้ำซาก การสูบบุหรี่ มลภาวะทางอากาศ โรคกรดไหลย้อน (หูรูดปลายหลอดอาหารเสื่อม ทำให้มีน้ำย่อยซึ่งเป็น กรดไหลย้อนขึ้นมาที่ไซนัส เวลาเข้านอนค่ำคืน) โรคฟันรวมทั้งช่องปากเรื้อรัง ภาวการณ์ภูมิคุ้มกันต่ำ (ดังเช่นว่า เบาหวาน เอดส์) เป็นต้น
อนึ่งสำหรับการอักเสบกะทันหันของไซนัส มักมีเหตุที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส ดังเช่นว่า เชื้อไวรัสหวัด แม้กระนั้นเมื่อเป็นการอักเสบเรื้อรัง มักมีเหตุที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น Streptococci, Staphylococcus, Haemophilus influenzae, Klebsiella pneumoniae, Bacteroides melaninogenicus, แม้กระนั้นอาจพบจากการติดเชื้อราได้ ดังเช่นว่า Aspergillus และก็ Dematiaceous fungi
ลักษณะของโรคไซนัสอักเสบ
ภูมิแพ้กะทันหัน  ในผู้ใหญ่มักมีอาการปวดบริเวณใบหน้าบริเวณไซนัสที่อักเสบ เป็นต้นว่า ปวดที่บริเวณหัวตา หน้าผาก โหนกแก้ม  บริเวณกระบอกตา หรือข้างหลังกระบอกตา บางรายบางทีอาจรู้สึก เหมือนปวดฟัน         ที่มา  :    wikipedia               
ตรงฟันซี่บน บางทีอาจปวดเพียงแต่ฝ่ายเดียวหรือ 2 ข้างก็ได้ ลักษณะของการปวดมักเป็นมากช่วงเวลาเช้าหรือบ่าย เวลาก้มศีรษะหรือเปลี่ยนแปลงท่า คนเจ็บมักมีอาการคัดแน่นจมูก พูดเสียงขึ้นจมูก มีน้ำมูกเป็นหนองออกข้นเหลืองหรือเขียว                 
หรือมีเสลดข้นเหลืองหรือเขียวไหลจากด้านหลังจมูกลงในคอ จำเป็นต้องคอยสูดหรือขากออก  อาจมีลักษณะของการปวดศีรษะ จับไข้ เมื่อยล้า เจ็บคอ ปวดหู ไอ หายใจมีกลิ่นเหม็น ความรู้สึก สำหรับการรับรู้กลิ่นหรือรสชาติลดน้อยลง
ในเด็ก อาการมักกำกวมเท่าผู้ใหญ่ อาจมีอาการเป็นหวัดเป็นเวลายาวนานกว่าธรรมดา กล่าวคือมีน้ำมูก (ใสหรือข้นเป็นหนองก็ได้) รวมทั้งไอเป็นเวลานานกว่า 10 วัน ชอบไอทั้งยังตอนกลางวันและกลางคืน อาจมีไข้ต่ำๆรวมทั้งหายใจมีกลิ่นเหม็นร่วมด้วย  เด็กบางรายอาจแสดงอาการเป็นหวัดรุนแรงกว่าธรรมดา เป็นต้นว่า จับไข้สูงยิ่งกว่า 39 องศาเซลเซียส น้ำมูกข้นเป็นหนอง ปวดที่ใบหน้า หลังจากที่ตื่นนอนขึ้นมาแล้วมองเห็นอาการบวมรอบๆตา ซึ่งลักษณะของภูมิแพ้ตอนนี้มีระยะเวลาฟื้นตัวจนหายดีราว 2 – 4 อาทิตย์
ไซนัสอักเสบเรื้อรัง มักมีอาการสม่ำเสมอวันแล้ววันเล่านานเกิน 90 วัน โดยในผู้ใหญ่มักมีลักษณะอาการคัดจมูก มีเสมหะข้นเหลืองหรือเขียวไหลจากข้างหลังจมูกลงในคอหายใจมีกลิ่นเหม็น ความรู้สึกในการรับรู้กลิ่นน้อยลง ส่วนมากมักไม่มีไข้และอาการปวดไซนัสแบบที่พบในไซนัสอักเสบกะทันหัน  ในเด็กมักมีลักษณะไอ น้ำมูกไหล จาม หายใจมีกลิ่นเหม็น มีโรคติดเชื้อของทางเท้าหายใจส่วนต้น หรือหูชั้นกลางอักเสบ โดยในอาการของภูมิแพ้ช่วงนี้มักเกิดต่อเนื่องกำเนิด 12 อาทิตย์ และพบได้มากร่วมกับโรคภูมิแพ้
ทั้งนี้ไซนัสอักเสบมักมีสาเหตุจากการตำหนิดเชื้อไวรัส พบในอัตรา 90% ของคนป่วย ถ้าเกิดว่าไม่มีภาวะแทรกซ้อนหรือการพัฒนาโรคที่ร้ายแรงขึ้น อาการจะทุเลาลงและก็หายดีเองภายในช่วงระยะเวลาประมาณ 10 วัน ขณะที่การตำหนิดเชื้อแบคทีเรียจนถึงทำให้ไซนัสอักเสบจะพบได้ไม่บ่อยนัก ราวๆ 5-10% เท่านั้น แล้วก็จำต้องได้รับการดูแลรักษาด้วยยาต้านเชื้อแบคทีเรียโดยเฉพาะ ซึ่งมักมีลักษณะเป็นเวลานานกว่า 10 วัน หรืออาการเกิดขึ้นอีกภายหลังเป็นมานาน 5 วัน
วิธีการรักษาโรคไซนัสอักเสบ ในพื้นฐานหมอจะไต่ถามอาการและก็ประวัติการป่วย ร่วมกับการตรวจร่างกายเป็นสำคัญรวมทั้งอาจมีการตรวจพิเศษเพิ่มเติมอีก ดังนี้
ประวัติการรักษา/ความเป็นมาอาการ

• ประวัติที่ช่วยสำหรับการวินิจฉัยโรคภูมิแพ้กะทันหัน ตัวอย่างเช่น เป็นหวัดมานานมากกว่า 7-10 วัน,  เป็นหวัดที่มีลักษณะรุนแรงมากมาย,  ไข้สูง,  คัดจมูก, มีน้ำมูกเหลืองข้น,  ได้กลิ่นลดน้อยลง, ปวดหรือ
• ตื้อทึบบริเวณโหนกแก้มคล้ายปวดฟันบน, ปวดรอบๆจมูก หัวคิ้ว หรือหน้าผาก, เจ็บคอ, เสมหะไหลลงคอ, ไอ, ปวดศีรษะ, อาการทางจมูกที่ไม่ดีขึ้นหลังให้ยาหดหลอดเลือด  โดยมีอาการดังกล่าวภายในระยะเวลาไม่เกิน 1 เดือน   ผู้ป่วยโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังมักมีอาการไม่เฉพาะเจาะจงเช่น คัดจมูก, การรับกลิ่นลดลงหรือไม่ได้กลิ่น, มีน้ำมูกสีเขียวเหลืองในจมูกหรือไหลลงคอ, ปวดศีรษะ, มีกลิ่นปาก, ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น, ลิ้นเป็นฝ้า, คอแห้ง, มีเสมหะในคอ, เจ็บคอ ระคายคอเรื้อรัง, ไอ, ปวดหูหรือ หูอื้อ
• การตรวจร่างกาย ได้แก่
• การตรวจในโพรงจมูก มักพบว่าเยื่อบุจมูกบวมแดง อาจพบมีหนองหรือมูก บางรายอาจพบหนองตามตำแหน่งที่มีรูเปิดของไซนัส
• มีอาการเจ็บ โดยเมื่อกดลงบนใบหน้า ผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บ จุดกดเจ็บของไซนัสแม็กซิลล่าอยู่ที่ผนังด้านหน้าชิดกับจมูก จุดกดเจ็บของไซนัสฟรอนตัลอยู่ที่ใต้หัวคิ้วใกล้กับดั้งจมูก หรืออาจจะเคาะเบาๆที่บริเวณหน้าผากซึ่งถ้ามีการอักเสบจะรู้สึกเจ็บ จุดกดเจ็บของไซนัสเอธมอยด์อยู่ที่บริเวณหัวตา ส่วนไซนัสสฟีนอยด์ไม่สามารถตรวจได้เนื่องจากอยู่ลึกมาก แต่ทั้งนี้ ในไซ นัสอักเสบเรื้อรัง มักไม่มีอาการกดเจ็บอย่างชัดเจน ยกเว้นแต่มีการอักเสบเฉียบพลันแทรกซ้อน
• การตรวจในช่องปาก อาจพบมีหนองไหลจากโพรงหลังจมูกลงมาบนผนังลำคอ เรียกว่า Postnasal drip ซึ่งเป็นตัวช่วยในการวินิจฉัยไซนัสอักเสบเรื้อรังที่ค่อนข้างจะแน่นอนอย่างหนึ่ง อาจพบผนังลำคอเป็นตุ่ม ขรุขระ เนื่องจากมีเนื้อเยื่อน้ำเหลืองในช่องคอโตขึ้น จากต้องทำหน้าที่กำจัดเชื้อโรคที่ติดมากับหนองจากไซนัส ซึ่งไหลลงมาในลำคอเป็นประจำ แต่ลักษณะขรุขระนี้ อาจจะพบได้ในผู้ป่วยโรคจมูกอักเสบภูมิแพ้ คอหอยอักเสบ และผู้ป่วยที่ผ่าตัดต่อมทอนซิล และอาจพบมีฟันผุโดยเฉพาะ ฟันกรามบน
• การตรวจพิเศษ เช่น
• การตรวจเพื่อดูการผ่านทะลุของแสง (Transillumination test) ใช้ช่วยการวินิจฉัยการอัก เสบของไซนัสแม็กซิลล่า และ ของไซนัสฟรอนตัล ถ้าไซนัสไม่มีแสงสว่างผ่านลอดไปได้เลยจะช่วยบอกว่ามีโรคได้อย่างแม่นยำ แต่ในเด็กอายุต่ำกว่า 10 ปี วิธีนี้มักไม่ได้ประโยชน์เพราะเยื่อบุและผนังกระดูกเด็กที่ล้อมไซนัส มักจะหนากว่าผู้ใหญ่ แสงจึงมักผ่านไม่ได้
• การตรวจภาพไซนัสด้วยอัลตราซาวด์ สามารถตรวจหาหนองในโพรงไซนัสได้ดี
• การเจาะไซนัส (Antral proof puncture) ใช้ตรวจไซนัสแมกซิลลา
• Sinuscopy เป็นการส่องกล้องตรวจในไซนัส ปัจจุบันเกือบจะเข้ามาแทนที่วิธีเจาะไซนัส Antral proof puncture โดยทำต่อจากการถ่ายภาพเอกซเรย์ธรรมดา ไซนัสสำหรับผู้ป่วยโพรงอากาศข้างจมูกแม็กซิลล่าอักเสบเรื้อรัง ถ้าพบหนองก็สามารถเก็บตัวอย่างส่งเพาะเชื้อ และล้างหนองได้ในคราวเดียวกัน ถ้าพบเป็นถุงน้ำ หรือ ริดสีดวงขนาดเล็กก็จะตัดออกผ่านทางกล้องส่องได้ นอกจากนี้ การเห็นพยาธิสภาพและการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุและของรูเปิดไซนัสด้วยตาโดยตรง ทำให้สามารถวินิจฉัยและวางแผนให้การรักษาไซนัสอักเสบที่เหมาะสมต่อไปได้อย่างเหมาะสม
• การถ่ายภาพไซนัสด้วยเอมอาร์ไอ ใช้แยกก้อนเนื้อ หรือถุงน้ำออกจากของเหลว
• การตรวจด้วยการส่องกล้องโพรงจมูก (Nasal endoscopy)
• การถ่ายภาพไซนัสด้วยเอกซเรย์
• การถ่ายภาพไซนัสด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ เป็นวิธีดีที่สุดในการตรวจหาพยาธิสภาพของไซนัสในปัจจุบัน แต่ค่าใช้จ่ายในการตรวจค่อนข้างแพง
• หลักในการรักษาโรคไซนัสอักเสบ ประกอบด้วย
  
• กำจัดเชื้อโรคที่เป็นสาเหตุ  โดยการให้ยาต้านจุลชีพ  เพื่อทำให้อาการของโรคดีขึ้นเร็ว   การเลือกชนิดของยาต้านจุลชีพขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการติดเชื้อ, การดำเนินโรค,  ความไวต่อยาต้านจุลชีพของเชื้อนั้นๆ และ อุบัติการของการดื้อยา     ระยะเวลาของการให้ยาต้านจุลชีพนั้น  ในรายที่เป็นไซนัสอักเสบเฉียบพลันควรให้ยาต้านจุลชีพอย่างน้อย 10-14 วัน หรือให้จนผู้ป่วยไม่มีอาการผิดปกติแล้วให้ต่ออีก 1 สัปดาห์หลังจากนั้น     ในรายที่เป็นไซนัสอักเสบเรื้อรังควรให้ยาต้านจุลชีพเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 3-6 สัปดาห์ เช่น ยากลุ่ม Amoxicillin, Clarithromycin และ Azithromycin แต่หากผู้ป่วยต้องอยู่อาศัยในบริเวณที่มีโอกาสติดเชื้อสูง หรืออาการไม่ดีขึ้นหลังรับยาไปแล้ว 2-3 วัน แพทย์จะใช้ยารักษาในขั้นถัดไป เช่น Amoxicillin-clavulanate, Cephalosporins, Macrolides, Fluoroquinolones และ Clindamycin เป็นต้น
• ทำให้การไหลเวียนของสารคัดหลั่งและอากาศภายในไซนัสดีขึ้น
• 1 ยาหดหลอดเลือด ทำให้การบวมของเยื่อบุจมูกลดลง,  บรรเทาอาการคัดจมูก ทำให้รูเปิดของไซนัสโล่งขึ้น  อาจให้ในรูปยาพ่นหรือยาหยอดจมูก หรือ ยารับประทาน หรือให้ร่วมกันทั้งสองชนิดก็ได้    สำหรับยาหดหลอดเลือดที่พ่นหรือหยอดจมูก ไม่ควรใช้นานกว่า 7 วัน เพราะจะทำให้เยื่อบุจมูกเสียได้   ส่วนยาหดหลอดเลือดชนิดรับประทาน  ควรระวังผลข้างเคียง เช่น ความดันโลหิตสูง  หัวใจเต้นเร็ว  นอนไม่หลับ  กระสับกระส่ายด้วย เช่น pseudoephedrine และ phenylephrine โดยแพทย์จะจ่ายยาในปริมาณรับประทาน 10 - 14 วัน ยาลดอาการคัดจมูกแบบพ่นหรือหยด เช่น Oxymetazoline และ Hydrochloride ใช้รักษาภายใน 3-5 วัน
• 2 ยาสตีรอยด์พ่นจมูก (Nasal Cortixosteroids) อาจมีประโยชน์ในรายที่เป็นไซนัสอักเสบเรื้อรัง หรือ ไซนัสอักเสบเป็นๆ หายๆ โดยเฉพาะถ้ามีโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ หรือชนิดที่ไม่แพ้ร่วมด้วย ยาพ่นจมูกดังกล่าวจะช่วยลดการอักเสบในจมูก  ทำให้รูเปิดของไซนัส ที่มาเปิดในโพรงจมูกโล่งขึ้น  ช่วยให้การไหลเวียนของอากาศ  การระบายของสารคัดหลั่งหรือ หนองที่อยู่ภายในไซนัสดีขึ้น
• 3 ยาต้านฮิสตะมีน ไม่แนะนำให้ใช้ ยาต้านฮิสตะมีนรุ่นเก่าในผู้ป่วยไซนัสอักเสบ ที่ไม่ได้มีโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ร่วมด้วย   เนื่องจากอาจทำให้น้ำมูกและสารคัดหลั่งแห้งและเหนียวได้ ในรายที่มีโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ร่วมด้วย  ควรเลือกใช้ยาต้านฮิสตะมีนรุ่นใหม่  เนื่องจากมีผลข้างเคียงดังกล่าวค่อนข้างน้อย 
• 4  ยาละลายมูกหรือเสมหะ ยังไม่มีการศึกษาที่แสดงถึงประสิทธิภาพของยาละลายมูกในการรักษาโรค ไซนัสอักเสบชัดเจน
• 5 การล้างจมูกด้วยน้ำเกลืออุ่นๆ  เป็นการชะล้างเอาน้ำมูก หนอง  สิ่งสกปรกในจมูก ซึ่งเกิดจากการอักเสบในโพรงจมูกและไซนัสออก  เพื่อให้โพรงจมูกและบริเวณรูเปิดของไซนัสโล่ง   ทำให้การพัดโบกของขนกวัดที่เยื่อบุจมูกดีขึ้น อาการต่างๆ ของผู้ป่วยจะดีขึ้นเร็ว
• 6 การสูดดมไอน้ำเดือด จะช่วยทำให้เยื่อบุจมูกยุบบวม  โล่ง  อาการคัดจมูกน้อยลง  อาการปวดตื้อๆ ที่ศีรษะดีขึ้น   นอกจากนั้นยังทำให้การพ่นยาเข้าไปในจมูก มีประสิทธิภาพมากขึ้น
• 7 การผ่าตัด   ส่วนใหญ่ของผู้ป่วยที่เป็นโรคไซนัสอักเสบ มักจะหายได้โดยการใช้ยาอย่างเต็มที่  ส่วนน้อยที่ต้องรับการผ่าตัด  ดังนั้นในการรักษาจึงพยายามใช้ยาอย่างเต็มที่ก่อน   การผ่าตัดเป็นการแก้ไขพยาธิสภาพที่ทำให้รูเปิดระหว่างโพรงจมูกและไซนัสอุดตัน โดยแพทย์จะใช้การผ่าตัดด้วยวิธี Functional Endoscopic Sinus Surgery (FESS) เป็นการผ่าตัดผ่านทางรูจมูกด้วยกล้องเอ็นโดสโคปซึ่งเป็นกล้องขยายที่มีขนาดเล็ก แพทย์จะใช้เครื่องมือที่ถูกออกแบบมาพิเศษในการผ่าตัดนี้และมองภาพขณะผ่าตัดผ่านกล้อง ผู้ป่วยจะได้รับยาชาหรือยาสลบในขณะผ่าตัดโดยขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการป่วย

สิ่งที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงที่นำไปสู่โรคไซนัสอักเสบ

• เป็นโรคหวัดเรื้อรังโดยไม่ได้รับการดูแลและรักษาให้หายขาด
• การเกิดการต่อว่าดเชื้อที่ฟัน อาทิเช่น ฟันผุ การถอนฟันแล้วมีการติดเชื้อโรคภายหลัง
• การถูกกระทบอย่างแรงที่บริเวณใบหน้าบริเวณโพรงไซนัส
• คนที่มีภาวะของโรคภูมิแพ้
• อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดี ดังเช่นบริเวณโรงงาน หรือ ชุมชนแออัด
• ผนังด้านข้างของโพรงจมูกโค้งงอผิดแบบ (Paradoxical turbinate)
• ต่อมอะดีนอยด์โต หรือ มีสิ่งปลอมปนในจมูกเด็กเป็นระยะเวลานานๆดังเช่น เมล็ดผลไม้ต่างๆ
• ผู้เจ็บป่วยที่ใส่ท่อช่วยหายใจ หรือใส่สายให้อาหารทางจมูก อยู่เป็นระยะเวลานาน
• ภาวการณ์ที่ทำให้เซลล์ขน (Cilia) ซึ่งเป็นเซลล์สนับสนุนสารคัดเลือกหลั่งออกจากไซนัส เสียไป ก็เลยเกิดการคั่งของสารคัดเลือกหลั่งในไซนัส และก็เกิดการอักเสบติดโรคได้ ดังเช่นว่า ในภาวการณ์ข้างหลังเป็นโรคหวัด

การติดต่อของโรคแพ้อากาศ โรคไซนัสอักเสบเป็นโรคที่เกิดขึ้นมาจากการอักเสบบวมของเยื่อบุไซนัสกระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดการแคบของรูเปิดจากไซนัสที่เข้าสู่โพรงจมูก และมีการค้างของสารคัดหลั่ง (เมือก) ในโพรงไซนัสไม่อาจจะกระบายออกรวมทั้งเมื่อมีการสะสมของเมือกมากมายก็เลยเปลี่ยนเป็นหนองขังในไซนัสเกิดอาการต่างๆตามมา โดยโรคไซนัสอักเสบนี้ไม่จัดอยู่ในโรคติดต่อด้วยเหตุว่าไม่เจอการติดต่อจากคนสู่คน หรือจากสัตว์สู่คนอะไร
การปฏิบัติตนเมื่อมีอาการป่วยด้วยโรคแพ้อากาศ

• ควรจะกินยาดังที่แพทย์สั่งให้การรักษาอย่างจริงจัง รวมทั้งติดตามผลของการรักษากับแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
• พักให้เพียงพอ
• ดื่มน้ำมากๆ
• ดมละอองน้ำอุ่น รวมทั้งล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ (ในเรื่องที่หมอเสนอแนะและสอนให้ทำ)
• หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ ควันบุหรี่ และมลพิษทางอากาศ
• งดเว้นดื่มเครื่องดื่มที่ผสมแอลกอฮอล์
• หลีกเลี่ยงการว่ายน้ำในสระว่ายน้ำนานๆเนื่อง จากคลอรีนในสระอาจส่งผลให้เกิดการเคืองเยื่อบุจมูกแล้วก็ไซนัสได้
• หลบหลีกการเดินทางโดยเครื่องบินในเวลาที่จับไข้หวัด หวัดภูมิแพ้ หรือภูมิแพ้กำเริบ ถ้าเกิดหลบหลีกไม่ได้ ควรรับประทานยาแก้คัดจมูก ยกตัวอย่างเช่น สูโดเอฟีดรีน (pseudoephedrine) ครั้งละ 1-2 เม็ดก่อนเดินทาง แล้วก็ซ้ำได้ทุก 6 ชั่วโมงระหว่างเดินทางระยะไกล

การคุ้มครองตนเองจากโรคไซนัสอักเสบ

• หมั่นดูแลรักษาสุขภาพร่างกายทั่วๆไปให้แข็งแรง (อย่างเช่น ทานอาหาร สุขภาพ บริหารร่างกาย นอนพักให้พอเพียง คลายเครียด)
• ปกป้องตนเองจากไข้หวัด ซึ่งเป็นต้นเหตุสำคัญของการป่วยภูมิแพ้ หรือหากเจ็บป่วยหวัดแล้วจำเป็นต้องรีบรักษาให้หายสนิทอย่างรวดเร็ว
• อยู่ในที่มีอากาศระบาย ไม่มีฝุ่นละออง หรือสิ่งที่จะกระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดอาการโรคภูมิแพ้
• อย่าให้ร่างกายจะต้องเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างรวดเร็วเกินความจำเป็น
• ไม่ว่ายน้ำ มุดน้ำ ขณะที่มีการติดโรคในช่องจมูก
• ลด หรือ เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์
• รักษาสุขภาพฟันคุ้มครองไม่ให้ฟันผุเพื่อหลีกเลี่ยงการตำหนิดเชื้อในโพรงปากที่เป็นสาเหตุของโรไซนัสอักเสบ

สมุนไพรที่ช่วยคุ้มครองป้องกัน/รักษาโรคไซนัสอักเสบ
ฟ้าทะลายขโมย ชื่อวิทยาศาสตร์Andrographis paniculata (Burm. f.) Nees วงศ์    Acanthaceae สารออกฤทธิ์ andrographolide, deoxyandographolide, didehydro-deoxyandrographolide และก็ neoandrographolide ฟ้าทะลายโจรได้ผลในการคุ้มครองหวัดแล้วก็บรรเทาอาการหวัด การศึกษาในผู้เรียนโตช่วงหน้าหนาว ให้รับประทานยาเม็ดฟ้าทะลายมิจฉาชีพแห้ง ขนาด 200 มก./วัน ในเดือนแรกของการทดลองยังไม่พบไม่เหมือนกันระหว่างกรุ๊ปที่รับประทานยาและก็กลุ่มควบคุม ภายหลัง 3 เดือนของการทดสอบ อุบัติการณ์การเป็นหวัดน้อยลงอย่างเป็นจริงเป็นจังทางสถิติเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม อัตราการเป็นหวัดในกลุ่มที่ได้รับฟ้าทะลายโจรพอๆกับ 20% ในช่วงเวลาที่กลุ่มควบคุมมีอัตราการเป็นหวัดพอๆกับ 62%    การศึกษาทางสถานพยาบาล ในคนที่มีลักษณะติดโรคของระบบฟุตบาทหายใจส่วนบนอย่างฉับพลัน และก็กรุ๊ปอาการภูมิแพ้ด้วย กลุ่มทดลอง 95 คน รับประทานยา Kan Jang (มีสารสกัดมาตรฐานของฟ้าทะลายโจร 85 มิลลิกรัม (มี andrographolide 5 มิลลิกรัม) และก็สารสกัด Eleutherococcus senticosus 120 มก.) กลุ่มควบคุม 90 คน กินยาหลอก ทั้งสองกรุ๊ปรับประทานยานาน 5 วัน ประเมินผลโดยให้คะแนนจากการประมาณอุณหภูมิ อาการปวดหัว ปวดกล้ามเนื้อ อาการแสดงทางคอ ไอ อาการแสดงทางจมูก ความรู้สึกป่วยตัว และก็อาการทางตา ผลการศึกษาวิจัยพบว่า คะแนนรวมเบ็ดเสร็จของกลุ่มทดลองสูงยิ่งกว่ากลุ่มควบคุม โดยจะมีลักษณะปวดศีรษะ อาการทางจมูก อาการทางคอ แล้วก็ความรู้สึกป่วยตัวต่ำลง
ปีบ ชื่ออื่นๆ กาซะลอง กาดสะลอง (เหนือ)  ชื่อวิทยาศาสตร์  Millingtonia hortensis L.f. ชื่อสกุลBignoniaceae  คุณประโยชน์         ตำราเรียนยาไทย ดอก รสหวานขมหอม ขยายหลอดลม มวนเป็นยาสูบสูบรักษาหืด ดูดแก้ริดสีดวงจมูก ภูมิแพ้ บำรุงน้ำดี เพิ่มการหลั่งน้ำดี บำรุงโลหิต  ส่วนประกอบทางเคมี  ดอกมีสารฟลาโวนอยด์ hispidulin ช่วยขยายหลอดลม แล้วก็เจอฟลาโวนอยด์อื่นๆดังเช่น scutellarein, scutellarein-5-galactoside, hortensin, cornoside, recimic, rengyolone, rengyoside B, rengyol, rengyoside A,  iso rengyol, millingtonine ใบพบฟลาโวนอยด์ hispidulin, dinatin รวมทั้งสารอื่นๆอาทิเช่น ß carotene, rutinoside เปลือกต้น พบสารที่ให้ความขม และก็สารแทนนิน รากพบ Lapachol, β-sitosterol, poulownin
เอกสารอ้างอิง

• ผศ.นพ.สุรเกียรติ อาศนะเสน.ไซนัสอักเสบ..รักษาได้.สาขาวิทยาโรคจมูกและภูมิแพ้ ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล.
• รศ.นพ.สุรเกียร

ขายกระชายดำสุดยอดสมุนไพรไทย
ขายส่งกระชายดำ ถิ่นกำเนินจะอยู่บริเวณในแถบเอเซียอาคเนย์แล้วก็ สามารถเจอกระชายดำ ที่มีเยอะมากๆนั้นจะในรอบๆประเทศมาเล และก็เกาะเกะสุมาตรา เกาะบอร์เนียว อินโดคำพูดน รวมทั้งไทยซึ่งจะมี อยู่หนาแนนมากมายรวมทั้งยังมีการกระจายพันธุ์ของ ขายกระชายดำไปทั่วในทวีปเอเชียเขตร้อน ดังเช่นว่าเมืองจีนตอนใต้ ประเทศอินเดีย และประเทศพม่า
สำหรับเมืองไทยกระชายดำ ได้เป็นสมุนไพร ที่นิยมใช้กันเยอะมากก็เลยได้เริ่มปลูกขายกระชายดำ เพิ่มมากขึ้นเลื่อยๆใน จังหวัดต่างๆเช่น เลย ตาก กาญจนบุรี รวมทั้งจังหวัดอื่นๆของภาคเหนือ
ขายกระชายดำ นั้นเป็นประโยชน์และก็คุณประโยชน์ เยอะมากแล้วก็ยังช่วยรักษาโรคต่างๆได้หลากหลายชนิด
สรรพคุณและก็ประโยชน์ทั้งปวงของ{การขายกระชายดำ[/url]
สมุนไพรกระชายดำ มักใช้เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยชะลอความแก่ลง คนรุ่นก่อนมีความคิดกันว่าเมื่อนำ กระชายดำ ไปปลุกเสกจะมีคุณทางคงกระพัน
คนสมัยเก่าจะใช้กระชายดำ ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง ช่วยเพิ่มความสามารถทางเพศ แก้กามตายเส้นด้าย(เสื่อมความสามารถทางเพศ) โดยการใช้ เหง้าหรือท่อนหัวของ กระชายดำ ผสมกับสมุนไพรอื่นๆเอามาดอกเหล้าเพื่อใช้เป็นยาชูกำลัง
รับผลิตกระชายดำกระชายดำสามารถบำรุงธาตุภายในร่างกายได้ดี ช่วยกระตุ้นระบบประสาท บำรุงประสาท ทำให้ร่างกายสดชื่น
ช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ ในยามค่ำคืน ทำให้นอนสะบาย
ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยจยายเส้นโลหิตหัวใจ แก้โรคหัวใจ ช่วยบำรุงโลหิต (บำรุงเลือด)
ส่วนประกอบสำคัญ
 
ผงกระชายดำ
ขายกระชายดำ ขายส่งกระชายดำ จำหน่ายกระชายดำ
แคปซูลกระชายดำ รับผลิตกระชายดำ
กระชายดำ เป็นยาอายุวัฒนะที่ได้รับความนิยมกว้างใหญ่
ทั้งผู้บริโภคและก็ในแวดวงแพทย์แผนไทย ได้มีสาระดังนี้
บำรุงหัวใจ ชูกำลัง ขยายหลอดเลือดในหัวใจ แก้ปวดมวลท้อง ขับปัสวะ ลดลักษณะของการปวดเมื่อย เพิ่มฮอร์โมนให้แก่ผู้ชาย
เพิ่มสมรรถนะทางเพศให้แก่ท่านชายได้เป็นอย่างดี
เหมาะสำหรับชายที่ต้องการต้องการกลับมาเป็นชายหนุ่มอีกที
ขายส่งกระชายดำ มีคุณประโยชน์ บำรุงร่างกาย ชูกำลัง
แก้จุกเสียด แก้ปวดท้อง ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ แก้ปวดเมื่อย
ในเพศชาย กระชายดำช่วยทำนุบำรุงฮอร์โมนเพศ เพิ่มความสามารถ
ทางเพศ ช่วยทำให้อวัยวะแข็งตัวนานขึ้น รวมทั้งในผู้หญิง
แคปซูลกระชายดำช่วยรักษาอาการมดลูกพิการ มดลูกหย่อน
ปรับสมดุลของฮอร์โมนเพศ นอกจากนั้นกระชายดำยังช่วยกระตุ้น
ระบบประสาท ช่วยทำให้นอนหลับก้าวหน้าขึ้น แก้โรคบิด ขับปัสสาวะ
รวมทั้งช่วยรักษาอาการขัดเบา ช่วยขับพิษภายในร่างกาย และยังช่วย
รักษาโรคเกี่ยวกับท้อง เนื่องจากว่ามีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียในลำไส้ได้
แคปซูลกระชายดำช่วยทำให้อวัยวะสืบพันธุ์ชายแข็งได้ง่ายและบ่อยมากขึ้น มีช่วงเวลาในการแข็งนาขึ้น แล้วก็สำหรับคนที่มิได้มีปัญหาดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นก็สามารถรับประทานเพื่อช่วยเพิ่มความแข็งแรงขึ้นได้
นอกเหนือจากที่จะแคปซูลกระชายดำชูกำลังของ ผู้ชายแล้ว กระชายดำยังช่วยบำรุงรักษาโหลิตสตรี(บำรุงเลือดผู้หญิง)
ช่วยแก้อาการตกขาวของเพศหญิง
ช่วยขับเมนส์ ช่วยทำให้ระดูที่มาเปลี่ยนไปจากปกติ กลับมาปกติ
ช่วยแก้โรคมดลูกพิการ มดลูกย่อนยานได้ โดยการนำเหง้าหรือหัวของ สมุนไพรกระชายดำ มาโขลกแล้วก็สผมกับเหล้าขาว แล้วนำมาดื่ม
ช่วยขับพิษในร่างกาย
แก้อาการมือเท้าเย็น
แคปซูลกระชายดำช่วยรักษา อาการเหน็บชา
ช่วยรักษาลักษณะของการปวดตามข้อ
ช่วยรักษาโรคเก๊า
สมุนไพรอื่นๆ
เจียวกู่หลานคุณประโยชน์หมอแผนจีนใช้ส่วนเหนือดินหรือใบเป็นยาแก้อักเสบแก้ไอ ขับเสมหะแก้หลอดลมอักเสบจำพวกเรื้อรัง หมอแผนไทยใช้ส่วนที่เป็นก้านตากแห้งบดละเอียดเหมือนกันแก้อ่อนแรง แก้แผลอักเสบ ช่วยให้ไม่อ่อนเพลียง่าย แคปซูลกระชายดำเจียวกู่หลาน ในเจียวกู่หลานมีสารจีแพนโนไซด์ (Gypenoside) ที่ออกฤทธิ์คล้ายกับจินเซนโนไซด์ พบได้ในโสม จึงทำให้มีคุณประโยชน์ในตำราเรียนยาแผนโบราณหมายถึงช่วยบำรุงร่างกาย ชูกำลัง ช่วยเจริญอาหาร เป็นยาอายุวัฒนะ รวมถึงใช้ขับเสมหะ แก้ไอ แก้อักเสบ ทุเลาอาการปวดกระดูก ส่วนเจียวกู่หลานสำหรับการขายส่งกระชายดำหมอแผนปัจจุบันมีคุณประโยชน์ ลดไขมันและคลอเรสเตอรอลในเลือด ลดการเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ ปรับความสมดุลของระบบเลือด ลดระดับความดันโลหิต ควบคุมน้ำตาลในเลือด คุ้มครองโรคเบาหวาน ต่อต้านอนุมูลอิสระ คุ้มครองป้องกันความเสื่อมถอยของเซลล์ต่างๆในร่างกายรับผลิตกระชายดำอีกทั้งยังเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน มีฤทธิ์คุ้มครองปกป้องตับ ปกป้องโรคความจำไม่ดี ต่อต้านเซลล์ของมะเร็ง คุ้มครองการเกิดสภาวะตันของเส้นโลหิตในสมองได้ขายส่งกระชายดำ
คุณประโยชน์ชาเชียว

• ชาเขียว มีส่วนสำหรับการรักษาโรคปวดหัวไปจนถึงโรคเศร้าใจได้อย่างดีเยี่ยม โดยจีนได้มีการใช้ชาเขียวสำหรับเพื่อการรักษาโรคต่างๆมาตรงเวลามากยิ่งกว่า 4,000 ปีมาแล้ว
  
• มีส่วนช่วยแก้หวัด แก้อาการร้อนใน ช่วยสำหรับในการขับสารพิษ และช่วยขับเหงื่อในร่างกาย
• ช่วยแก้อาการเมาแอ๋ ทั้งยังยังเป็นเหตุให้หายเมาได้อย่างดีเยี่ยมรับผลิตกระชายดำ
  
• มีส่วนช่วยสำหรับการนำมาซึ่งการเจริญของกิน มีส่วนช่วยในการเพิ่มแบคทีเรียจำพวกดีในลำไส้ จึงมีส่วนช่วยสำหรับในการล้างพิษและก็ช่วยกำจัดพิษในไส้ได้
• ช่วยคุ้มครองปกป้องการเกิดลิ่มเลือดภายในร่างกาย
• แคปซูลกระชายดำปกป้องตับจากพิษต่างๆรวมทั้งโรคชนิดอื่นๆที่สามารถเกิดขึ้นกับตับได้
  
• มีฤทธิ์ในการต้านทานอาการอักเสบ ต้านจุลชีพที่อยู่ในไส้ ต้านเชื้อแบคทีเรียและก็เชื้อไวรัส และช่วยต่อต้านเชื้อ Botulinus แล้วก็เชื่อ Staphylococcus
• มีส่วนช่วยสำหรับการขับฉี่ และช่วยคุ้มครองปกป้องนิ่วในถุงน้ำดีและในไต
• ช่วยสำหรับการห้ามเลือดหรือทำให้เลือดไหลได้ช้าลง
• มีส่วนช่วยสำหรับเพื่อการคุ้มครองปกป้องโรคข้ออักเสบรูมาติก ซึ่งเป็นโรคที่มีลักษณะอักเสบบวมแดง ส่งผลทำให้ปวดเมื่อตามกล้ามและก็ข้อต่อ โดยอาการลักษณะนี้มักจะเกิดกับวัยกลางคนขายส่งกระชายดำ
  
• ใช้เป็นยาพอกเพื่อรักษาแผลอักเสบ แผลพุพอง ฝีหนอง ไฟไหม้ และช่วยทุเลาอาการผดผื่นคัน แมลงสัตว์กัดต่อย ใช้เป็นยากันยุง และก็แก้ผิวร้อนแห้งได้เป็นอย่างดี
• มีส่วนช่วยสำหรับเพื่อการนำมาซึ่งการก่อให้เกิดการคลายอารมณ์อารมณ์ ช่วยระบายความร้อนที่เกิดกับหัวรวมทั้งเบ้าตา ก็เลยทำให้ตาสว่าง ไม่ง่วง แถมยังมีผลให้หายใจแจ่มใสได้อีกด้วยรับผลิตกระชายดำ
  
• ช่วยแก้อาการท้องร่วง ท้องร่วง และก็ท้องบิดได้อย่างดีเยี่ยม
• มีส่วนช่วยสำหรับการแก้อาการอยากกินน้ำ ช่วยในการระบายความร้อนให้ออกจากปอด แถมยังช่วยขับเสมหะได้อีกด้วย

Tags : ขายส่งกระชายดำ